İklim değişikliği kasırgaları nasıl etkiliyor?

İklim değişikliği, kasırgaların, tayfunların ve siklonların sıklığını artırmasa da, bu fırtınaların daha yoğun ve yıkıcı hale gelmesine neden oluyor. Daha sıcak okyanus suları ve atmosfer, fırtınaların taşıdığı enerjiyi artırarak daha yüksek rüzgar hızları, yoğun yağışlar ve kıyı taşkınlarına yol açıyor.

Kasırgalar nedir ve nasıl oluşur?

Kasırgalar, ılık tropikal okyanus sularında gelişen güçlü fırtınalardır. Farklı bölgelerde “tayfun” veya “siklon” olarak adlandırılan bu fırtınalar toplu olarak tropikal siklonlar olarak bilinir. Tropikal siklonlar, yüksek rüzgar hızları, şiddetli yağışlar ve fırtına dalgaları (deniz seviyesindeki geçici yükselmeler) ile karakterize edilir ve büyük hasarlara yol açabilir.

Bir kasırganın oluşması için okyanus yüzeyinin en az 27°C olması gerekir. Sıcak ve nemli hava yükseldikçe rüzgarlar dönmeye başlar. Bu dönüş, Dünya’nın dönüş hareketinden kaynaklanır. Eğer rüzgar hızı, sıcaklık ve atmosferik koşullar ideal olursa kasırga şiddetli bir hale gelir.

Kasırgaların yoğunluğu artıyor

Küresel ölçekte kasırgaların sayısında belirgin bir artış gözlenmese de, iklim değişikliği nedeniyle kasırgaların şiddeti ve etkileri önemli ölçüde artmaktadır.

• Rüzgar Hızları: Daha sıcak okyanus suları, kasırgaların taşıdığı enerjiyi artırarak rüzgar hızlarını yükseltiyor. Araştırmalara göre, 2019-2023 yılları arasında insan kaynaklı okyanus ısınması, kasırgaların maksimum rüzgar hızlarını ortalama 30 km/saat artırdı.
• Yoğun Yağışlar: Daha sıcak bir atmosfer daha fazla nem tutar, bu da kasırgaların getirdiği yağış miktarını artırır. Örneğin, 2017’de Harvey Kasırgası, iklim değişikliği nedeniyle aşırı yağış olasılığını üç kat artırdı.
• Kıyı Taşkınları: Deniz seviyelerindeki yükselme, fırtına dalgalarının etkisini artırarak kıyı taşkınlarını daha yıkıcı hale getiriyor. 2005’teki Katrina Kasırgası’nın yol açtığı sel yüksekliklerinin, 1900’e göre %15-60 daha fazla olduğu tahmin ediliyor.

Tropikal siklonların geleceği

BM’nin iklim kuruluşu IPCC, dünya genelinde kasırgaların sayısında önemli bir artış beklemese de, oluşan kasırgaların:

• Daha yüksek rüzgar hızlarına ulaşacağını,
• Daha yoğun yağışlara neden olacağını,
• Daha fazla oranda kategori 4 ve 5 seviyelerine çıkacağını belirtiyor.

IPCC’nin projeksiyonlarına göre, küresel sıcaklık artışı 1,5°C ile sınırlandırılırsa, en şiddetli kasırgaların oranı yaklaşık %10, 2°C’de %13, 4°C’de ise %20 artabilir.

İklim değişikliği kasırgaları nasıl şekillendiriyor?

İklim değişikliği, okyanusların ısınmasına ve atmosferde daha fazla nem tutulmasına yol açarak tropikal siklonların şiddetini ve etkilerini artırıyor. Artan deniz seviyeleri ise kıyı bölgelerindeki taşkın riskini daha da kötüleştiriyor. Bu durum, özellikle kıyı toplulukları için büyük tehditler oluşturuyor ve iklim krizinin doğrudan etkilerini gözler önüne seriyor.

Kasırgaların yoğunluğunu ve yıkıcı etkilerini azaltmak için küresel sıcaklık artışını sınırlandırmak ve sera gazı emisyonlarını hızla azaltmak kritik önem taşıyor. Bu, hem doğayı hem de insan hayatını korumak için atılması gereken hayati bir adımdır.