Asya kıtasının üzerinde etkili olan bir hava sistemi, dünyanın çatısı olarak bilinen Himalayalar’da alarm zillerini çaldırdı. Hindistan üzerinden geçen bir siklonun yüksek kesimlerde tetiklediği mevsim normallerinin üzerindeki yoğun kar yağışı ve buzlanma, Everest Dağı’nın Çin sınırları içindeki (Tibet) tarafına erişimi durdurdu. Tibet’in en kalabalık ilçesi Tingri’deki turizm departmanı, koşulların araç geçişi için uygun olmadığı konusunda uyararak, manzaralı bölgeye bilet satışlarını yasakladı.
Bu gelişme neden önemli? Everest’e erişimin yasaklanması, Himalayalar’ın yüksek rakımlı bölgelerinin, küresel iklim değişikliğiyle tetiklenen aşırı hava olaylarına karşı ne kadar savunmasız kaldığını gösteriyor. Bölge meteoroloji bürosu kar fırtınası uyarısında bulunurken, bu ayın başlarında Everest’in doğu yüzünde yaşanan kar fırtınası yüzlerce yürüyüşçüyü mahsur bırakmıştı. Nepal sınırının ötesinde de durum farklı değil; Annapurna Ana Kampı ve Manaslu Devresi gibi popüler trekking bölgelerinde yoğun kar yağışı nedeniyle yollar kapatılarak yürüyüşçülere kulübelerde kalmaları tavsiye edildi.
Bu dünya için ne ifade ediyor? Tropikal bölgelerdeki siklonların, binlerce kilometre ötedeki yüksek dağlık bölgelerin iklimini kökten değiştirmesi, hava olayları arasındaki küresel bağlantının ve bu bağlantının turizmden güvenliğe uzanan yıkıcı sonuçlarının somut bir kanıtıdır.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
Siklon Montha’nın etkisi ve kar fırtınası uyarısı
Everest’in Tibet tarafındaki erişim yasağının ardında, Bengal Körfezi üzerinde yoğunlaşan ve Hindistan’ın doğu kıyılarına kuvvetli rüzgarlar ve yoğun yağışlar getirmesi beklenen Siklon Montha’nın dolaylı etkisi yatıyor. Siklonlar, yüksek irtifalarda hava akımlarını değiştirerek aşırı yağışa yol açabilmektedir.
TAVSİYE EDİLEN
- Erişim Engeli: Tingri Turizm Departmanı, kar ve buz birikimi nedeniyle karayollarının geçişe uygun olmadığını belirtti.
- Sıcaklık Düşüşü: Hava durumu verilerine göre Tingri’de sıcaklıkların önümüzdeki günlerde sıfırın altına daha da düşmesi bekleniyor, bu da buzlanma riskini artırıyor.
- Hindistan’daki Etki: Siklon Montha, Hindistan’ın doğu kıyılarında etkili olmuş ve yetkililerin 50.000 kişiyi yardım kamplarına taşımak zorunda kalmasına neden olmuştur. Bu durum, aynı siklonun Himalayalar’da yarattığı hava karmaşasının ciddiyetini ortaya koymaktadır.
Kurtarma çalışmaları ve önceki vakalar
Bu ayın başlarında yaşanan bir olay, bölgenin hava koşullarındaki ani ve tehlikeli değişimin ciddiyetini gösteriyor. Everest’in doğu yüzünde, alışılmadık derecede yoğun kar ve yağmurun neden olduğu bir kar fırtınası, yüzlerce yürüyüşçüyü mahsur bırakmış ve kurtarma ekiplerinin zorlu koşullarda tahliye yapmasını gerektirmişti. Mahsur kalanların Qudang adlı küçük bir kasabaya götürüldüğü bildirilmişti.
Nepal’de durum: Annapurna rotası kapatıldı
Sınırın Nepal tarafında da durum farklı değil. Nepal’in batı ve kuzey Himalaya bölgelerindeki medya, Annapurna Ana Kampı, Manaslu Devresi ve Mustang dahil olmak üzere popüler trekking faaliyetlerinin yoğun kar yağışı ve yağmurdan ciddi şekilde etkilendiğini bildirdi.
- Acil Önlemler: Nepal afet yetkilileri cuma gününe kadar yağmur ve kar yağışı uyarısında bulunurken, Annapurna Ana Kampı’na giden yol kapatıldı. Yürüyüşçülere, ya mevcut kulübelerde kalmaları ya da güvenli bölgelere inmeleri tavsiye edildi.
Bu olaylar dizisi, Himalayalar’da trekking ve dağcılık sezonlarının planlanmasının, küresel iklim değişikliği nedeniyle ne kadar öngörülemez hale geldiğini kanıtlıyor.
Aşırı hava olaylarının dağ turizmine etkisi
Everest bölgesindeki bu durum, Türkiye’nin ve Kafkasya gibi komşu bölgelerin yüksek irtifalı dağ turizmi ve dağcılık faaliyetleri için kritik bir ders niteliğindedir. Türkiye’deki Kaçkar, Erciyes, Ağrı ve Aladağlar gibi dağlık bölgelerde, mevsim normalleri dışındaki ani kar yağışı ve fırtına olayları sıklıkla yaşanmaya başlamıştır.
- Risk Yönetimi: Tibet’te yaşananlar, bölgesel yönetimlerin, kurtarma ekiplerinin ve tur şirketlerinin, tropikal siklonların bile tetikleyebileceği aşırı hava koşullarına karşı erken uyarı sistemlerini güçlendirmesi gerektiğini gösteriyor.
- Mevsim Kaymaları: Geleneksel dağcılık ve trekking sezonlarının süreleri ve risk profilleri, öngörülemeyen kar fırtınaları nedeniyle değişime uğramaktadır. Türkiye’deki ilgili kurumlar, bu küresel eğilimi göz önünde bulundurarak, dağcılara yönelik güvenlik protokollerini ve bilgilendirmeleri güncellemeli ve tıpkı Nepal’de olduğu gibi, kritik geçitlerde anlık kapatma kararları alabilmelidir.
Yorum
Tibet'in Everest'e erişimi durdurma kararı, sadece bir seyahat kısıtlaması değil, iklim krizinin ulaştığı tehlikeli boyutun coğrafi sınırları aşan bir göstergesidir.
Bengal Körfezi'ndeki bir siklonun, binlerce kilometre uzaktaki Himalayalar'ın zirvesinde kar fırtınasına yol açması, gezegenin hava sistemlerinin ne kadar birbirine bağlı ve ne kadar hassas bir dengeye sahip olduğunu çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır.
Bu olaylar, dağ turizmini ve bölge halkını doğrudan etkileyerek, küresel ısınmanın sadece deniz seviyesini yükseltmekle kalmayıp, aynı zamanda dünyanın en yüksek bölgelerindeki günlük hayatı ve güvenliği de kaosa sürüklediğini gösteriyor.
Dağcıların ve yürüyüşçülerin can güvenliğini sağlamak için alınan bu önlem, uluslararası topluma, iklim eylemini ertelemenin artık bir seçenek olmadığını bir kez daha hatırlatmaktadır.
Kaynak: Reuters, Tingri Turizm Departmanı, Nepal Medyası
