AB, uluslararası nakliyede karbon vergisinden geri adım atmaya hazırlanıyor

Avrupa Birliği (AB), uluslararası nakliyede uygulanması planlanan karbon vergisi konusunda geri adım atmaya hazırlanıyor.

The Guardian‘ın ulaştığı bilgilere göre AB, şirketlerin doğrudan karbon emisyonları için ödeme yapmak yerine karbon kredisi ticareti yapmasına olanak tanıyan bir uzlaşma teklifine sıcak bakıyor.

Savunmasız ülkeler için büyük kayıp

İklim aktivistleri ve uzmanlar, bu uzlaşmanın iklim krizinden en çok etkilenen ülkelere sağlanacak finansmanı önemli ölçüde azaltacağını ve nakliye şirketlerinin filolarını karbondan arındırma hızını düşüreceğini savunuyor.

University College London’da enerji ve ulaştırma alanında uzman Tristan Smith, bu geri adımın olumsuz sonuçlarına dikkat çekerek şunları söyledi:

❝ Bu uzlaşma, en savunmasız ülkelerin ihtiyaçlarını göz ardı ediyor. Daha etkili ve adil bir çözüm mümkün. ❞

Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre, küresel karbon emisyonlarının %2,2’si deniz taşımacılığından kaynaklanıyor. Gemi sahiplerinin karbon salınımı başına ödeme yapmasını zorunlu kılan bir vergi, iklim finansmanında milyarlarca dolarlık bir kaynak yaratabilir.

Çin ve müttefiklerinden sert direniş

Bu vergi, geçen ay Londra’daki Uluslararası Denizcilik Örgütü’nde (IMO) başlayan ve 11 Nisan’da sona erecek olan küresel görüşmelerde tartışılıyor. Gelişmekte olan birçok ülke ile birlikte AB ve İngiltere verginin uygulanmasını desteklerken, Çin, Brezilya ve Suudi Arabistan gibi ülkeler sert bir şekilde karşı çıkıyor.

Çin, verginin ihracat maliyetlerini artıracağını ve tüketicilere ek yük getireceğini savunarak, karar oylamaya sunulursa IMO’dan çekilme tehdidinde bulundu.

IMO Genel Sekreteri Arsenio Dominguez, bu konuda fikir birliği sağlamak istediğini belirterek şunları söyledi:

❝ Amacım, tüm üye ülkelerle birlikte çalışarak bir anlaşmaya varmak. Ancak bu süreçte ortaya çıkacak endişeleri de ele almalıyız. ❞

AB, Singapur’un karbon ticareti önerisine yaklaşıyor

AB, karbon vergisi yerine Singapur’un sunduğu karbon ticareti önerisine yönelmeye hazırlanıyor. Ancak uzmanlara göre, bu sistem uzun vadeli yatırımları teşvik etmeyecek ve nakliye sektörünün karbonsuzlaşmasını yavaşlatacak.

Tristan Smith, karbon ticaretine dayalı bir sistemin gemi sahiplerini kısa vadeli çözümlere yönlendireceğini belirterek şunları söyledi:

❝ Karbon ticareti değişken ve belirsiz bir yapı. Uzun vadeli teknolojilere yatırım yapılmasını teşvik etmeyecek. Gemi sahipleri amonyak gibi yenilikçi yakıtlar yerine biyoyakıtlara yönelmeye devam edecek. Ancak biyoyakıtlar, tarım arazileriyle rekabet ettiği için çevresel sürdürülebilirliği tartışmalı. ❞

Alternatif çözümler ve fikir ayrılıkları

IMO’da bir diğer öneri, Uluslararası Deniz Ticaret Odası (ICS) tarafından sunulan bir uzlaşma teklifi. Bu plan, gemilerin karbon emisyonları için sabit bir ücret ödemesini ve belirlenen yakıt standartlarına uymasını öngörüyor.

ICS planının savunucuları, bu yöntemin Çin ve Brezilya gibi ülkeler tarafından daha kabul edilebilir olacağını düşünüyor. Çünkü plan, daha önce üzerinde mutabakata varılmış yakıt standartlarını temel alıyor ve maliyeti başlangıçta düşük tutarak zamanla artırmayı öngörüyor.

“Fikir birliği”, fosil yakıt lobisinin bir oyunu mu?

Yeşil enerji yatırımları yapan Avustralyalı milyarder Andrew Forrest, fikir birliği arayışına sert tepki göstererek, fosil yakıt endüstrisini suçladı:

❝ Sözde fikir birliği savunucuları, aslında fosil yakıt endüstrisinin statükosunu korumaya çalışıyor. Bu, çevremizi kirletmeye ve nakliye sektörünü verimsiz hale getirmeye devam edecek. ❞

Önümüzdeki iki hafta kritik

Küresel Dayanışma Vergileri Görev Gücü Direktörü Friederike Roder, karbon vergisinin hayata geçirilmesi halinde, bu kararın iklim finansmanı ve küresel sorumluluk açısından tarihi bir dönüm noktası olacağını belirtti:

❝ Önümüzdeki iki hafta içinde, nakliye emisyonlarına yönelik dünyanın ilk uluslararası karbon vergisini çıkarabiliriz. Bu, kirleticileri sorumlu tutma ve küresel güneyi destekleme çabalarımızda kritik bir adım olacak. Nakliye sektörünü karbonsuzlaştırırken en savunmasız ekonomileri de koruyan güçlü bir anlaşmaya ihtiyacımız var. ❞

AB’nin son kararı, uluslararası deniz taşımacılığının geleceğini ve iklim politikalarının yönünü belirlemede büyük rol oynayacak. 11 Nisan’da tamamlanacak IMO görüşmeleri, karbon vergisinin uygulanıp uygulanmayacağını netleştirecek.