Buzullar en hızlı erime sürecine girdi

Yeni bir bilimsel analiz, dünyadaki buzulların şimdiye kadar kaydedilen en hızlı erime sürecine girdiğini ortaya koydu. Küresel ısınmanın etkisiyle hızlanan bu süreç, dünya çapında milyonlarca insanın tatlı su kaynağı olan buzulların hızla yok olmasına neden olurken, deniz seviyelerinin de yükselmesine yol açıyor.

Buzullar, iklim değişikliğinin en net göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor. Normal koşullarda erimeyle kaybettikleri kadar buz kazanarak dengede kalmaları gerekirken, artan sıcaklıklar nedeniyle hemen her yerde hızla eriyorlar. Son yirmi yılda yaşanan değişim, insan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel ısınmanın doğrudan bir sonucu olarak gösteriliyor. Özellikle fosil yakıtların neden olduğu sıcaklık artışı, buzulların dengelerini kaybetmesine yol açıyor.

6.5 milyar ton buz eridi

Bilim insanları tarafından yapılan analizler, 2000 yılından bu yana dünya genelinde buzulların toplam 6.500 milyar ton buz kaybettiğini ortaya koydu. Bu, tüm buzulların yaklaşık %5’inin yok olduğu anlamına geliyor. Üstelik erime süreci her geçen yıl hızlanıyor. Son on yılda buzul kayıpları, 2000-2011 dönemine kıyasla üçte bir oranında artış gösterdi.

Dünya Buzul İzleme Servisi Direktörü Prof. Michael Zemp, erimenin boyutunu daha iyi anlatabilmek için dikkat çekici bir benzetme yaparak, yılda eriyen buz miktarının, dünya nüfusunun 30 yıllık su tüketimine eşdeğer olduğunu belirtti. Yani her yıl kaybedilen buz, milyarlarca insanın uzun yıllar boyunca kullanabileceği suyu barındırıyor.

Orta Avrupa’da buzulların yüzde 39’u eridi

Bazı bölgelerde erime oranı çok daha yüksek seviyelere ulaştı. Orta Avrupa’daki buzullar, son 20 yıl içinde kütlelerinin %39’unu kaybetti. Küresel çapta yapılan değerlendirmeler, Grönland ve Antarktika’nın büyük buz tabakaları dışındaki buzulların, 2000-2023 yılları arasında yılda ortalama 270 milyar ton buz kaybettiğini gösteriyor. Bu da buzul erimesinin yalnızca yerel değil, küresel bir tehdit oluşturduğunu kanıtlıyor.

Nature dergisinde yayımlanan yeni araştırma, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Çalışma, dünya genelinde 35 farklı araştırma ekibinden gelen 230’dan fazla veriyi bir araya getirerek, buzulların nasıl değiştiğine dair en kapsamlı tahminleri sunuyor. Bu veriler, iklim değişikliğinin etkilerini anlamak ve gelecekte nasıl bir süreç yaşanacağını tahmin etmek için büyük önem taşıyor.

Buzulların iklim değişikliğine tepki vermesi, büyüklüklerine bağlı olarak birkaç yıl ile onlarca yıl arasında değişebiliyor. Ancak bilim insanları, önümüzdeki yıllarda da erimenin devam edeceğini öngörüyor. Yüzyılın sonuna kadar kaybedilecek buz miktarı ise, insanlığın karbondioksit ve diğer sera gazlarını ne kadar salmaya devam edeceğine bağlı olacak. Küresel iklim hedeflerine ulaşıldığında dünya buzullarının dörtte biri kaybedilecek ancak ısınmanın kontrolsüz bir şekilde devam etmesi durumunda bu oranın neredeyse yarıya çıkması bekleniyor.

Ciddi su krizine yol açabilir

Prof. Zemp, küresel sıcaklık artışının her ondalık derecesinin bile büyük fark yaratacağını vurgulayarak, kaçınılabilecek her küçük sıcaklık artışının bazı buzulları kurtarabileceğini belirtti. Buzulların yok olması yalnızca dağlık bölgelerdeki ekosistemleri değil, dünya genelindeki su kaynaklarını da tehdit ediyor. Buzullar, özellikle kuraklık dönemlerinde milyonlarca insan için su kaynağı görevi görürken, bu su rezervlerinin kaybı ciddi su krizlerine yol açabilir.

Küresel deniz seviyelerinin yükselmesi de buzulların erimesiyle doğrudan bağlantılı. Küçük gibi görünen deniz seviyesi artışları bile kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı etkileyebilir. Northumbria Üniversitesi Coğrafya ve Çevre Bölümü Başkanı Prof. Andy Shepherd, deniz seviyesindeki her santimetrelik artışın, dünya çapında iki milyon insanın daha sellere maruz kalmasına neden olacağını belirtti.

1900’lerden bu yana deniz seviyesi 20 cm yükseldi

Bilim insanları, 1900 yılından bu yana küresel deniz seviyelerinin 20 cm’den fazla yükseldiğini ve bu artışın yarısının yalnızca son 30 yılda gerçekleştiğini ifade ediyor. Önümüzdeki yıllarda bu sürecin daha da hızlanması bekleniyor.

Bu bilimsel veriler, iklim değişikliğiyle mücadelede ne kadar hızlı ve etkili önlemler alınması gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Fosil yakıt kullanımının azaltılması, karbon emisyonlarının kontrol altına alınması ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelinmesi, buzulların korunması açısından büyük önem taşıyor. Küresel sıcaklık artışının her küçük düşüşü, milyonlarca ton buzun kurtarılması anlamına geliyor.

Bilim insanları, iklim değişikliği konusunda acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, gelecek nesiller, geri dönüşü olmayan çevresel felaketlerle karşı karşıya kalabilir. Buzulların erimesi sadece bir ekosistem meselesi değil, tüm dünya için kritik bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.