Akdeniz Koruma Derneği araştırdı! Denizlerde plastik ve tekstil kirliliği

30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü’nün bu yılki teması “Moda ve Tekstilde Sıfır Atık Hedefine Doğru” olarak belirlendi.

Akdeniz Koruma Derneği’nin (AKD) Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde gerçekleştirdiği araştırmalar ise deniz ekosistemlerinde plastik kirliliğinin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Araştırmalara göre, denizlerde tespit edilen mikroplastiklerin büyük bir kısmı tekstil liflerinden oluşuyor ve bu durum, deniz canlıları için ciddi bir tehdit oluşturuyor.

Denizlerde plastik kirliliği tehlikesi büyüyor

Akdeniz Koruma Derneği’nin yürüttüğü çalışmalar kapsamında, Datça-Bozburun ÖÇKB’de 17 farklı istasyondan su örnekleri alındı. İncelemeler sonucunda, su örneklerindeki mikroplastik miktarının metreküp başına 10 ile 56.7 adet arasında değiştiği tespit edildi.

Daha da çarpıcı olan bulgu ise kirliliğin %90’ından fazlasını tekstil kaynaklı lif partiküllerinin oluşturması. Bu durum, sürdürülebilir moda ve sıfır atık hedeflerinin yalnızca atık yönetimi açısından değil, ekosistemlerin korunması açısından da kritik öneme sahip olduğunu gösteriyor.

Plastik kirliliği deniz canlıları ve insan sağlığını tehdit ediyor

Denizlerde parçalanan plastikler zamanla mikro ve nano ölçekli partiküllere dönüşüyor. Bu parçacıklar, deniz canlıları tarafından yutulabiliyor ve besin zinciri yoluyla insan sağlığı için de ciddi riskler oluşturuyor. Akdeniz Koruma Derneği Bilim ve Teknik Danışma Kurulu üyesi Doç. Dr. Olgaç Güven, kıyılardaki mikroplastik kirliliğinin özellikle yerleşim alanları, tatil tesisleri ve liman bölgeleri ile doğrudan ilişkili olduğunu belirtiyor. Dr. Kerem Gökdağ ise plastiklerin doğada uzun yıllar kalıcı olduğunu ve bilinçsiz plastik kullanımının hem ekosistemleri hem de insan sağlığını tehdit ettiğini vurguluyor.

Deniz ekosistemlerini korumak için bilinçlenmek şart

Akdeniz Koruma Derneği, plastik kirliliğiyle mücadelede farkındalık yaratmak için bölge halkını da sürece dahil ediyor. Dernek, mikroplastiklerin deniz suyu yüzeyi, deniz tabanı, plaj sedimentleri ve ekonomik değere sahip balık türlerinin sindirim sistemlerindeki varlığını araştırıyor. Elde edilen veriler, ulusal ve bölgesel farkındalık kampanyalarında kullanılarak daha geniş kitlelere ulaştırılıyor. Ayrıca, “Vatandaş Bilimi” uygulamaları kapsamında gönüllüler sahillerdeki plastik atıkları toplayarak bilimsel araştırmalara katkıda bulunuyor.

Küresel Plastik Anlaşması için mücadele sürüyor

Plastik kirliliğiyle mücadelede uluslararası düzeyde de önemli adımlar atılıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Meclisi’nin 2 Mart 2022’de aldığı kararla küresel bir plastik anlaşması üzerinde müzakereler devam ediyor. 2024 yılında Güney Kore’de yapılan görüşmelerin ardından anlaşma metni nihai hale getirilmek üzere 2025 yılına ertelendi. Akdeniz Koruma Derneği ise bu sürece destek vererek, plastik kirliliğine karşı etkin ve bağlayıcı politikaların hayata geçirilmesi çağrısında bulunuyor.

Deniz ekosistemlerini korumak ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için bireylerden kurumlara kadar herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Daha bilinçli tüketim alışkanlıkları edinmek, sürdürülebilir tekstil üretimini teşvik etmek ve plastik kullanımını azaltmak, gezegenimizin sağlığı için büyük önem taşıyor.