Eko-Sözlük

Eko-Sözlük

Desalinasyon nedir?: Deniz suyundan tatlı suya — artıları, zorlukları ve Türkiye açısından önemi

Desalinasyon, deniz suyundaki tuz ve mineralleri arıtıp tatlı suya dönüştürme sürecidir. Bu yöntem, tatlı su kaynaklarının yetersiz olduğu, kuraklığın etkili olduğu ya da nüfusun su talebinin yüksek olduğu bölgelerde giderek daha fazla gündeme gelmektedir. Dünyada tatlı suyun toplam su kaynaklarına oranı oldukça düşüktür; bu da desalinasyonu, su stresi yaşayan ülkeler için stratejik bir alternatif hâline […]

Eko-Sözlük

Sıvı hava nedir ve neden depoluyoruz?

Dünyada yenilenebilir elektrik kullanımı ilk kez kömürü geride bırakarak hızla artarken, güneş parlamadığında ve rüzgar esmediğinde bu enerjiyi depolamak ihtiyacı da giderek artıyor. Bazıları şebeke ölçeğinde lityum pillere, bazıları ise pompalı hidroelektrik santrallerine yönelirken, küçük ama büyüyen bir sektör daha iyi bir çözümün bulunduğuna ikna olmuş halde: O da havaya dayanan piller. İngiltere’nin kuzeybatısındaki Carrington

Eko-Sözlük

Atmosferik Nehir: Küresel İklimi Etkileyen Güçlü Bir Doğa Olayı

Atmosferik nehir son yıllarda hem bilim dünyasında hem de medya gündeminde sıkça karşımıza çıkan bir kavramdır. Bu güçlü hava olayı, binlerce kilometre boyunca su buharı taşıyarak yağışları artırabilir, selleri tetikleyebilir ve iklim dengesinde büyük rol oynayabilir. Bu makalede atmosferik nehir oluşumundan küresel etkilerine, Türkiye için anlamından iklim değişikliği bağlantısına kadar her detayı ele alıyoruz. Atmosferik

Eko-Sözlük

İklim finansmanı nedir ve neden önemlidir?

Küresel ısınmanın maliyetleri ve riskleri arttıkça, iklim krizine hazırlık yapmaya ve temiz enerjiye geçiş yapmaya çalışan ülkelerin ihtiyaç duyduğu finansman konusu uluslararası müzakerelerin en gergin başlığı haline geldi. İklim Finansmanı, hükümetler, kalkınma bankaları, özel yatırımcılar ve hayırseverler tarafından, ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmalarına veya yenilenebilir enerji ve sel savunması gibi projeler aracılığıyla iklim etkilerine uyum

Eko-Sözlük

Subdüksiyon nedir? Derinlerdeki gücün sırrı

Dünya’nın yüzeyi, devasa kaya plakalarından oluşur. Bu plakalar, milyarlarca yıldır yavaş ama güçlü bir şekilde hareket eder. İşte bu hareketlerin en etkileyici ve tehlikeli olanlarından biri subdüksiyon sürecidir. Subdüksiyon, bir tektonik plakanın diğerinin altına dalmasıyla gerçekleşir. Bu devasa jeolojik olay, depremlerden volkanlara kadar pek çok doğal olayı tetikler. Subdüksiyon, yerkabuğunun sürekli dönüşümünü sağlayarak Dünya’nın “yenilenme

Eko-Sözlük

Lösizm (Leucism) nedir? Hayvanlarda görülen nadir genetik pigment bozukluğu (2025 rehberi)

Lösizm (Leucism), hayvanların derisinde, tüylerinde veya pullarında kısmi ya da tamamen pigment kaybına yol açan nadir bir genetik mutasyondur. Ancak albinizmden farklı olarak, lösizmli hayvanların gözleri normal renkte kalır. Bunun nedeni, lösizmin melanin üretimini değil, melanositlerin (pigment hücrelerinin) vücutta düzgün dağılmasını engellemesidir. Bir başka deyişle, pigment üreten hücreler mevcut olsa da, bu hücreler deri veya

Eko-Sözlük

Kuraklık nedir, kuraklık neden oluşur; çözüm yolları nedir? | 2025’te kuraklığa karşı etkili önlemler

