Bilim insanlarından sert uyarı: Dünya, 1,5°C ısınma sınırını 3 yılda aşabilir

Mevcut karbon salımı seviyeleriyle dünya, Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen 1,5 santigrat derecelik küresel ısınma sınırını yalnızca üç yıl içinde kalıcı olarak aşabilir.

60’tan fazla önde gelen iklim bilimcisinin ortak çalışması, iklim krizinin aciliyetini bir kez daha gözler önüne serdi.

Leeds Üniversitesi Priestley İklim Gelecekleri Merkezi Direktörü Prof. Piers Forster, ❝Her şey yanlış yönde ilerliyor. Eşi benzeri görülmemiş değişikliklerle karşı karşıyayız❞ dedi.

Karbon bütçesi eriyor: 500 milyar tondan 130 milyar tona

Bilim insanlarının 2020’de yaptığı tahminlere göre, insanlığın 1,5°C sınırını aşmamak için yalnızca 500 milyar ton daha CO2 salabileceği belirtilmişti. Ancak bu “karbon bütçesi” yeni verilere göre 2025 başında sadece 130 milyar tona düşmüş durumda.

Bu düşüşte en büyük etkenin, CO2 ve metan gibi sera gazlarının rekor seviyelerdeki emisyonu olduğu belirtildi. Mevcut durumda yıllık yaklaşık 40 milyar ton CO2 salımıyla, dünya yalnızca üç yıl içinde bu bütçeyi tüketmiş olacak.

2024, 1,5°C eşiğinin aşıldığı ilk yıl oldu

Son verilere göre, 2024 yılı itibarıyla küresel ortalama sıcaklıklar, sanayi öncesi döneme kıyasla ilk kez 1,5°C sınırının üzerine çıktı. Ancak uzmanlar, bu ihlalin Paris Anlaşması kapsamında resmi sayılmadığını, çünkü ısınmanın geçici iklim olaylarından da etkilendiğini belirtiyor.

Prof. Joeri Rogelj, ❝1,5°C’nin kalıcı olarak aşılması durumunda, atmosferden CO2 çekilerek bu sınırın altına dönme ihtimali azalıyor❞ uyarısında bulundu.

Dünya daha hızlı ısınıyor, okyanuslar ısıyı emiyor

Bilimsel analizler, son on yılda dünyanın enerji dengesizliği olarak bilinen, sistemdeki fazla ısının birikme oranının 1970’lere kıyasla iki katına çıktığını gösteriyor. Bu enerjinin %90’ından fazlası okyanuslar tarafından emiliyor. Sonuç olarak:

• Deniz seviyeleri 1990’lara göre iki kat hızlı yükseliyor.
• Buzullar eriyor, deniz canlıları zarar görüyor.
• Kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insan sel riskiyle karşı karşıya.

Umut var: Temiz teknolojiler yaygınlaşıyor

Uzmanlar, karbon emisyonlarının artış hızında yavaşlama olduğuna işaret ediyor. Ancak bu, yeterli değil. Araştırmacılar, ❝Hızlı ve sıkı emisyon kesintileri, her zamankinden daha önemli❞ vurgusunu yapıyor.

Prof. Rogelj, ❝Kaçınabildiğimiz her ısınma parçası, özellikle yoksul ve savunmasız toplumlar için daha az zarar, daha az acı ve daha yaşanabilir bir gelecek demektir❞ diye konuştu.