2024 yılında yalnızca 7 ülke, DSÖ hava kalitesi standartlarını karşıladı

İsviçre merkezli hava kalitesi izleme firması IQAir tarafından Salı günü yayımlanan verilere göre, 2024 yılında yalnızca yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) hava kalitesi standartlarını karşılayabildi. ABD’nin küresel hava kirliliği izleme programını durdurması ise hava kirliliğiyle mücadeleyi daha da zorlaştırabilir.

Çad ve Bangladeş en kirli ülkeler arasında

IQAir’in raporuna göre, 2024’ün en kirli ülkeleri Çad ve Bangladeş oldu. Bu ülkelerde havadaki PM2.5 partikül seviyeleri, DSÖ’nün önerdiği sınırın 15 katına kadar çıktı. Küresel sıralamada Pakistan ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti de kirlilik açısından üst sıralarda yer aldı.

IQAir, Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda’nın DSÖ standartlarını karşılayan ülkeler olduğunu belirtti.

ABD’nin programı durdurması veri erişimini zorlaştırıyor

Birçok gelişmekte olan ülke, hava kalitesini takip etmek için ABD büyükelçilikleri ve konsolosluklarındaki sensörlere güveniyordu. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı, bütçe kısıtlamalarını gerekçe göstererek bu programı sonlandırdı ve airnow.gov adlı hava kalitesi izleme sitesinden 17 yıllık veriyi kaldırdı.

Chicago Üniversitesi’nden Christa Hasenkopf, en az 34 ülkenin bu karar nedeniyle güvenilir hava kirliliği verilerine erişimini kaybedeceğini vurguladı.

IQAir’in hava kalitesi bilimi müdürü Christi Chester-Schroeder, Afrika’nın en büyük darbeyi alacağını belirterek, ❝Bu monitörler genellikle halka açık tek hava kalitesi verisi kaynağıydı❞ dedi.

İklim krizi ve artan kirlilik riski

Bilim insanları, iklim değişikliğinin hava kirliliğini artıran bir faktör haline geldiğini belirtti. Artan sıcaklıklar, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika’da orman yangınlarının daha uzun ve şiddetli yaşanmasına neden oluyor.

ABD’nin izleme programını sonlandırmasının, hava kirliliğiyle mücadelede küresel çabaları olumsuz etkilemesi bekleniyor. Hasenkopf, bu programın, hava kalitesini iyileştirerek insanların yaşam süresini uzattığını belirterek, “Bu karar, küresel hava kalitesi mücadelesine ağır bir darbe indiriyor” dedi.