Yapılan yeni bir araştırma, fren balatalarından yayılan mikroskobik parçacıkların, dizel araçların egzoz emisyonlarından daha toksik olabileceğini ortaya koydu. Bu bulgu, elektrikli araçlara geçişin bile otomobillerden kaynaklanan hava kirliliğini tamamen ortadan kaldırmayabileceğini gösteriyor.
Fren tozunun sağlık üzerindeki etkileri
Southampton Üniversitesi araştırmacıları, farklı türlerdeki fren balatalarından çıkan partiküllerin akciğer sağlığı üzerindeki etkilerini inceledi. Araştırmada, fren balatalarındaki yüksek bakır konsantrasyonunun, solunan partiküllerin akciğerlerde iltihaplanma ve hücresel hasara neden olduğunu tespit etti.
Araştırmaya göre:
- Asbestsiz organik fren balataları, insan akciğer hücreleri için en toksik olanı çıktı ve dizel egzoz partiküllerinden daha zararlı olduğu belirlendi.
- Seramik fren balataları ise ikinci en toksik kategoriye girdi.
- Lastik ve yol aşınması da önemli bir partikül kirliliği kaynağı olarak değerlendirildi.
Elektrikli araçlar da kirliliğe sebep oluyor
Çalışmanın baş yazarı Dr. James Parkin, “İnsanlar genellikle otomobil kirliliğini sadece egzoz borularından gelen emisyonlarla ilişkilendirir ve elektrikli araçların sıfır emisyonlu olduğunu düşünür. Ancak elektrikli araçlar da fren aşınması, lastik ve yol sürtünmesi nedeniyle partikül madde üretmeye devam ediyor” dedi.
Tavsiye Edilen Haberler
-
İklim DeğişikliğiTürkiye’nin COP31 adaylığı: İşbirliği ve kapsayıcılık ön planda -
Yeşil Yönetim11 Kasım’da 14 milyon 914 bin fidan toprakla buluştu -
İklim DeğişikliğiSavaş mağduru ülkeler COP30’da “geride bırakıldık” diye uyarıyor -
Imperial College London’dan Dr. Ian Mudway, araştırmanın kapsamlı olduğunu ancak fren balatası emisyonlarının dizel egzozdan daha zararlı olduğu sonucuna varmak için erken olduğunu belirtti. Mudway, lastik aşınması ve yol tozu gibi diğer faktörlerin de değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Politika çıkarımları ve çevresel önlemler
Araştırmacılar, bu çalışmanın mevzuata tabi olmayan “egzoz dışı” kirlilik kaynaklarının artık birçok bölgede araç kaynaklı partikül emisyonlarının büyük bir kısmını oluşturduğunu gösterdiğini söylüyor.
Prof. Matthew Loxham, yapılan testlerin farklı frenleme türlerini kapsadığını ve sonuçların gerçek dünyadaki fren aşınma partiküllerini temsil etmesinin beklendiğini belirtti.
Bu bulgular, hava kirliliğiyle mücadelede sadece egzoz emisyonlarına odaklanmanın yetersiz olduğunu ve fren balatası, lastik ve yol aşınmasından kaynaklanan partiküllerin de düzenlemeye tabi tutulması gerektiğini ortaya koyuyor.
