Kuzey Dakota’daki bir jüri, çevre örgütü Greenpeace’in 2016-2017 yıllarında Dakota Access Boru Hattı’na karşı düzenlenen protestolar nedeniyle iftira ve diğer iddialardan sorumlu olduğuna hükmetti. Jüri, Greenpeace’in boru hattı şirketi Energy Transfer’a en az 660 milyon dolar tazminat ödemesine karar verdi.
Energy Transfer’dan Greenpeace’e suçlamalar
Dallas merkezli yaklaşık 70 milyar dolar değerindeki petrol ve gaz şirketi Energy Transfer Partners, Greenpeace’e 2019 yılında dava açmıştı. Şirket, Greenpeace’in yanlış bilgilendirme kampanyalarıyla insanları protestoya teşvik ettiğini ve şirketi hedef alan yanıltıcı iddialarda bulunduğunu savundu.
Energy Transfer, Greenpeace’in boru hattına karşı yürütülen protestolarda suç teşkil eden eylemleri desteklediğini iddia etti. Şirketin avukatları, protestoların şirketin faaliyetlerini aksattığını ve yerel halk için ciddi sorunlar yarattığını belirtti.
Greenpeace: “Bu karar protesto hakkını yok etmeyi amaçlıyor”
Kararın açıklanmasının ardından Greenpeace, davanın barışçıl protesto hakkını hedef aldığını belirterek karara itiraz edeceklerini duyurdu. Örgütün kıdemli hukuk danışmanı Deepa Padmanabha, kararla ilgili şu açıklamayı yaptı:
Tavsiye Edilen Haberler
-
İklim DeğişikliğiTürkiye’nin COP31 adaylığı: İşbirliği ve kapsayıcılık ön planda -
Yeşil Yönetim11 Kasım’da 14 milyon 914 bin fidan toprakla buluştu -
İklim DeğişikliğiSavaş mağduru ülkeler COP30’da “geride bırakıldık” diye uyarıyor -
“Bu üç hafta boyunca Energy Transfer’ın, Standing Rock Sioux Kabilesi’nin sesine tamamen duyarsız olduğunu gördük. Biz ise Greenpeace olarak her zaman şiddetsiz eyleme bağlı kaldık ve buna bağlı kalmaya devam edeceğiz.”
Greenpeace davanın ifade özgürlüğü üzerinde ciddi bir tehdit oluşturduğunu ve karara karşı hukuk mücadelesini sürdüreceğini belirtti.
Jüri ve duruşma süreci tartışmalara yol açtı
Mandan’da görülen davada dokuz kişilik jüri, iki günden fazla süren müzakerelerin ardından kararını verdi. Ancak jürinin tarafsızlığı konusunda ciddi tartışmalar yaşandı.
Jüri seçim sürecinde, fosil yakıt endüstrisiyle bağlantılı çok sayıda jüri üyesinin yer alması ve boru hattı karşıtı protestolar hakkında olumsuz görüşlere sahip olmaları dikkat çekti. Bu durum, Greenpeace ve çevreci gruplar tarafından yargılamanın adil olmadığı yönünde eleştirildi.
Duruşma izleme komitesi, kararla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Greenpeace’in Kuzey Dakota’da adil bir yargılama şansı hiç olmadı. Jüri, Energy Transfer lehine güçlü bir önyargıyla hareket etti.”
Ayrıca duruşma sırasında Greenpeace’in savunmasını tam olarak sunmasına engel olunduğu ve jüriyi etkileyen medya propagandası yapıldığı iddiaları gündeme geldi.
Energy Transfer: “Bu tüm yasaya uyan Amerikalılar için bir zafer”
Energy Transfer, jüri kararını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Şirket, yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Greenpeace, yıllarca yanlış bilgilendirme kampanyaları yürüterek yasaları hiçe saydı. Bugün alınan karar, Kuzey Dakota halkı ve tüm yasaya uyan Amerikalılar için bir zaferdir.”
