2022 yılında küresel ölçekte üretilen 400 milyon ton plastiğin yalnızca %9,5’i geri dönüştürülmüş malzemeden üretildi. Yeni yayımlanan kapsamlı analiz, plastiğin büyük oranda hâlâ kömür ve petrol gibi fosil yakıtlardan üretildiğini ortaya koydu.
Communications Earth & Environment dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, geri dönüşüm oranları düşük kalmaya devam ederken, plastik atıkların büyük kısmı yakılıyor ya da çöp sahalarına gönderiliyor. Bu durum, plastik kirliliğinin çevre, halk sağlığı ve ekonomi üzerinde yarattığı baskının daha da artmasına yol açıyor.
Fosil kaynaklı plastik üretimi hâlâ baskın
Araştırmada, Quanyin Tan liderliğindeki bilim insanları, 2022 yılında üretilen tüm plastikleri içeren küresel bir yaşam döngüsü analizi gerçekleştirdi. Bulgulara göre; toplam 400 milyon ton plastiğin yalnızca 38 milyon tonu (%9,5) geri dönüştürülmüş malzeme içeriyor. Kalan %90’dan fazlası (yaklaşık 362 milyon ton) ise ağırlıklı olarak fosil yakıtlardan (kömür ve petrol) üretiliyor.
Bilim insanları, geri dönüşüm oranlarının düşük kalmasının, üreticiler, süpermarketler ve içecek markalarının “geri dönüştürülebilir” söylemleriyle çeliştiğine dikkat çekti.
Tavsiye Edilen Haberler
-
SürdürülebilirlikTürkiye Sigorta tarafından “Su Raporu” yayımlandı -
-
-
Geri dönüşüm yerine yakma eğilimi arttı
2022 yılında plastik atıkların yalnızca %27,9’u geri dönüştürüldü. Araştırmaya göre, geri dönüşüm yerine yakma yöntemi giderek daha sık tercih edilmeye başlandı. Plastik atıkların %40’ı (yaklaşık 103 milyon ton) çöp sahalarına gönderiliyor, büyük bir kısmı ise geri dönüşüm yerine enerji elde etmek amacıyla yakılıyor.
En fazla tüketim ABD’de
Çalışma, plastik tüketiminin kişi başına dağılımını da ortaya koydu:
- ABD kişi başına yılda 216 kg ile en yüksek plastik tüketimine sahip ülke. Toplamda yılda 40,1 milyon ton plastik atık üretiyor.
- Avrupa Birliği (28 ülke) kişi başına 86,6 kg,
- Japonya ise 129 kg plastik tüketimiyle dikkat çekiyor.
- Çin, dünyada en fazla plastik üreten ve tüketen ülke konumunda bulunuyor.
Küresel Plastik Atık Anlaşması için süreç devam ediyor
Artan plastik atık sorunu karşısında, hukuken bağlayıcı bir küresel plastik anlaşması oluşturulması yönünde müzakereler sürüyor. Ancak süreçteki ilerleme sınırlı kaldı.
Geçtiğimiz Aralık ayında Güney Kore’nin Busan kentinde yapılan görüşmeler, özellikle Suudi Arabistan ve Rusya gibi büyük fosil yakıt üreticilerinin plastik üretimine sınırlama getirilmesine karşı çıkması nedeniyle sonuçsuz kaldı.
Buna rağmen, 100’den fazla ülke, aşağıdaki başlıkları içeren bir taslak anlaşma metnini destekliyor:
- Plastik üretiminin küresel ölçekte azaltılması,
- Bazı zararlı kimyasalların ve tek kullanımlık plastiklerin aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması,
- Geri dönüşüm altyapısının güçlendirilmesi.
Bir sonraki müzakere turunun Ağustos ayında Cenevre’de yapılması planlanıyor.
Bilim insanlarından uyarı: Plastik kirliliği büyüyen küresel tehdit
Araştırma yazarları, plastik kirliliğini ❝acil ve büyüyen bir küresel sorun❞ olarak nitelendirerek, çevresel, ekonomik ve halk sağlığı alanlarında ciddi tehditler oluşturduğunu vurguladı. Plastik üretiminin 2050 yılına kadar iki katına çıkarak yılda 800 milyon tona ulaşabileceği uyarısında bulunan uzmanlar, geri dönüşümün artırılması ve fosil yakıtlara bağımlılığın azaltılması gerektiğini belirtti.
Fotoğraf: rawpixel.com