Avrupa’da 110 milyondan fazla kişi sağlığa zararlı gürültü kirliliğine maruz kalıyor

Avrupa genelinde 110 milyondan fazla insan, uzun süreli ve sağlığı tehdit eden düzeyde gürültü kirliliğinden etkileniyor. Avrupa Çevre Ajansı (EEA) tarafından yayımlanan rapora göre, bu durum her yıl yaklaşık 66.000 erken ölüme, çok sayıda kalp-damar hastalığı, tip 2 diyabet ve depresyon vakasına yol açıyor.

Raporda, otomobil, tren ve uçaklardan kaynaklanan ulaşım kaynaklı gürültüye odaklanılırken, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) nüfusunun yüzde 20’sinin bu seviyelerde gürültüye maruz kaldığı belirtildi.

Gürültü kirliliği, tütün ve kurşun kadar tehlikeli

Araştırma, gürültü kirliliğinin, ikinci el sigara dumanı veya kurşun maruziyeti gibi halk sağlığı açısından daha fazla bilinen risklerden daha zararlı olabileceğini ortaya koydu. Analize göre, bu durumun Avrupa ekonomisine yılda yaklaşık 100 milyar avro (86 milyar sterlin) maliyeti olduğu tahmin ediliyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen daha katı eşikler baz alındığında, 150 milyon kişinin gürültüye maruz kaldığı öngörülüyor.

Çocuklar da ciddi şekilde etkileniyor

Raporda, 17 milyon kişinin özellikle yüksek seviyede gürültü kirliliğine – “uzun vadeli, yüksek rahatsızlık” – maruz kaldığı, yaklaşık 5 milyon kişinin ciddi uyku bozukluğu yaşadığı belirtildi. 15 milyon çocuk, sağlığa zararlı ulaşım gürültüsünün bulunduğu bölgelerde yaşıyor.

EEA’dan Dr. Eulalia Peris, gürültü kirliliğinin etkilerini şöyle değerlendirdi:

❝Gürültü kirliliği, farkında olmasak bile vücudumuzu sürekli bir savaş ya da kaç durumunda tutarak sağlığımızı etkiler. Bu da iltihaplanma ve oksidatif stres gibi zararlı fizyolojik tepkilere neden olabilir. Zamanla kalp hastalığı, diyabet, felç, obezite, çocuklarda bilişsel bozukluk ve ruh sağlığı sorunları riskini artırır.❞

❝Gürültü kirliliği sadece bir rahatsızlık değil. Hayatınızı kısıtlıyor❞ diyen Peris, bizzat bu durumdan etkilendiğini de belirtti.

Ulaşım gürültüsü başlıca kaynak

Rapor, EEA ülkeleri tarafından bildirilen verilere dayanıyor ve karayolu taşımacılığı gürültüsünün en yaygın kaynak olduğunu gösteriyor. Avrupa genelinde:

• 92 milyon kişi karayolu gürültüsüne,
• 18 milyon kişi demiryolu gürültüsüne,
• 2,6 milyon kişi ise uçak gürültüsüne maruz kalıyor.

Bu verilere göre, yıllık olarak 66.000 erken ölüm, 50.000 kalp-damar hastalığı vakası ve 22.000 tip 2 diyabet vakası, ulaşım gürültüsüyle ilişkilendiriliyor.

Gürültü kirliliğiyle mücadelede yetersiz ilerleme

Avrupa’da gürültüden etkilenen insan sayısı 2017 ile 2022 arasında yalnızca yüzde 3 oranında azaldı. Araştırmacılar, Avrupa Birliği’nin 2030 yılına kadar ulaşım gürültüsünden rahatsız olan kişi sayısını yüzde 30 azaltma hedefine ulaşmak için mevcut önlemlerin yetersiz kaldığını belirtti.

Çözüm önerileri: Daha sessiz şehirler mümkün

Araştırmacılara göre, gürültü kirliliğini azaltmak için şu önlemler alınabilir:

• Kentsel alanlarda hız sınırlarının düşürülmesi
• Düşük gürültülü lastiklerin kullanımı
• Toplu taşımanın, yürüme ve bisikletin teşviki
• Tren raylarının düzenli bakımı
• Uçak iniş-kalkış düzenlerinin optimize edilmesi
• Daha sessiz uçak modellerinin teşviki

Elektrikli araçların yaygınlaşmasının gürültü azaltımında beklenen kadar etkili olmayacağı da vurgulandı. Bunun nedeni, düşük hızlarda gürültünün temel kaynağının motor değil, lastik-yol teması olması.

“Gürültü, genellikle göz ardı ediliyor”

EEA Yönetici Direktörü Leena Ylä-Mononen, gürültü kirliliğinin çoğu zaman hafife alındığını söyledi:

❝Gürültü kirliliği genellikle sadece günlük hayatın bir sıkıntısı olarak düşünülür. Ancak gürültünün sağlığımız ve çevremiz üzerindeki uzun vadeli etkileri yaygın ve önemlidir.❞

❝Çocuklar da gürültünün etkilerine karşı özellikle savunmasızdır. Bu nedenle gürültü kirliliği, tüm ülkelerin acilen ele alması gereken bir sorundur❞ dedi.

Fotoğraf: LO TSULU