Avrupa, 2023’te tarihin en sıcak yılını yaşarken, aşırı hava olayları kıtada yüz binlerce kişiyi etkiledi. Bilim insanları, iklim krizinin artık soyut bir gelecek değil, yaşanmakta olan bir gerçek olduğunu vurguluyor.
Avrupa Birliği’nin Copernicus İklim Servisi (C3S) tarafından yayımlanan Avrupa İklim Durumu raporuna göre, geçtiğimiz yıl Avrupa’da günlerin %45’i uzun dönem ortalamanın çok üzerinde sıcaklıklarla geçti. Üstelik bu günlerin %12’si kayıtlı en sıcak günler arasında yer aldı.
Raporda, 2023’te Avrupa’nın neredeyse yarısında yıllık sıcaklık rekorları kırıldığı belirtiliyor. Bilim insanları, Avrupa’nın küresel ortalamanın iki katı hızla ısınmakta olduğunu ve bu durumun 2024 yılı boyunca çok daha görünür etkiler yaratacağını belirtti.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
Aşırı hava olaylarında tehlikeli artış
Geçtiğimiz yıl Avrupa genelinde yaşanan şiddetli fırtınalar, yaygın seller ve sıcak hava dalgaları, iklim değişikliğinin doğrudan etkileri olarak değerlendirildi. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) uzmanları, ❝Sıcaklıkta sadece bir derecelik artış bile insan yaşamı, ekonomi ve gezegen üzerinde ciddi riskler doğuruyor❞ uyarısında bulundu.
TAVSİYE EDİLEN
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, 2024 raporunun, Avrupa’nın “en hızlı ısınan kıta” olduğunu ve aşırı hava olaylarından “ciddi etkiler” yaşadığını ortaya koyduğunu ifade etti.
Yangınlar, seller ve buz kütlelerinde rekor kayıplar
Tüm Avrupa’da buzullar gerilerken, İskandinavya ve Svalbard’da rekor seviyede buz kütlesi kaybı yaşandı. Eylül ayında Portekiz’de çıkan orman yangınları yalnızca bir haftada 110.000 hektarlık alanı kül etti. Bu yangın, Avrupa’nın yıllık toplam yanmış alanının dörtte birini oluşturdu.
Eylül ayında Fırtına Boris, Almanya, Polonya, Avusturya, Macaristan, Çekya, Slovakya, Romanya ve İtalya’da yüz binlerce insanı etkileyen ölümcül taşkınlara yol açtı. Ekim ayı sonunda ise Valencia ve çevresindeki yoğun yağışlar, altyapıya büyük zarar verdi; en az 232 kişi hayatını kaybetti, toplam hasarın 16,5 milyar avroyu aştığı bildirildi.
335 kişi hayatını kaybetti, 18 milyar avro zarar oluştu
2023 boyunca yaşanan fırtına ve seller Avrupa genelinde en az 335 kişinin hayatını kaybetmesine, 413.000 kişinin etkilenmesine ve en az 18 milyar avroluk zarara neden oldu.
Temmuz ayında Güneydoğu Avrupa, 13 gün süren ve bölgenin %55’ini etkileyen kayıtlı en uzun sıcak hava dalgasını yaşadı. Aynı dönemde “tropikal geceler” ile “güçlü ısı stresi” yaşanan gün sayısı da rekor kırdı.
“1,3°C ısınmanın güvenli olduğunu düşünmeyin”
Imperial College London’da görevli iklim uzmanı Dr. Friederike Otto, ❝1,3°C’lik ısınmanın güvenli olduğunu düşünen varsa, bu rapor Avrupa nüfusunun zaten neler yaşadığını çok net gösteriyor❞ dedi. Otto, mevcut eğilimlerin 2100 yılına kadar 3°C’lik küresel ısınmayı işaret ettiğini vurguladı.
Otto, ❝İspanya’daki seller, Portekiz’deki yangınlar ve sıcak hava dalgaları bize bu seviyedeki ısınmanın ne kadar yıkıcı olacağını gösteriyor❞ dedi.
Avrupa uyum sağlamaya çalışıyor
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi Genel Müdürü Florence Rabier, bu yaygın etkilerin “daha fazla iklim dayanıklılığı” ihtiyacını ortaya koyduğunu belirtti. Rapora göre, şehirlerin %51’i artık özel iklim uyum planına sahip. Bu oran, 2018’de yalnızca %26 idi.
Hollanda’daki altyapı uygulamaları ve Paris’te yeşil alanların artırılması gibi yerel önlemler umut verse de, aşırı hava olaylarına karşı erken uyarı sistemleri ve iklim hizmetleri konusunda daha fazla çaba gerektiği bildirildi.
WMO Genel Sekreteri Saulo, ❝İlerleme kaydediyoruz ancak daha ileriye, daha hızlı ve birlikte gitmemiz gerekiyor❞ ifadelerini kullandı.
Fosil yakıtlar geride bırakılmalı mı?
Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü’nden Prof. Stefan Rahmstorf, Avrupa’da yaşanan kayıpların ardından fosil yakıtların hızlıca terk edilmesinin artık bir zorunluluk haline geldiğini söyledi.
❝Yenilenebilir enerji artık elektriğimizin %45’ini oluşturuyor. Bu artış umut verici. Ancak fosil yakıt lobilerinin etkisine direnmek ve iklim hedeflerini ertelemeden uygulamak hayati önemde❞ dedi.
“AB liderlik rolünü bırakamaz”
Dr. Friederike Otto, fosil yakıt kullanımının sürdürülmesini “çılgınlık” olarak nitelendirdi. ❝Avrupa Birliği, iklim taahhütlerini ikinci plana atamaz. Bilime dayalı politikalara geçişi hızlandırmalı, düşük gelirli vatandaşlara yardım etmeli, oligarklara değil❞ uyarısında bulundu.
Verilere göre, 2019’dan bu yana yenilenebilir enerjinin fosil yakıtları geçtiği ülke sayısı 12’den 20’ye çıktı. Ancak uzmanlar, yenilenebilir kaynakların da hava koşullarına karşı hassas olduğunu hatırlatıyor.
Geri bildirim: Avrupa 'ısınırken' siyaset 'soğuyor': AB’nin iklim taahhüdü zayıflıyor mu? | Çevre Hattı