COP29 ülkeleri küresel karbon piyasası çerçevesini onayladı

Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de iki haftalık COP29 İklim Zirvesi kapsamında bir araya gelen ülkeler, sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik projeleri destekleyecek BM destekli küresel karbon piyasasının başlatılması için karbon kredisi kalite standartlarını onayladı. Bu onay, konferansın ilk gününde hızlıca sağlanan bir anlaşma olarak dikkat çekti.

Küresel karbon piyasası için kritik onay

Bakü’de alınan bu karar, uzun süredir geliştirilmekte olan küresel karbon piyasasının faaliyete geçmesi için önemli bir adım olarak görülüyor. Karbon kredisi sistemi, ülkeler veya şirketlerin gezegenin herhangi bir yerinde CO2 emisyonlarını azaltan veya atmosferden uzaklaştıran projelere finansal destek sağlamalarına olanak tanıyacak. Böylece, bu projelerden elde edilen karbon kredileri, ülkelerin veya şirketlerin kendi emisyonlarını dengelemek amacıyla kullanılabilecek.

Karbon piyasası çerçevesinde desteklenecek projelere örnek olarak CO2 emilimini artıran mangrov ormanlarının oluşturulması veya yoksul kırsal bölgelerde temiz yemek pişirme teknolojilerinin kullanıma sunulması gösteriliyor. Böylece, hem iklim değişikliğiyle mücadele edilecek hem de yerel halkın yaşam kalitesi artırılacak.

Paris Anlaşması ve Trump’ın etkisi

Ancak, konferansta bu önemli gelişmeler yaşanırken, ABD seçimlerini Donald Trump’ın kazanması bazı belirsizliklere yol açtı. Trump, daha önce de yaptığı gibi ABD’yi Paris İklim Anlaşması’ndan tekrar çekeceğini açıkladı. Bu durumda ABD hükümeti, BM destekli karbon piyasasına doğrudan katılım sağlamayabilir. Fakat Meksika’nın eski iklim müzakerecisi ve şu anda karbon piyasası verileri şirketi Abatable’da çalışan Juan Carlos Arredondo Brun, alınan onayın karbon piyasasını Paris Anlaşması’ndan çekilme kararı alınsa bile işler hale getirmek için önemli bir adım olduğunu belirtti.

ABD şirketleri için gönüllü katılım yolu açık

Trump’ın kararına rağmen, ABD’li şirketlerin gönüllü olarak karbon piyasasına katılabileceği düşünülüyor. Bu durumda, ABD merkezli şirketler BM destekli karbon piyasasından karbon kredisi satın alarak gönüllü iklim hedeflerine ulaşmak için çalışabilir. Bu durum, ABD’nin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarına dolaylı olarak katılmasını sağlayacak.

Aktivistlerden eleştiriler

Bakü’de onaylanan karbon kredisi standartları, projelerin gerçekten vaat ettikleri iklim faydalarını sağlamasını güvence altına almak amacıyla geliştirildi. Ancak çevre aktivistleri, standartların hala projelerden etkilenen toplulukların insan haklarını koruma konusunda yetersiz kaldığını öne sürüyor.

Bakü’de alınan bu karar, BM destekli karbon piyasasının 2024 yılında başlatılabilmesi için umut verici bir gelişme olarak öne çıkıyor. Bu karbon kredisi piyasası, küresel iklim hedeflerine katkı sağlarken, ülkeler ve şirketler için emisyonlarını dengelemek adına etkili bir çözüm sunmayı hedefliyor.