Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi’nin (COP16) Taraflar Konferansı kapsamında, “Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Strateji ve Eylem Planı”nı açıkladı. Bakan Kurum, çölleşme, erozyon ve kuraklık gibi çevre sorunlarına karşı Türkiye’nin kararlı mücadelesini sürdürdüğünü vurgulayarak, 2030 yılına kadar hayata geçirilecek projeleri detaylandırdı.
Çölleşme ve kuraklık: Küresel tehdit
Dünyada 110’dan fazla ülkede 4 milyar hektar alan ve 1,5 milyar insan çölleşme ve kuraklık riskiyle karşı karşıya. Bu durum, sadece çevresel değil, aynı zamanda küresel güvenliği ve ekonomik kalkınmayı etkileyen büyük bir sorun haline geldi. Bakan Kurum, ❝Bugün 2,8 milyar insan su kıtlığı çekiyor, 900 milyon insan ise sağlıklı suya ulaşamıyor.❞ diyerek bu sorunun boyutlarını gözler önüne serdi.
Türkiye, çölleşme ve erozyonla mücadelede dünyadaki en başarılı ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Ancak Bakan Kurum, bu başarıları daha ileri taşımak için Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Strateji ve Eylem Planını güncellediklerini ve 2030 yol haritasını yeniden şekillendirdiklerini belirtti.
Çölleşmeyle mücadelede yeni stratejiler
Bakanlık, çölleşme ve erozyonla mücadele için 6 ana eksen belirledi:
1. Strateji ve Politika Geliştirme
- Türkiye Çölleşme Haritası güncellenecek.
- 2030’a kadar hassas 8 havza için Çölleşme Yönetim Eylem Planları tamamlanacak.
- Risk-Tehlike ve Eylem Planlarıyla kırılgan sektörlere yönelik düzenli takip sağlanacak.
2. Arazi Tahribatının Dengelenmesi ve Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımı
- Karbon Yutak Alanlar Projesi: İlk etapta 8 bin hektar alanda 8 milyon fidan dikilecek.
- Atıl kamu arazileri ağaçlandırılarak karbon emisyonlarını azaltmak amacıyla 200 bin hektarlık Yeşil Yutak Alanlar oluşturulacak. Bu, yıllık 3,5 milyon ton karbondioksit azaltımı sağlayacak.
- Türkiye genelinde toplam 1 milyon hektar alan, karbon yutak potansiyeli olarak değerlendirilecek.
3. Ulusal ve Uluslararası Koordinasyon ve İşbirliği
- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Akademisi kurulacak.
- Uluslararası deneyim paylaşımı ve işbirliği sağlanarak, Türkiye’nin geliştirdiği model diğer ülkelerle paylaşılacak.
4. Sosyo-Ekonomik Faaliyetler
- 14 binin üzerinde kooperatif sürece dahil edilecek.
- Bitkisel üretimin sosyo-ekonomik değere dönüştürülmesi hedeflenecek.
5. Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge)
- 300 hektarlık gen havuzu oluşturularak çölleşmeyi önleyecek uygun bitki türleri belirlenecek.
- İklim dostu tarım uygulamaları yaygınlaştırılacak.
6. İzleme ve Değerlendirme
- Türkiye Çölleşme Modeli, Dinamik Erozyon İzleme Sistemi ve Ulusal Arazi Kullanımı İzleme Sistemi gibi dijital araçlar devreye alınacak.
Yeşil ruhsat ve karbon kredi sertifikaları
Şehirlerde de toprağın korunması için Yeşil Ruhsat Belgeleri devreye alınacak. Bu belgeler, karbon yutak alanlarının karbon kredi değerlerini belgeleyerek sertifikalandırılmasını sağlayacak. Yasalaşması beklenen iklim kanunuyla bu sistem yasal zemine oturtulacak.
Çığ ve sel kontrol projeleri
Afetlerin önlenmesi için “Çığ Alanlarının Sağlıklı Ekosistemlere Dönüştürülmesi” projesi başlatıldı. Bakanlık, 2030’a kadar 40 çığ kontrol projesi gerçekleştirmeyi planlıyor. Ayrıca, sel ve kaya düşmesi projeleriyle riskli alanlar için koruma çalışmaları sürecek.
Bakan Kurum’un vurguları
Bakan Kurum, Karbon Piyasaları için Arazilerin Kullanım Planlaması yapacaklarını ve özel sektör katkısını artırarak hem çevresel hem de ekonomik kazançlar sağlayacaklarını ifade etti. ❝Gelecek nesillerin haklarını korumak için kapsamlı yeşil büyüme politikalarını hayata geçirmeye devam edeceğiz.❞ dedi.