Kuraklık, uzun süre boyunca yağışların normal seviyenin altına düşmesi sonucu ortaya çıkan bir doğa olayıdır. Bu durum, su kaynaklarının azalmasına, tarımsal üretimin düşmesine ve ekosistemlerin dengesinin bozulmasına yol açar.Bilimsel olarak kuraklık, yalnızca “yağış eksikliği” olarak değil, aynı zamanda su talebi ile su arzı arasındaki dengesizlik olarak da tanımlanır. Kuraklığın Bilimsel Tanımı Kuraklık, belirli bir bölgede

Eko-Sözlük

Kasırga ve tayfun arasındaki fark nedir?

Siklonlar, tropikal bölgelerde deniz üzerinde oluşan güçlü, dairesel fırtınalardır. Bu fırtınalar, oluştukları coğrafi bölgeye göre farklı adlarla anılır. Atlantik Okyanusu ve Kuzeydoğu Pasifik’te meydana gelen tropikal siklonlara kasırga (hurricane), Batı Pasifik’te oluşanlara ise tayfun (typhoon) denir. Her iki sistemin de yapısı ve doğası aynıdır; temel fark, oluştukları okyanus ve izledikleri güzergâhtır. Kasırgalar ve tayfunlar nasıl

Eko-Sözlük

Nadir toprak elementleri ve kritik mineraller nelerdir, küresel ekonomi neden onlara bağımlı?

Gelişen teknoloji, yeşil enerji devrimi ve modern savunma sanayi, görünmez kahramanlara olan ihtiyacı her geçen gün artırıyor: Kritik Mineraller ve Nadir Toprak Elementleri (NTE). Günümüz küresel ekonomisi için nikel, kobalt ve manganez gibi mineraller ne kadar hayati ise, NTE’ler de elektromanyetik özellikleri sayesinde rüzgar türbinlerinden elektrikli araç motorlarına, akıllı telefonlardan güdümlü füzelere kadar her alanda

Eko-Sözlük

2025 Türkiye su krizi: Barajlar kapasitesinin kaçta kaçı doldu?

2025 yılı Türkiye için su kaynaklarının kritik seviyelere düştüğü bir dönüm noktası haline geldi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre ülke genelinde yağışlar son 10 yılda yüzde 30 azaldı.Peki bugün barajlarımızda gerçekten ne kadar su kaldı? İşte şehir şehir güncel tablo. Baraj Doluluk Oranları – Ekim 2025 Güncel Tablo Şehir Baraj / Sistem Doluluk Oranı Durum

Eko-Sözlük

Öncü ve artçı şok nedir, nasıl ayırt edilebilir?

Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 10 Ağustos’ta meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremin ardından bölgede yüzlerce artçı sarsıntı kaydedildi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, aynı gün yaptığı açıklamada artçı sarsıntı sayısının 250’yi aştığı bilgisini paylaştı. Bunlardan en büyüğü 4,6 büyüklüğünde oldu. 11 Ağustos’ta da artçı şoklar devam etti. Bazı büyük depremlerden kısa bir süre önce öncü şoklar meydana gelebiliyor;

Eko-Sözlük

Biyokömür: Sürdürülebilir tarım ve enerjide geleceğin çözümü

Biyokömür, organik atıkların oksijensiz ortamda yüksek sıcaklıklarda yakılmasıyla elde edilen, karbon açısından zengin bir malzemedir. Genellikle odun, tarım atıkları veya hayvansal gübreler gibi biyokütle kaynaklarından üretilir. Gözenekli yapısı, yüksek yüzey alanı ve toprağa sağladığı kalıcı faydalar sayesinde hem tarım hem de çevre alanında büyük ilgi görmektedir. Geleneksel Kömürden Farkı Geleneksel kömür, fosil kaynaklıdır ve çıkarılması

Eko-Sözlük

Tsunami nedir? Tsunami nasıl oluşur?

Tsunami hakkında her şeyi öğrenin! Bu rehberde tsunami nedir, nasıl oluşur, geçmişte yaşanan büyük felaketler ve alınması gereken önlemler dahil tüm detayları bulacaksınız.

