Karbon yakalayan yeni toz: İklim krizine çözüm olabilir mi?

Laboratuvarda üretilen zararsız sarı bir toz, iklim değişikliğiyle mücadelede çığır açabilir. İlk testler, bu yenilikçi maddenin yalnızca yarım kilogramının bir ağacın yıllık olarak emdiği kadar karbondioksiti havadan uzaklaştırabileceğini gösteriyor. Üstelik, bu süreç sadece çevreye fayda sağlamakla kalmıyor, endüstriyel alanlarda da yeni fırsatlar sunuyor.

Karbon yakalayan toz nasıl çalışıyor?

Bu sarı toz, kimyasal olarak güçlü bağlara sahip ve “kovalent organik çerçeve” adı verilen bir yapıya dayanıyor. Gözenekli ve dayanıklı yapısıyla yüzlerce kez kullanılabilen bu malzeme, havadaki karbonu emdikten sonra depolayabiliyor veya içeceklerin karbonize edilmesi gibi endüstriyel işlemlerde yeniden kullanılabiliyor.

California Üniversitesi, Berkeley’den kimyager Omar Yaghi, bu tozun karbon emme kapasitesi ve dayanıklılığı açısından bir “kuantum sıçraması” olduğunu belirtiyor. Toz, yalnızca yaklaşık 50°C (120°F) sıcaklıkla emdiği karbonu bırakabiliyor, bu da mevcut yöntemlere kıyasla enerji tasarrufu sağlıyor.

İklim kriziyle mücadelede yeni bir araç

Havadan doğrudan karbon yakalama, sera gazı emisyonlarını azaltmada kritik bir rol oynayabilir. San Jose Eyalet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Farzan Kazemifar, “Kısa vadede yenilenebilir enerjiye geçiş emisyonları azaltmak için en hızlı çözüm, ancak uzun vadede atmosferdeki karbondioksiti gidermek için bu tür teknolojilere ihtiyaç duyabiliriz,” diyor.

Yeni toz, hem enerji verimliliği hem de yeniden kullanılabilirlik açısından fark yaratıyor. 100’den fazla kullanımda performansını kaybetmeyen bu malzeme, mevcut karbon yakalama sistemlerine entegre edilebilecek şekilde tasarlanmış durumda.

Endüstriyel kullanım ve gelecek hedefleri

Yaghi’nin liderlik ettiği ekip, tozu büyük ölçeklerde üretmeyi planlıyor. Irvine merkezli Atoco şirketi, malzemenin bir yıl içinde tonlarca üretilebileceğine inanıyor. Bu sayede, dünyanın dört bir yanında büyük şehirlerde karbon yakalama tesisleri inşa edilebilir.

Kimyager Shengqian Ma, “Bu teknoloji, karbon yakalama süreçlerini enerji açısından çok daha verimli hale getirerek oyunun kurallarını değiştirebilir,” diyor. Özellikle yüksek rejenerasyon sıcaklıklarına duyulan ihtiyacın azalması, bu yeniliği diğerlerinden ayırıyor.

Zorluklar ve potansiyel

Her ne kadar toz umut verici görünse de, teknolojiyi laboratuvar ölçeğinden endüstriyel kullanıma taşımak kolay olmayabilir. Havadaki karbon dioksit konsantrasyonunun düşük olması (%0,04), büyük miktarlarda havayı işlemek için yüksek enerji gereksinimlerini beraberinde getiriyor. Ancak uzmanlar, bu tür yeniliklerin gelecekte küresel ısınmayla mücadelede önemli bir rol oynayabileceğini vurguluyor.

Karbon yakalayan bu yeni toz, hem çevresel hem de endüstriyel alanlarda büyük bir potansiyel taşıyor. Enerji verimliliği, yeniden kullanılabilirlik ve düşük maliyet avantajlarıyla, iklim krizine karşı mücadelede kritik bir araç haline gelebilir.