Grönland ‘küçülüyor’, kuzeybatıya doğru sürükleniyor: Suçlu iklim değişikliği mi?

İklim değişikliği Kuzey Kutbu’nu hızla vururken, Grönland’ın boyutu giderek “küçülüyor.”

DTU Space tarafından yapılan ve Journal of Geophysical Research dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Danimarka topraklarının “büküldüğünü, sıkıştığını ve gerildiğini” ve aynı zamanda yavaşça kuzeybatıya doğru sürüklendiğini söylüyor.

Bu doğa olayı, levha tektoniği ve ana kayadaki hareketler nedeniyle meydana gelmekte olup, bu da üstteki büyük buz tabakalarının erimesi ve “yeraltı üzerindeki basıncı azaltması” sonucu ortaya çıkıyor.

Grönland kuzeybatıya ‘kayıyor’

Araştırmacılar bu hareketlerin Grönland’ın yatay olarak genişlemesine ve daralmasına neden olduğunu, yani bazı bölgelerin “gerildiğini” ve büyüdüğünü, diğer kısımların ise “bir araya çekildiğini” söylüyor.

DTU Uzay araştırmacısı ve baş yazar Danjal Longfors Berg, bunun genel olarak Grönland’ın küçüldüğü anlamına geldiğini, ancak “şu anda gördüğümüz hızlanan erime” ile bunun gelecekte değişebileceğini söylüyor.

Grönland çevresindeki 58 GNSS istasyonuna dayalı ölçümler üreten çalışma, adanın tamamının son 20 yılda her yıl yaklaşık iki santimetre kuzeybatıya doğru hareket ettiğini de ortaya koydu.

Suçlu iklim değişikliği mi?

Araştırmacılar, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak son yıllarda Grönland’da eriyen büyük miktarda buz nedeniyle baskının hafiflediğini söylüyor.

Yaklaşık üç milyon yıl önce oluşan Grönland Buz Tabakası, 2024 yılında 55 + 35 Gigaton kütle kaybetti.

Bu, 2013’ten bu yana en düşük yıllık buz kaybı olsa da, Grönland’ın ürettiğinden daha fazla buz kaybettiği ve dünya genelinde insan ve doğal çevre için ciddi bir tehdit oluşturduğu üst üste 28. yıla işaret ediyor.

Grönland Buz Tabakası gezegenin en büyük tatlı su kaynaklarından biri ve dünyadaki tüm denizlerin 7,4 metre yükselmesine eş değer.

Copernicus’a göre deniz seviyesindeki her bir santimetrelik yükselmegezegen genelinde yaklaşık altı milyon insanın kıyı taşkınlarına maruz kalması riskini doğuruyor.

Ancak ana kaya, yaklaşık 20 bin yıl önceki son Buzul Çağı’nın zirvesinden bu yana eriyen “muazzam” buz kütlelerinden de etkileniyor.

Berg, “Son yıllarda eriyen buzlar Grönland’ı dışa doğru itti ve yükselmeye neden oldu, bu nedenle alan bu dönemde aslında daha da büyüdü,” diye ekliyor.

“Aynı zamanda, son Buzul Çağı ve sonuyla ilgili buz kütlelerindeki tarih öncesi değişiklikler nedeniyle Grönland’ın yükseldiği ve daraldığı ters yönde bir hareket görüyoruz.”