Türkiye’de hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyretmeye devam ederken, Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) ülkenin batı ve kuzeybatı bölgeleri için kritik çifte uyarı yayımladı. Tahminlere göre, Marmara ve Ege bölgeleri başta olmak üzere geniş bir kesim sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışların etkisi altına giriyor. Ancak en önemli uyarı, öğleden sonra ve akşam saatlerinde Marmara’da, gece ise İzmir ve Manisa çevrelerinde beklenen yerel kuvvetli yağışlarla birlikte, Marmara, Ege ve İç Anadolu’nun bazı bölümlerinde etkili olacak kuvvetli ve yer yer fırtına (40-70 km/saat) şiddetindeki rüzgârlar için yapıldı.
Bu gelişme neden önemli? Yağışın şiddeti ile fırtına seviyesindeki rüzgârın aynı anda görülmesi, ani sel, su baskını, heyelan ve ulaşımda ciddi aksamalar gibi olumsuzlukların riskini katlamaktadır. Türkiye için ne anlama geliyor? Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkların ortasında aniden ortaya çıkan bu şiddetli ve değişken hava koşulları, iklim değişikliğinin tetiklediği aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırdığının somut bir göstergesidir. Vatandaşların ve yetkililerin, özellikle güneybatıdan (lodos) esecek bu kuvvetli rüzgârın ve yağışın getireceği risklere karşı en üst düzeyde tedbirli olması gerekmektedir.
Batı ve kuzey kesimlerde 70 km/saat hızında fırtına riski
MGM’nin analizine göre, ülkenin genelinde hava parçalı ve yer yer çok bulutlu olacak. Yağışlar ağırlıklı olarak Marmara, Kuzey ve Kıyı Ege, Batı Karadeniz’in büyük bir bölümü (Sinop hariç) ile Eskişehir çevreleri ve İç Anadolu’nun batı ilçelerini etkileyecek.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
Yağış ve rüzgarın kombinasyon riski
Hava durumu tahminleri, yağış ve rüzgârın zamanlaması açısından kritik bir senkronizasyona işaret ediyor:
TAVSİYE EDİLEN
- Marmara’da Yoğunlaşma: Yağışlar, öğleden sonra ve akşam saatlerinde Marmara Bölgesi genelinde yerel olarak kuvvetlenecek. Bu durum, özellikle İstanbul ve Kocaeli gibi yüksek nüfuslu şehirlerde trafik ve kentsel altyapı üzerinde baskı yaratacaktır.
- Ege’de Gece Alarmı: Gece saatlerinde ise kuvvetli yağış uyarısı Ege Bölgesi’ne kayacak; özellikle İzmir ve Manisa çevrelerinde yerel sel ve su baskını riski artacaktır.
- Rüzgarın Şiddeti: Rüzgârın genellikle güney yönlerden esmesi beklenirken, Marmara ve Ege ile İç Anadolu’nun kuzey ve batı, Karadeniz’in iç kesimlerinde kuvvetli ve yer yer fırtına (40-70 km/saat) şeklinde esmesi bekleniyor. Öğleden sonra Marmara’nın kuzeyinde ise rüzgâr yön değiştirerek kuzeybatıdan (40-60 km/saat) kuvvetli esecektir.
Olumsuzluklara karşı detaylı tedbirler
Kuvvetli yağış ve fırtına uyarısı birleştiğinde, riskler çok yönlü hale gelmektedir. Vatandaşların dikkat etmesi gerekenler şunlardır:
- Ani Sel ve Su Baskını: Özellikle Marmara’da ve gece Ege kıyılarında alçak kotlu yerlerde sel baskınlarına karşı hazırlıklı olunmalıdır.
- Heyelan Tehlikesi: Batı Karadeniz, Marmara’nın güneyi ve Ege’nin iç kesimlerinde kuvvetli yağışlar eğimli arazilerde heyelan riskini artırmaktadır.
- Ulaşım Aksamaları: Fırtına ve şiddetli yağışın birleşimi, özellikle deniz ve kara ulaşımında (köprüler, feribot seferleri) aksamalara ve aksiliklere neden olabilir. Ağaç ve direk devrilmeleri, çatı uçmaları gibi risklere karşı dikkatli olunmalıdır.
Sıcaklık anomalisi ve iklim değişkenliği
Hava sıcaklıklarının yurt genelinde mevsim normallerinin üzerinde seyretmeye devam etmesi bekleniyor. Bu sıcaklık anomalisinin varlığına rağmen, özellikle Marmara ve Ege’de görülen bu şiddetli ve yerel hava olayları, uzmanların sıkça dikkat çektiği iklim krizi etkilerinden biridir. Yani, genel olarak daha ılık bir sonbahar yaşanırken, atmosferdeki enerji birikimi, yerel ve kısa süreli ama yıkıcı şiddetteki fırtına ve sel olaylarını tetiklemektedir. Uzmanlar, bu tür sıcaklık anomalileri ile şiddetli yağışların bir arada görülmesinin, “atmosferin dengesizleştiği” anlamına geldiğini ve gelecek yıllarda bu değişkenliğin artacağını düşünmektedir.
Türkiye’ye veya Bölgeye Bağlantı: Akdeniz Havzası’nda Fırtınalı Geçiş Dönemleri
MGM’nin bu uyarısı, Türkiye’nin Akdeniz Havzası’ndaki hassas konumunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Akdeniz ve Ege, özellikle sonbahar ve kış aylarında, sıcaklık farklılıklarının tetiklediği şiddetli lodos fırtınaları ve buna bağlı sağanak yağışlarla sıkça karşı karşıya kalır.
Bu tür kuvvetli rüzgâr ve yağış sistemleri, kentsel altyapı üzerinde ciddi baskı yaratmanın yanı sıra, tarımsal faaliyetlere, seralara ve kıyı bölgelerindeki denizcilik sektörüne de büyük zararlar verebilir. Türkiye’deki yerel yönetimlerin, sıcaklıklar yüksek seyretse bile, atmosferdeki bu ani ve şiddetli enerji birikiminin neden olacağı fırtına ve sel risklerine karşı altyapı ve erken uyarı sistemlerini sürekli güçlendirmesi gerekmektedir. Bu durum, uzun vadede iklim değişikliğine uyum stratejilerinin hayati bir parçasını oluşturmaktadır.
Yorum
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Marmara ve Ege için yaptığı çifte uyarı, hava durumu tahmininin ötesinde, vatandaşlara yönelik acil bir çağrıdır. Özellikle fırtına seviyesinde beklenen rüzgârın, yerel kuvvetli yağışlarla birleşmesi, çatı uçmasından heyelana, selden trafik felcine kadar geniş bir risk spektrumu yaratmaktadır. Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde kalmaya devam etmesi ise, bu şiddetli hava olaylarının bir tesadüf değil, iklimsel dengesizliğin doğal bir sonucu olduğunu düşündürmektedir. Bu nedenle, bölge halkının ve ilgili kurumların, fırtına ve sağanağın etkili olacağı öğleden sonra ve gece saatlerinde mümkün olduğunca dışarıdaki faaliyetlerini sınırlandırması ve MGM'nin uyarılarına harfiyen uyması gerekmektedir. Tedbirli davranmak, olası can ve mal kayıplarını önlemede en kritik adımdır.
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM)