Eko-Sözlük

Tropikal gece nedir? Neden görülür? Tropikal geceye hazırlıklı olmanın yolları

Tropikal gece, meteorolojik olarak geceleri sıcaklığın belirli bir seviyenin altına düşmediği durumları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Özellikle gece sıcaklığının 20°C’nin altına inmemesi, tropikal gecelerin temel kriteridir. Bu durum, sıcak ve nemli bölgelerde sıkça görülürken, son yıllarda iklim değişikliğiyle birlikte daha geniş coğrafyalarda hissedilir hale gelmiştir. Bu gecelerde, insan vücudu için gerekli olan termal konfor

Eko-Sözlük

İklim sığınağı nedir ve neden önemlidir?

İklim sığınakları, sıcaklıklara karşı savunmasız kalabilecek kişilere hizmet vermek amacıyla gündüzleri açık olan kamu parkları ve bahçeleri, kütüphaneler, belediye merkezleri, müzeler veya okullar gibi alanları kapsayabilir.

Eko-Sözlük

Oksijensizleşme nedir? Bilimsel gerçeklerle kapsamlı inceleme

Oksijensizleşme, canlı organizmaların yaşadığı ortamlarda çözünmüş oksijen seviyesinin tehlikeli derecede azalması veya tamamen yok olması durumudur. Bu süreç, hem doğal hem de insan faaliyetlerine bağlı olarak gelişebilir. Oksijensizleşme, özellikle su ekosistemlerinde ciddi çevresel sorunlara yol açmaktadır. Bu yazıda oksijensizleşmenin ne olduğu, nedenleri, etkileri ve çözüm yolları bilimsel bir çerçevede incelenecektir. Oksijensizleşmenin Tanımı ve Temel Kavramlar

Eko-Sözlük

Islak termometre sıcaklığı nedir ve neden önemli?

İklim değişikliğinin sıcak hava dalgalarını daha güçlü ve daha sık hale getirdiği artık iyi biliniyor. Kuzey yarımkürede yaz aylarının başlamasıyla birlikte Avrupa’nın büyük bir kısmı, ABD’nin bazı bölgeleri ile kuzeydoğu Asya’da sıcaklıklar mevsim normallerinden çok daha fazla. Bu, özellikle yaşlılar, çocuklar ve hastalar için sağlık riski oluşturuyor. İspanya’nın meteoroloji servisine göre, 28 Haziran’da El Granado

Eko-Sözlük

Isı Kubbesi Nedir? Etkileri, Nedenleri ve Korunma Yolları

Isı kubbesi, atmosferde meydana gelen yüksek basınç sisteminin bir bölgeyi kapsayarak sıcak havayı hapseden meteorolojik bir olaydır. Bu durumda sıcak hava, yer yüzeyine yakın seviyelerde sıkışır ve günlerce hatta haftalarca bölgede yüksek sıcaklıklar görülür. Isı Kubbesi Nasıl Oluşur? Bir ısı kubbesinin oluşmasında ana etkenler: Isı Kubbesinin Belirtileri ve Etkileri Isı Kubbesi ve İklim Değişikliği Arasındaki

Eko-Sözlük

Pestisit nedir? Etkileri, kullanımı ve güncel tartışmalar

Pestisit, zararlı organizmaları kontrol altına almak için kullanılan kimyasal veya biyolojik maddelere verilen genel isimdir. Bu zararlılar; böcekler, mantarlar, otlar, bakteri veya kemirgenler olabilir. Latince “pestis” (veba) ve “cida” (öldürücü) kelimelerinden türemiştir. Pestisitlerin Sınıflandırılması Pestisitler, hedefledikleri zararlıya göre sınıflandırılır: Tarımda İlk Kullanım Örnekleri Tarihsel olarak insanlar kükürt, arsenik ve kurşun gibi maddeleri pestisit amaçlı kullanmıştır.

Eko-Sözlük

Ekosit nedir? Uluslararası hukukta suç sayılabilir mi?

