Geçtiğimiz yıl iklim zirvesinde, dünya liderleri kömür, petrol ve doğal gaz kullanımını azaltma sözü vermişti. Ancak yeni veriler, fosil yakıt tüketiminin her zamankinden daha yüksek seviyelere ulaştığını gösteriyor.
Küresel Karbon Projesi’nin yeni raporuna göre, fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel karbon emisyonları 2024’te 37,4 milyar metrik tona ulaşarak rekor kıracak. Bu, 2023 seviyelerine göre %0,8’lik bir artış anlamına geliyor ve ülkelerin iklim hedeflerinden uzaklaştığını gösteriyor. Veriler, emisyonların ABD ve Avrupa’da düşüş gösterdiğini, ancak Hindistan ve diğer ülkelerdeki artışın bu düşüşü dengelediğini ortaya koyuyor.
COP29’da gündem: Emisyonların artışı ve yenilenebilir enerji çözümleri
Bakü’deki BM İklim Zirvesi’nde açıklanan bu veriler, liderleri küresel sıcaklık artışıyla mücadele için daha fazla fon toplamaya zorluyor. Özellikle güneş panelleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla emisyonların bu on yıl içinde zirve yapacağı umuluyordu. Ancak hızla artan enerji talebi, fosil yakıtlara olan bağımlılığı hâlâ azaltmıyor.
Oslo’daki CICERO İklim Araştırmaları Merkezi’nden Glen Peters, bazı ülkelerin yenilenebilir enerjiye geçiş yapmasına rağmen, büyüme hızı yüksek olan ekonomilerin fosil yakıt tüketimini azalmakta zorlandığını belirtiyor. Peters, “Fosil yakıtlar hâlâ baskın durumda; bir emisyon zirvesi yakın olsa da henüz görmedik,” diyor.
Bölgesel emisyon verileri: Çin, ABD, Avrupa ve Hindistan
- Avrupa: Emisyonların %3,8 oranında azalması bekleniyor. Bu düşüş, güneş ve rüzgar enerjisinin kömürü ikame etmesiyle sağlandı. Aynı zamanda, enerji maliyetlerinin artması ve ekonomik büyümenin yavaşlaması da etkili oldu.
- ABD: Emisyonların %0,6 düşmesi bekleniyor. Özellikle eski kömür santrallerinin kapatılmasıyla kömürden kaynaklanan emisyonlar 120 yılın en düşük seviyesine indi. Ancak sıcak hava dalgaları ve veri merkezlerine yönelik yüksek elektrik talebi, doğal gaza olan bağımlılığı artırdı.
- Çin: Emisyonlarda %0,2’lik ufak bir artış var. Çin, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırsa da ekonomisi hâlâ büyük ölçüde fosil yakıtlara bağlı. CICERO araştırmacılarından Jan Ivar Korsbakken, Çin’in emisyonlarının zirveye yaklaştığını, ancak kesin bir öngörü yapmanın zor olduğunu belirtiyor.
- Hindistan: %4,6 oranındaki artışla, küresel karbon artışının en büyük itici gücü olarak öne çıkıyor. Kişi başına emisyonları Avrupa’nın üçte biri olmasına rağmen, Hindistan dünya genelinde en fazla emisyon üreten üçüncü ülke konumuna geldi.
Yenilenebilir enerji yeterli mi?
Güneş ve rüzgar enerjisi, fosil yakıtların yerini almaya başladı, ancak hızlı ekonomik büyüme gösteren ülkelerde yenilenebilir enerjiler hâlâ yetersiz kalıyor. Ülkeler, karbon salımını durdurmak için emisyonları daha etkin bir şekilde azaltmak zorunda. İklim hedeflerine ulaşmak, fosil yakıtlardan vazgeçmeyi ve yenilenebilir enerjilerin daha geniş çapta benimsenmesini gerektiriyor.
COP29’da, dünya liderlerinin daha güçlü iklim politikaları belirleyip, fosil yakıt bağımlılığını azaltmaya yönelik somut adımlar atması bekleniyor. Uzmanlar, emisyonları azaltmanın yanı sıra, enerji talebini yenilenebilir kaynaklarla karşılamak için hızla harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor.
