Tek kullanımlık plastik poşetlerin yasaklanmasıyla birlikte kağıt torbalar marketlerde popüler bir alternatif haline geldi. İlk bakışta, plastik poşetlerin fosil yakıtlardan üretilmesi ve çevre kirliliğine büyük katkıda bulunması nedeniyle bu değişim olumlu görünüyor. Ancak, kağıt poşetlerin mutlaka daha çevreci bir alternatif olup olmadığı konusunda uzmanlar farklı görüşlere sahip.
Plastik ve kağıt poşetlerin çevresel etkilerini karşılaştırmak oldukça zor. Üretim süreci, kullanılan malzemeler, taşınma mesafesi gibi birçok faktör poşetlerin karbon ayak izini belirliyor. İngiltere Çevre Ajansı’nın 2011 tarihli bir araştırmasına göre, bir kağıt poşetin küresel ısınma etkisinin tek kullanımlık bir plastik poşetle aynı seviyeye gelmesi için en az üç kez kullanılması gerekiyor. Danimarka Çevre Koruma Ajansı’nın 2018 tarihli çalışması ise, plastik poşetlerin sekiz farklı market poşeti türü arasında en düşük çevresel etkiye sahip olduğunu ortaya koydu.
Poşetlerin ömrü boyunca nasıl bertaraf edildikleri de önemli bir faktör. ABD’de plastik poşetlerin yalnızca %10’u geri dönüştürülüyor. Buna karşılık kağıt poşetlerin geri dönüşüm oranı %43’e ulaşıyor. Ancak kağıt poşetler çöp sahalarına gömüldüğünde, parçalanarak metan ve karbondioksit gibi sera gazlarını açığa çıkarabiliyor. Plastik poşetler ise doğada uzun süre çözünmeden kalıyor ve mikroplastik kirliliğine yol açabiliyor.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
New York Şehir Üniversitesi’nde kentsel atık uzmanı olan Samantha MacBride, plastik poşetlerin fosil yakıt endüstrisini desteklediğini belirterek, “Daha sürdürülebilir bir gelecek istiyorsak, bu sistemden uzaklaşmamız gerekiyor” dedi.
TAVSİYE EDİLEN
Tekrar kullanılabilir çantalar gerçekten daha iyi mi?
Plastik ve kağıt poşetlere alternatif olarak yeniden kullanılabilir çantalar giderek yaygınlaşıyor. Ancak, bu çantaların fazla üretilmesi ve tüketicilerin ihtiyacından fazlasını edinmesi, çevresel faydalarını azaltabiliyor. Tekrar kullanılabilir çantalar üretimde daha fazla malzeme ve enerji gerektirdiğinden, aşırı tüketim durumunda toplam karbon ayak izi tek kullanımlık çantalar kadar yüksek olabiliyor.
İngiltere Çevre Ajansı’nın araştırmasına göre, pamuklu bir çantanın tek kullanımlık plastik poşetle aynı çevresel etkiye sahip olabilmesi için en az 131 kez kullanılması gerekiyor. Danimarka Çevre Koruma Ajansı bu rakamı 149 olarak belirledi. Pamuğun yetiştirilmesi için büyük miktarda su ve enerji harcandığı düşünüldüğünde, sürdürülebilir bir seçenek olabilmesi için uzun vadeli kullanım şart görünüyor.
Dr. MacBride, yerel olarak üretilen kenevir veya bambu gibi malzemelerden yapılmış çantaların daha çevreci bir alternatif olabileceğini söylüyor. Kullanılmış kumaşlardan üretilen çantalar da atıkların değerlendirilmesi açısından avantaj sağlıyor.
En sürdürülebilir seçenek hangisi?
Uzmanlara göre, poşet veya çanta seçerken en önemli faktör tekrar kullanım süresi. Columbia Üniversitesi çevre politikası uzmanı Steven Cohen, kağıt poşetlerin plastiklere kıyasla daha dayanıklı olmadığını ve uzun süreli kullanıma uygun olmadığını belirtiyor.
En çevreci seçim, dayanıklı malzemelerden yapılmış, uzun ömürlü ve sık sık kullanılan çantalar olabilir. Environmental Genome Initiative’in 2020 tarihli araştırmasına göre, tekrar kullanılabilir çantalar tek kullanımlık poşetlere kıyasla daha düşük çevresel etkiye sahip.
Kimya mühendisi Michael Overcash, “Eğer bir pamuklu çantayı 100 kez kullanırsanız, kirlenebilir ve yıkamanız gerekebilir. Ancak bu, 100 kağıt veya plastik torbanın üretilmesine gerek kalmaması anlamına gelir,” diyerek tekrar kullanımın önemini vurguluyor.
Fotoğraf: freepik