Romalıların Kartaca tarlalarını tuzlamasından Irak’ın Kuveyt petrol sahalarını ateşe vermesine, İsrail’in Filistin zeytinliklerini buldozerlerle yok etmesine kadar, doğaya kasıtlı zarar verme eylemleri tarih boyunca savaş taktiği olarak kullanıldı. Ancak savaşlarda insan kayıpları adalet önüne taşınırken, çevresel yıkımlar çoğu zaman görmezden gelindi. Günümüzde ise doğaya karşı işlenen bu tür yıkımların, “ekosit” adı altında uluslararası hukukta suç

Eko-Sözlük

Siyah Karbon: Tanımı, Kaynakları ve Etkileri

Siyah Karbon Nedir? Siyah karbon, incomplete combustion (eksik yanma) sonucu oluşan ince parçacıklar halinde atmosferde bulunan karbon esaslı bir kirleticidir. Çoğunlukla dizel motorlar, biyokütle yakımı ve kömür gibi fosil yakıtların yanması sonucu oluşur. Siyah karbon, kimyasal olarak saf karbon formunda olup, ışığı güçlü bir şekilde absorbe eder ve atmosfere yayıldığında çevresel ve sağlık açısından önemli

Eko-Sözlük

22 Nisan Dünya Günü nedir? Gezegeni korumaya adanmış bir günün hikayesi

22 Nisan Dünya Günü, çevre bilincinin artması, doğanın korunması ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi küresel sorunlara dikkat çekmek amacıyla her yıl kutlanan uluslararası bir farkındalık günüdür. İlk olarak 1970 yılında ABD’de kutlanan Dünya Günü, çevre kirliliğinin halk sağlığına etkileri, doğal kaynakların hızla tüketilmesi ve doğanın korunması gibi sorunlara karşı bir toplumsal tepki olarak doğmuştur. Bu

Eko-Sözlük

Felaket Balığı Nedir? Efsaneler, Gerçekler ve Bilimsel Yorumlar

Felaket balığı nedir, gerçekten depremin habercisi mi? Oarfish (şerit balığı) hakkında kültürel inanışlar, bilimsel açıklamalar ve efsanelerin detaylı analizi bu yazıda. Felaket Balığı Tanımı ve Kökeni Felaket balığı, halk arasında genellikle doğaüstü olayların ve büyük depremlerin habercisi olarak görülen gizemli bir deniz canlısını tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. Aslında bu isim, “oarfish” yani Türkçesiyle şerit

Eko-Sözlük

Sismik Aktivite Nedir? Yerkabuğunun Derinliklerinden Gelen Hareketin Bilimi

Sismik Aktivitenin Tanımı ve Anlamı Sismik aktivite, yerkabuğunun iç yapısında meydana gelen titreşim ve hareketlerin tümünü kapsayan bir jeolojik terimdir. Bu hareketler genellikle yer kabuğu içindeki enerjinin birikmesi ve ardından boşalması ile oluşur. Her sismik aktivite bir deprem değildir; bazıları insanlar tarafından hissedilemeyecek kadar küçük olabilir. Ancak bu mikro düzeydeki hareketler bile yer altındaki gerilimlerin

Eko-Sözlük

Trump Yenilenebilir Enerji Politikaları: Gerçekler, Etkiler ve Geleceğe Yansımalar

Donald Trump, 2017-2021 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nin başkanı olarak görev yaptı ve bu süre zarfında çevre politikaları, enerji güvenliği ve özellikle yenilenebilir enerji alanındaki duruşuyla dünya genelinde dikkat çekti. Trump yenilenebilir enerji ilişkisi, enerji politikaları bağlamında birçok tartışmayı beraberinde getirmiştir. Başkanlık dönemi boyunca uyguladığı politikalar, fosil yakıtların teşvik edilmesiyle öne çıkarken, yenilenebilir enerjiye yönelik

Eko-Sözlük

A23a Buzdağı: 2025’te Dünyanın En Büyük Buzdağının Yolculuğu ve Etkileri

A23a buzdağı nedir, nasıl oluştu, nereye gidiyor ve çevresel etkileri nelerdir? 2025 itibarıyla A23a’nın detaylı hikayesini keşfedin. A23a Buzdağı Nedir? A23a buzdağı, Antarktika’nın Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’ndan 1986 yılında koparak oluşmuş ve yaklaşık 3.300 km² yüzölçümüyle dünyanın en büyük buzdağı olarak kayıtlara geçmiştir. Yaklaşık bir trilyon ton ağırlığındaki bu devasa buz kütlesi, kopuşunun ardından Weddell Denizi’nde

