5 milyardan fazla denizyıldızının ölümüne bakteri neden olmuş

Pasifik kıyılarında 2013’ten bu yana 5 milyardan fazla denizyıldızının ölümüne neden olan kitlesel çürüme hastalığının sebebi sonunda tespit edildi. Bilim insanları, sorumlu bakterinin Vibrio pectenicida olduğunu açıkladı.

Bilim insanları, 2013 yılından bu yana Kuzey Amerika’nın Pasifik kıyılarında 5 milyardan fazla denizyıldızının ölümüne yol açan gizemli salgının ardındaki nedeni ortaya çıkardı. On yılı aşkın süredir süren kitlesel ölümlerin sorumlusunun bir bakteri türü olduğu açıklandı.

“Çürüme hastalığı” (Wasting disease) olarak adlandırılan bu salgın, Meksika’dan Alaska’ya kadar olan bölgede en az 20 denizyıldızı türünü etkiledi. Salgından en çok zarar gören türlerden biri olan ayçiçeği denizyıldızı, ilk beş yılda nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ını kaybetti.

Kanada’daki Hakai Enstitüsü’nde çalışan deniz hastalıkları ekoloğu Alyssa Gehman AP’ye, sağlıklı denizyıldızlarının “kolları şişkin ve dik bir şekilde dışarıya doğru durur” şeklinde tanımlarken, hastalığın “önce vücutta yaralar oluşmasına, ardından kolların koparak düşmesine” neden olduğunu söyledi. Bu korkutucu sürecin arkasındaki etkenin ise Vibrio pectenicida adlı bir bakteri olduğu tespit edildi.

Yanlış ipuçları, yıllar süren arayış

Bilim insanları, on yılı aşkın süredir hastalığın nedenini bulmaya çalışıyordu. İlk araştırmalar bir virüsü işaret etmişti ancak söz konusu virüsün aslında sağlıklı denizyıldızlarında da doğal olarak bulunan bir tür olduğu anlaşıldı.

Hastalığın nedeni, yalnızca ölü denizyıldızlarından alınan doku örnekleriyle araştırıldığında gözden kaçtı.

Yeni yayımlanan ve Nature Ecology and Evolution dergisinde yer alan çalışmada ise araştırmacılar bu kez denizyıldızının organlarını saran sıvı üzerinde yoğunlaştı ve bu sıvıda bir bakteriye rastladı.

Kuzey Carolina Üniversitesi’nden mikrobiyolog Blake Ushijima, çalışmayı “gerçekten akıllıca ve önemli” olarak nitelendirdi ve “sualtı ortamlarında çevresel hastalıkların kaynağını belirlemek son derece zor” dedi.

Umut veren adımlar yolda

Şimdi hastalığın kaynağı netleştiği için, bilim insanları denizyıldızlarını korumak adına daha etkili stratejiler geliştirmeyi hedefliyor.

Araştırmanın ortak yazarlarından Melanie Prentice, sağlıklı kalan denizyıldızlarının tespit edilerek güvenli bölgelere taşınabileceğini ya da kontrollü koşullarda üretilip doğaya geri salınabileceklerini belirtti. Ayrıca bazı popülasyonların doğal bağışıklığa sahip olup olmadığının araştırılması, hatta probiyotik gibi takviyelerle bağışıklığın güçlendirilmesi de gündemde.

Bu gelişme, deniz ekosistemlerinde önemli bir rol oynayan denizyıldızlarının geleceği açısından umut verici bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Fotoğraf: Amir Hossein Kargaran