Adana’da son yarım asrın en büyük kuraklık krizi: Seyhan Barajı alarm veriyor, kanallar kurudu

Adana, son 52 yılın en kurak dönemini yaşarken, bölgenin can damarı olan Seyhan Baraj Gölü’ndeki su seviyesi tarihi düşük seviyelere geriledi. Meteoroloji verileriyle doğrulanan bu ekstrem kuraklık, Çukurova’nın bereketli topraklarını sulayan kanallara ve kenti ikiye bölen Seyhan Nehri’ne su akışının durdurulmasına yol açtı. Baraj gölünde suyun azalması nedeniyle nehre su verilememesi, şehir merkezinde estetik açıdan çirkin ve endişe verici görüntüler oluşturdu. Bu durum, bölge halkı ve tarım sektörü için büyük bir kaygı kaynağı haline geldi.

Peki, sonbahar yağışlarının beklentinin çok altında kalması, bu coğrafya için neden bu kadar önemlidir? Seyhan Barajı’ndaki su seviyesinin kritik eşiğin altına düşmesi, tarım ve kentsel yaşam için ne anlama geliyor? Kentleşmenin artması ile yağışların azalması arasındaki ilişki iddiaları bilimsel olarak ne kadar geçerlidir? Türkiye’nin su yönetimi stratejileri açısından Adana’daki bu durum ne tür acil önlemleri gerektiriyor?

52 yıllık kuraklık rekoru ve su kıtlığı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Adana, son 52 yılın en kurak mevsimini tecrübe ediyor. Sonbaharın son günlerine gelinmesine rağmen beklenen yağışların gerçekleşmemesi, bölgesel kuraklığı derinleştirdi. Adana’nın en önemli su kaynağı olan Seyhan Baraj Gölü’nde su seviyesinin azalmasıyla birlikte, bölge su yönetiminde radikal bir karar alındı: Sulama kanallarına ve Seyhan Nehri yatağına su akışı kesildi.

Vatandaşlar, kuraklık endişesini dile getirirken, yağış beklentilerinin karşılanmamasından duydukları kaygıyı ifade ediyor. Mehmet Akağaçlı, “Yağmur, Adana’yı teğet geçti. Yağmur olmadığı için sulama kanallarında su yok. Barajlarda ve her yerde su iyice azaldı. Yağmur olmazsa suyumuz da yok,” diyerek durumun ciddiyetini vurguladı. Kuruyan nehir yatağı ve boş kalan kanallar, hem şehir manzarasına hem de su kaynaklarının geleceğine dair karamsar bir tablo çiziyor.

Çukurova tarımı ve kentleşme tartışması

Adana’daki kuraklık, sadece kentsel yaşamı değil, aynı zamanda Türkiye’nin önemli tarım merkezlerinden biri olan Çukurova’nın geleceğini de tehdit ediyor. Sulama kanallarındaki suyun kesilmesi, bölgenin tarımsal verimliliği üzerinde doğrudan bir baskı yaratacaktır.

Uzmanlar şu noktaya dikkat çekiyor: Küresel iklim değişikliği etkileri, Akdeniz havzasında kuraklık periyotlarını artırırken, Adana’daki bu durumun bölgesel ve ulusal gıda güvenliği açısından dikkatle izlenmesi gerekiyor. Çiftçiler için sulama suyu kesintisi, gelecek ekim dönemleri için büyük bir belirsizlik oluşturmaktadır.

Vatandaş Mehmet Akağaçlı’nın dile getirdiği, “yüksek apartmanlar yüzünden yağışın iyice azaldığı” yönündeki görüş, kentleşme ve iklim değişikliği arasındaki karmaşık ilişkiye dair toplumsal kaygıları yansıtmaktadır. Kent ısı adası etkisi ve yeşil alanların azalması gibi faktörler, yerel mikro iklimi etkileyebilir; ancak bu büyüklükteki uzun süreli bir kuraklık esasen küresel iklim dinamikleriyle ilişkilidir. Yine de, suyun buharlaşmasını artırarak baraj göllerindeki kaybı hızlandıran yüksek sıcaklıklar, kuraklığı şiddetlendiren bir başka faktördür.

Türkiye’de su yönetimi ve kuraklık sigortası

Adana’da yaşanan son 52 yılın en kurak dönemi, Türkiye’nin su yönetimi stratejileri açısından acil eylem gerekliliğini ortaya koymaktadır. Türkiye’nin birçok bölgesinde baraj doluluk oranları kritik seviyelere düşerken, Seyhan Barajı’ndan nehre su akışının kesilmesi, sorunun yalnızca tarımsal sulamayla sınırlı olmadığını, ekolojik ve kentsel su dengesini de etkilediğini göstermektedir.

Bu durum, tarımda modern ve sudan tasarruf sağlayan sulama tekniklerinin (damla sulama gibi) yaygınlaştırılması ve yerel yönetimlerin su tüketiminde katı tasarruf önlemleri alması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, çiftçilerin gelir kaybını önlemek amacıyla tarım sigortası (TARSİM) sistemlerinin kuraklık riskini daha etkin bir şekilde kapsaması ve hükümetin su verimliliğini artırıcı altyapı yatırımlarını hızlandırması gerekmektedir. Adana örneği, iklim kriziyle mücadele etmenin, en az enerji kadar, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi ile de ilgili olduğunu göstermektedir.

Alarm çanları çalarken

Adana’da son yarım asrın en şiddetli kuraklığının yaşanması ve Seyhan Nehri’nin suyunun kesilmesi, Türkiye’nin su krizi gerçeğiyle yüzleştiği en somut anlardan biridir. Baraj gölündeki suyun azalması, hem kentin estetiğini bozmakta hem de bölgenin tarımsal kaderini tehlikeye atmaktadır. Vatandaşların yağmur duasının ötesinde, bu durum, uzun vadeli ve bilimsel temellere dayanan bir su politikasına geçişin ne kadar acil olduğunu gösteriyor.

Kuraklığın etkilerini hafifletmek için tek seferlik yağışlar yeterli olmayacak; yüksek sıcaklıklar ve düzensiz yağış rejimi, su rezervlerini sürekli baskı altında tutacaktır. Bu nedenle Adana’daki bu kriz, ülkenin diğer büyük metropol ve tarım havzaları için de bir uyarı olmalıdır. Tarımdan sanayiye, bireysel tüketim alışkanlıklarına kadar her alanda radikal su tasarrufu bilincinin yaygınlaştırılması, Türkiye’nin iklim değişikliğine karşı ayakta kalabilmesi için hayati öneme sahiptir.

Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü Verileri, Yerel Gözlemler