Eko-Sözlük

Zirai Don Nedir? Tarım İçin Tehlikeli Bir Doğa Olayı Hakkında Her Şey

Tarım sektörü için en büyük risklerden biri olan zirai don, birçok çiftçinin korkulu rüyasıdır. Bitkilerin gelişim dönemlerinde aniden yaşanan sıcaklık düşüşleri, sadece o sezonun ürününü değil, bazen yılların emeğini bir gecede yok edebilir. Bu yazıda, zirai donun ne olduğunu, neden oluştuğunu, çeşitlerini, tarım üzerindeki etkilerini ve çiftçilerin bu doğal afetle nasıl mücadele edebileceğini detaylıca ele

Eko-Sözlük

Zirai Don Felaketi: Türkiye Tarımında Büyük Tehdit Kapıda!

Zirai Don Nedir? Zirai don, tarımsal üretimi doğrudan etkileyen ciddi bir doğa olayıdır. Hava sıcaklığının sıfır derecenin altına düşmesiyle birlikte bitkilerin doku hücrelerinde buz kristalleri oluşur ve bu da yapısal bozulmalara yol açar. Özellikle ilkbahar aylarında, çiçeklenme veya meyve bağlama döneminde meydana gelen don olayları, bitkilerin gelişimini sekteye uğratmakla kalmaz, aynı zamanda verim kayıplarına ve

Eko-Sözlük

Sıcak Hava Dalgası Nedir? Nedenleri, Etkileri ve İklim Değişikliğiyle İlişkisi

Sıcak hava dalgası, belirli bir coğrafi bölgede birkaç gün boyunca devam eden olağanüstü yüksek sıcaklıkların gözlendiği meteorolojik bir olaydır. Genellikle mevsim normallerinin çok üzerinde seyreden sıcaklıklarla karakterize edilir ve insanların, hayvanların, tarımın ve altyapının ciddi şekilde etkilenmesine neden olabilir. Sıcak hava dalgaları, son yıllarda giderek daha sık ve daha yoğun şekilde yaşanmaktadır. Bu durum, iklim

Eko-Sözlük

Serin tatil nedir? Yaz sıcağından kaçanlar için en iyi alternatifler

Yaz aylarında sıcak havalar bunaltıcı olabiliyor ve tatilciler serin kalabilecekleri alternatif destinasyonları tercih ediyor. Serin tatil, sıcak yaz aylarında daha ılıman iklimlere sahip bölgelerde tatil yapmak anlamına gelir. Bu, yaylalardan dağ kasabalarına, serin sahil beldelerinden orman içi bungalovlara kadar geniş bir yelpazeyi kapsar.

Eko-Sözlük

Cemre düşme tarihleri 2025: İlk Cemre ne zaman ve nereye düşecek?

Şubat ayının ortalarına yaklaşırken doğanın uyanışını simgeleyen cemre düşmesi, vatandaşların merak konusu oldu. Türk kültüründe baharın habercisi olarak bilinen cemre, sırasıyla havaya, suya ve toprağa düşerek sıcaklıkların artışını müjdeler. Halk arasında birer hafta arayla gerçekleştiğine inanılan bu doğa olayı, kışın etkisini yavaş yavaş azaltırken baharın gelişini hissettirmeye başlar. Peki, 2025 yılında cemreler hangi tarihlerde düşecek?

Eko-Sözlük

Çevresel ayak izi nedir?

Çevresel ayak izi, bireylerin, toplumların veya işletmelerin doğal kaynakları tüketme düzeyini ve çevreye bıraktıkları atık, karbon ve su miktarını ölçen bir göstergedir. Kullandığımız enerji, tükettiğimiz su, gıda ve ürettiğimiz atıklar çevresel ayak izimizin büyüklüğünü belirler. Bu kavram, sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır. Dünyadaki doğal kaynaklar sınırlıdır ve insan faaliyetleri sonucunda orman kaybı, iklim değişikliği, hava

Scroll to Top
×