Haziran sonu ve temmuz başında Batı Akdeniz‘de ölçülen deniz yüzeyi sıcaklıklarının 30°C’yi aşması, bilim dünyasında ciddi endişelere neden oldu. Mallorca açıkları başta olmak üzere geniş bir bölgede deniz suyu sıcaklıklarının, normal seviyelerin 6-7 derece üzerine çıktığı raporlandı.
İspanya Balear Adaları Üniversitesi’nden Doç. Dr. Marta Marcos, 30°C deniz sıcaklıklarının bu yıl çok daha erken görülmeye başlandığını ve yazın daha uzun ve yoğun geçmesinin beklendiğini söyledi.
Akdeniz “iklim değişikliğinin merkezi” haline geliyor
Mercator Ocean International kuruluşuna göre, Akdeniz, etrafının kıtalarla çevrili olması nedeniyle sıcak havayı tutan bir “küvet” gibi davranıyor. Bu durum, bölgeyi iklim değişikliğinin en savunmasız bölgelerinden biri haline getiriyor.
Liege Üniversitesi’nden okyanus bilimci Dr. Aida Alvera-Azcárate, yaşanan sıcaklık artışını “şoke edici” olarak tanımlayarak, bu durumun deniz yaşamı üzerinde zincirleme etkiler doğurabileceği uyarısında bulundu.
Tavsiye Edilen Haberler
Deniz sıcak hava dalgaları daha sık ve daha uzun sürede yaşanıyor
Bilim insanlarına göre, başta kömür, petrol ve doğalgaz kullanımıyla atmosfere salınan sera gazları, deniz ısı dalgalarının hem süresini hem şiddetini artırıyor. Yapılan araştırmalara göre, son 80 yılda aşırı deniz yüzeyi sıcaklığı yaşanan günlerin sayısı üç katına çıktı.
Dr. Marcos, “Küresel ısınma, deniz sıcak hava dalgalarının en önemli tetikleyicisidir. Bu, atmosferden denize doğrudan ısı transferidir” dedi.
Ekosistemler aşırı sıcaklıklarla başa çıkamıyor
Deniz yosunları, deniz çayırları ve kıyı ekosistemleri, karbon tutma kapasiteleri sayesinde iklim değişikliğiyle mücadelede kritik rol oynarken, yüksek sıcaklıklar bu yaşam alanlarını tehdit ediyor. Blanes İleri Araştırmalar Merkezi’nden ekolojist Dr. Emma Cebrian, ılıman türlerin uzun süreli sıcaklık stresine dayanamadığını, bazı popülasyonların kalıntılarının dalışlar sırasında bulunduğunu aktardı.
“Ekolojik çöküş, toplumsal etkileri de beraberinde getirebilir”
Plymouth Deniz Biyolojisi Derneği araştırmacılarından Dr. Dan Smale, sıcaklıkların yaz başında çok yüksek seyrettiğini belirterek, bunun balıkçılık gibi geçim kaynakları üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği uyarısında bulundu. Smale, Akdeniz’in bu anlamda “iklim değişikliğinin habercisi” niteliğinde olduğunu söyledi.
Aşırı ısı, aşırı hava olaylarını da tetikliyor
Bilim insanlarına göre, okyanus sıcaklıklarındaki artış yalnızca deniz yaşamını değil, aynı zamanda kara üzerindeki hava olaylarını da etkiliyor. Daha sıcak deniz yüzeyleri, buharlaşmayı artırarak atmosferdeki nemi yükseltiyor ve bu durum aşırı yağışlara neden olabiliyor. Bu durum 2023’te Libya, 2024’te ise İspanya’nın Valensiya bölgesinde yaşanan yıkıcı sellerle sonuçlandı.
Dr. Marcos, yaz sonunda yeni bir deniz sıcak hava dalgası yaşanması halinde, Akdeniz kıyılarında çok ciddi etkiler yaşanabileceği uyarısında bulunarak şunları söyledi:
“Bunun korkunç olacağından oldukça eminim.”
Fotoğraf: Jakob Owens
