İklim değişikliği, İngiltere kıyılarındaki deniz türlerini yeniden şekillendirebilir

İngiltere kıyılarında artan deniz suyu sıcaklıklarının, bazı tehdit altındaki türlerin yaşam alanlarını değiştirmesine neden olacağı ve bazı türlerde artışa yol açabileceği bildirildi.

Çevre, Balıkçılık ve Su Ürünleri Bilimi Merkezi (Cefas) uzmanlarının yaptığı çalışmada, İngiltere sularındaki 19 tehdit altındaki deniz türünün iklim değişikliğine nasıl yanıt vereceği ilk kez detaylı şekilde haritalandırıldı.

Bazı bölgeler biyolojik çeşitlilik merkezi haline gelebilir

Önümüzdeki 50 yıl içinde özellikle Kuzey Denizi’nin bazı kesimlerinin biyolojik çeşitlilik açısından merkez haline gelmesi öngörülüyor. Bu bölgelerde dev köpekbalığı, dikenli vatoz ve yerli istiridye gibi türlerin yeni yaşam alanı bulabileceği ifade ediliyor.

Cefas deniz bilimcisi Dr. Bryony Townhill, BBC News’e yaptığı açıklamada, “Bir ada ülkesi olarak, gıdamız ve işlerimiz için denize büyük ölçüde bağımlıyız. Denizlerimizde gördüğümüz her türlü değişiklik özellikle etkili oluyor.” dedi.

Sıcaklık 4 derece arttı

Mayıs ayında yaşanan sıcak hava dalgasının ardından deniz suyu sıcaklıkları normalin 4 derece üzerine çıktı. Bilim insanları, 2060 yılına kadar deniz sıcaklığı, tuzluluk ve tortu seviyelerine ilişkin iki farklı senaryoyu değerlendirdi.

Değişen çevresel koşullar, şu anda İngiltere’de tehlike altında olan türlerin habitat tercihleriyle karşılaştırılarak olası göç ve artış modelleri çıkarıldı.

Kazananlar ve kaybedenler

Analiz sonucunda en çok fayda sağlayacak türler arasında yerli istiridyeler, 1,6 metreye kadar büyüyebilen mahmuz köpekbalıkları ve dikenli vatozlar yer aldı. Hareketli türlerin bu değişikliklere daha kolay uyum sağlayabileceği, ancak durağan yaşayan deniz canlılarının daha fazla risk altında olduğu belirtildi.

Deniz kalemi gibi bazı türlerin, uygun yaşam alanlarının yüzde 40’ını kaybetmesi bekleniyor. Aynı şekilde, 500 yıl yaşayabilen okyanus istiridyesi de ciddi zorluklarla karşılaşacak türler arasında gösteriliyor.

“Yeni alanlar bulunsa da korunmaları gerekiyor”

Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Prof. Mike Pinnegar, “Yerli istiridyelerin iyi durumda olacağını beklemiyordum. Açıkçası, 100 yıldır azalıyor ve yok oluyorlar. Ancak iklim modeli, iyi durumda olmaları ve hatta gelişebileceklerini gösteriyor.” ifadelerini kullandı.

Ancak bilim insanları, bu türlerin yeni yaşam alanları bulsalar bile balıkçılık faaliyetleri, hastalık ve kirlilik gibi tehditlerden korunmaları gerektiği uyarısında da bulundu.

Prof. Pinnegar, “Kesinlikle sayılarında bir artış vaat etmiyoruz. Canlıların yeni yaşam alanlarında gelişebilmeleri için denizlerin dikkatli bir şekilde yönetilmesi ve diğer baskıların azaltılması gerekiyor.” dedi.

Ekonomik etkiler de olabilir

Dr. Townhill, türlerdeki bu değişimin Kuzey Denizi’ndeki kıyı topluluklarında domino etkisi yaratabileceğini, potansiyel olarak daha büyük balık avlarının gerçekleşmesine yol açabileceğini belirtti.

Araştırmanın sonuçları, “Marine Biology” adlı bilimsel dergide yayımlandı. Bulguların, hükümetin Deniz Koruma Alanları’nın etkinliğini yeni koşullara göre yeniden planlamasına yardımcı olması bekleniyor.

Fotoğraf: AHMED HASAN