Şirketin avukatlarından Trey Cox, kararı “Greenpeace’in hukuka aykırı eylemlerini açığa çıkaran gürültülü bir mesaj” olarak nitelendirdi.
Greenpeace: “Geri adım atmayacağız”
Greenpeace, davanın çevre aktivizmi üzerinde tehlikeli bir emsal oluşturduğunu belirterek mücadelesine devam edeceğini açıkladı. Greenpeace International’ın genel danışmanı Kristin Casper, şirketin davanın peşini bırakmayacağını şu sözlerle dile getirdi:
“Energy Transfer bu mücadelede bizden son sözümüzü duymadı. Bu tür şirketlerin ifade özgürlüğüne saldırmasına karşı duracağız.”
Casper, Hollanda’da Energy Transfer’e karşı açacakları kamu katılımına karşı stratejik davalar (SLAPP) davasında şirketi mahkemeye çıkaracaklarını belirtti.
Greenpeace’in savunması ve Standing Rock Kabilesi’nin tepkisi
Greenpeace, Energy Transfer’ın protestolarla ilgili tüm suçlamalarını reddettiğini ve Standing Rock Sioux Kabilesi’nin çağrısı üzerine harekete geçtiğini belirtti.
Standing Rock Sioux Kabilesi de dava sürecinde Greenpeace’i destekleyen bir açıklama yayımladı. Kabile başkanı Janet Alkire, Energy Transfer’ın “Standing Rock’ı destekleyen tüm sesleri susturmak için hareket ettiğini” ifade etti.
“Energy Transfer, kabilemizi susturmaya çalışıyor. Ancak biz, boru hattının topraklarımıza, suyumuza ve halkımıza yönelik tehdidi konusunda sessiz kalmayacağız.”
Energy Transfer’in kabileyi susturma çabaları
Davanın son günlerinde, Energy Transfer’in milyarder kurucusu Kelcy Warren’ın bir video ifadesi ortaya çıktı. Warren, Standing Rock Sioux Kabilesi’ne protestoları durdurmaları için maddi teşvikler sunduklarını ancak kabilenin bu teklifi reddettiğini söyledi.
Warren, kabileye lüks bir çiftlik, yeni bir okul ve para teklif ettiklerini ancak kabilenin adil olmadığı düşüncesiyle bu öneriyi geri çevirdiğini belirtti.
Dava aktivizmin geleceğini nasıl etkileyecek?
Bu dava, şirketlerin çevre hareketini ve aktivistleri nasıl hedef aldığına dair bir örnek olarak gösteriliyor.
Hukuk uzmanları, Greenpeace davasının SLAPP (kamu katılımını bastırmaya yönelik dava) davalarının en çarpıcı örneklerinden biri olduğunu belirtiyor. SLAPP davaları, şirketler ve güçlü kişiler tarafından gazetecileri, aktivistleri ve eleştirmenleri mali olarak yıpratmak amacıyla açılıyor.
Bu dava, çevre hareketleri ve aktivistler için caydırıcı bir etki yaratabilir. Greenpeace ve destekçileri, bu davanın yalnızca bir başlangıç olduğunu ve çevre mücadelesinden geri adım atmayacaklarını vurguluyor.
Greenpeace temyiz hazırlığında
Greenpeace, jüri kararına resmen itiraz edeceğini açıkladı.
Örgüt, sürecin Anayasa’nın Birinci Değişikliği ile güvence altına alınan ifade özgürlüğü haklarına aykırı olduğunu savunuyor. Hukukçular, Greenpeace’in temyiz davasında güçlü bir pozisyonda olduğunu ve kararın yüksek mahkemede bozulabileceğini düşünüyor.
Davanın geleceği, hem ABD’deki çevre aktivizmi hem de ifade özgürlüğü açısından büyük önem taşıyor.
