BM İklim Bilimi toplantısında acil çağrı: Zaman bizim lehimize değil

Yaklaşık 200 ülkenin temsilcileri, BM’nin bir sonraki önemli iklim bilimi raporunun ayrıntılarını belirlemek üzere pazartesi günü bir araya geldi.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), bir sonraki önemli değerlendirmenin içeriği ve zamanlamasını görüşmek üzere Çin’in Hangzhou kentinde bir haftalık bir oturum için toplandı. Bu, birkaç iklim ajansının 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olduğunu doğrulamasından kısa bir süre sonra gerçekleşti.

BM Çevre Programı Başkanı Inger Andersen, pazartesi günü toplantıyı “zaman bizim lehimize değil” uyarısıyla açtı ve bu görüşmelerden “iddialı” sonuçlar alınması çağrısında bulundu.

IPCC Başkanı Jim Skea, bunun küresel iklim bilimi hakkındaki bir sonraki raporun sunulması için “kritik bir oturum” olduğunu söyledi.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli değerlendirme raporu nedir?

IPCC’nin bu çığır açıcı raporları, politika yapıcıları en son iklim bilimi hakkında bilgilendirmek için 1988’de oluşturuldu. İlki 1990’da yayınlandı ve artık küresel iklim bilimi bilgisinin en yetkili kaynağı olarak kabul ediliyorlar.

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreter Yardımcısı Ko Barret’in pazartesi günü toplantının açılışında yaptığı açıklamaya göre, “İklim değişikliğinin karmaşıklıklarıyla mücadele eden hükümetler için yol gösterici bir pusuladırlar.”

Rapor, dünyanın dört bir yanından önde gelen bilim insanlarının iklim değişikliğine ilişkin son kanıtlarını bir araya getirip özetliyor ve hazırlanması yüzlerce uzmanın yıllar aldığı bir çalışma.

Bu, küresel iklim bilimini üç raporda derleyecek olan yedinci tur değerlendirme olacak: biri iklim değişikliğinin fiziksel bilimi hakkında, biri iklim etkileri hakkında ve biri de sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik çözümler hakkında.

Üç parçadan oluşan raporun şu an için 2029 yılında yayınlanması planlanıyor; ancak bazı ülkelerin teslimat tarihini daha erkene çekmesi nedeniyle bu durum değişebilir.

Ülkeler raporun zamanlaması konusunda neden fikir ayrılığına düşüyor?

Hangzhou’daki görüşmelerin gergin olması bekleniyor çünkü ülkelerin bir zaman çizelgesi üzerinde anlaşmaya varmaları için son şans olabilir. Bazıları bir sonraki raporun planlanandan daha erken yayınlanması için baskı yapıyor.

High Ambition Koalisyonu’ndan 20 bakandan oluşan bir grup, ülkelerin hayati iklim politikası kararları almak için güvendiği iklim biliminin korunması çağrısında bulundu. Açıklamanın arkasındaki çevre bakanları arasında AB ülkeleri , ada ülkeleri ve iklim değişikliğine karşı en savunmasız ülkelerden bazıları yer alıyor.

Ortak bir açıklamada, “İklim krizinin etkilerinden şu anda muzdarip olan herkese ve gelecek nesillere, gezegenimizin geleceğiyle ilgili kararları elimizdeki en iyi kanıt ve bilgiye dayanarak almak borcumuzdur” denildi.

Bakanlar, IPCC’nin son raporunun, 2028’de Paris Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda dünyanın ilerlemesini değerlendiren bir süreç olan BM Küresel Durum Değerlendirmesi’ne bilgi sağlamak için zamanında hazırlanmasının hayati önem taşıdığını sözlerine ekledi .

Rusya, Suudi Arabistan, Çin, Güney Afrika ve Hindistan’dan oluşan bir grup ülke – Kenya tarafından destekleniyor – hızlandırılmış bir zaman çizelgesine karşı çıktı ve bunun çok aceleye getirileceğini savundu. Ayrıca bunun raporun kapsayıcılığını riske atabileceğini ve Küresel Güney’den bilim insanlarının dahil edilmesini zorlaştırabileceğini söylediler.

Trump, ABD heyetinin katılmasını engelledi mi?

Trump yönetiminin, ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile federal kurumlarda çalışan bilim insanlarını IPCC görüşmelerinden çektiği bildirildi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve geldiği ilk gün, ABD’yi Paris Anlaşması’ndan ikinci kez çekme kararı alması dikkat çekti.

Konuya yakın kaynaklar, Reuters ve Axios haber ajanslarına, IPCC görüşmelerine katılan kilit kuruluşlar olan ABD Küresel Değişim Araştırma Programı ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ndeki çalışanların iş durdurma emrinden etkilendiğini söyledi.

CNN’in uzay ajansından bir sözcüye dayandırdığı habere göre, yeni rapor döngüsünde liderlik rolünü üstlenen NASA’nın baş bilim insanı Kate Calvin, bu nedenle toplantıya katılmayacak.

Bunun , Trump’ın çok taraflı işbirliğinden ve iklim değişikliğini azaltma çabalarından çekilme kararının bir parçası olduğu söylendi.

Beyaz Saray, ABD’nin IPCC’den çekilip çekilmeyeceğine ilişkin henüz bir açıklama yapmadı.