İklim krizi sahada: Aşırı sıcaklık ve fırtına tehlikesi 2026 Dünya Kupası planlarını nasıl alt üst edebilir?

2026 Dünya Kupası kura çekiminin bu Cuma günü Washington DC’de yapılması planlanırken; ABD, Kanada ve Meksika’nın ev sahipliğinde gerçekleşecek turnuva öncesinde hem taraftarlar hem de organizatörler büyük bir tehdit konusunda uyarıldı: aşırı hava koşulları. Turnuvanın Haziran ve Temmuz 2026’da gerçekleşmesiyle birlikte uzmanlar, yüksek sıcaklıkların, şiddetli fırtınaların ve hatta orman yangınlarının takımları, taraftarları ve stadyum çalışanlarını etkileyebileceği konusunda ciddi uyarılar yapıyor.

Peki, turnuvaya ev sahipliği yapacak 16 mekandan 10’unun “aşırı ısı stresi koşulları yaşama riski çok yüksek” olması, maçların iptali veya ertelenmesi durumunda ne gibi maliyetlere yol açabilir? Geçtiğimiz yaz ABD’de yaşanan ve Kulüpler Dünya Kupası’nı aksatan gecikmeler, 2026 için nasıl bir prova niteliği taşıyor? Tüketici uzmanları, seyahat edecek taraftarlara bilet, sigorta ve otel rezervasyonlarında hangi kritik tedbirleri almalarını tavsiye ediyor?

Sahadaki risk: İptal ve erteleme maliyeti milyonlarca dolara ulaşabilir

16 ev sahibi şehir stadyum yenilemeleri ve güvenlik planları yaparken, iklim riski en hazırlıklı olanların bile kontrol edemeyeceği bir faktör olarak öne çıkıyor. Profesyonel sporda iklimin etkisini inceleyen araştırmacı Maddy Orr’a göre, iklim risklerinin en büyük maliyeti maçların iptal edilmesi olabilir.

Orr, “Bir etkinliği iptal ederseniz, biletleri iade etmeniz ve etkinlik alanına gelip çalışmak zorunda kalan personele ödeme yapmanız gerekebilir,” diyor. Ayrıca, gecikmelerin ve iptallerin yol açabileceği hukuki sorumluluğun “maç başına milyonlarca dolara kadar varan zararlara” yol açabileceğini belirtiyor. Bu zararlar, TV yayını, hayran bölgesi veya yiyecek satıcılarıyla yapılan sözleşmelerden kaynaklanabilir. Orr, “Etkinlik gerçekleşmediği için gerçekleşemeyecek bazı şeyler vaat etmiş olabilirsiniz, ancak yine de bunun sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalırsınız” yorumunu yapıyor.

Önemli Örnek: Geçtiğimiz yaz ABD’de düzenlenen FIFA Kulüpler Dünya Kupası, 2026 Dünya Kupası için adeta bir prova niteliği taşıdı. Orlando’da bir maç şiddetli yağmur ve fırtına nedeniyle iki saatten fazla gecikirken, New Jersey ve Cincinnati’de oynanan diğer maçlarda da 40 ila 90 dakika arasında uzun aralar yaşandı. Bu gecikmeler, organizatörlerin planlama üzerindeki kontrolünün ne kadar sınırlı olabileceğini gösterdi.

Tüketici uyarısı: İptal edilen ve ertelenen maç farkı

Kuzey Amerika’ya seyahat edecek taraftarların, aşırı hava koşulları nedeniyle seyahatlerinin aksaması ihtimaline karşı sigorta yaptırmaları ve seyahat planlarını esnek tutmaları tavsiye ediliyor. Which? Dergisi’nin tüketici uzmanı Lisa Webb, taraftarların sigorta poliçelerini satın almadan önce, özellikle iptaller ve ertelemeler konusunda neleri kapsadığını kontrol etmeleri gerektiğini vurguluyor.

Webb, en çok gözden kaçan noktanın, iptal edilen bir maç ile ertelenen bir maç arasındaki kuralların farklılığı olduğunu belirtiyor:

• İptal Edilen Maç: Bilet iadesi yapılır.
• Ertelenen Maç: Bilet geçerliliğini korur. FIFA, ekstra otel konaklamalarını veya yeni seyahatleri karşılamaz; bu, taraftarın sorumluluğundadır.

Tüketici uzmanları, büyük harcamalar (uçak bileti, konaklama, maç bileti) için kredi kartı kullanılmasını öneriyor. Birleşik Krallık ve ABD’deki yasal düzenlemeler, kart sahiplerinin hizmetin teslim edilmemesi durumunda kartı veren kuruluştan iade talep etmelerine olanak tanır. Ayrıca, Dışişleri Bakanlığı’nın seyahat uyarısı yayınlaması durumunda paranın geri alınmasının çok daha kolay olacağı belirtiliyor.

Kansas City modeli: Yerel uyum çözümleri

“Aşırı sıcaklık stresi koşullarının yaşanma riskinin çok yüksek olduğu” ev sahibi şehirlerden biri olan Kansas City (KC2026), önlemler almakta gecikmiyor. Organizatörler, tahmini 650.000 ziyaretçiye hizmet verecek Fan Parklarına sisleme fanları, ek gölgelikler ve soğutma istasyonları kurmayı planlıyor.

KC2026 organizasyon komitesi başkanı Pam Kramer, şehrin önleme, kamuoyu danışmanlığı, yerinde tıbbi müdahale, yüksek riskli gruplar ve gerçek zamanlı çevresel izleme konularına odaklanan bölgesel bir ısı planlama görev gücü kurduğunu belirtti. Bu görev gücü, dört büyük spor takımından akademisyenler, sağlık çalışanları ve meteorologları bir araya getiriyor.

Uygulanacak stratejilerden biri de, taraftarlar otel odalarından çıkmadan önce telefonlarına bildirim göndererek susuz kalmamaları ve yapmaları gerekenler hakkında bilgilendirme yapmak. Kramer, maç saatlerini kendilerinin belirleyemeyeceğini ancak “FIFA’ya uzman görüşlerini sunabileceklerini” vurguladı.

Küresel iklim etkisi ve organizasyon

2026 Dünya Kupası’nın karşılaştığı aşırı sıcaklık, fırtına ve orman yangını dumanı tehditleri (Kanada’nın Toronto ve Vancouver şehirleri dahil), Türkiye’nin de içinde bulunduğu küresel organizasyonlar için iklim değişikliğinin yeni normal olduğunu göstermektedir.

Uzmanlar şu noktaya dikkat çekiyor: Türkiye’nin de gelecekteki uluslararası spor etkinliklerine ev sahipliği yaparken (örneğin Olimpiyat adaylıkları veya büyük turnuvalar), bu tür aşırı hava olaylarının maliyetini ve riskini planlamanın en öncelikli adımlardan biri olması gerekmektedir. Aşırı sıcağa karşı altyapı (soğutma istasyonları, gölgelikler) ve tüketici sigortası/tazminat mekanizmalarının uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi, organizasyonların başarısı ve katılımcıların güvenliği için kritik öneme sahiptir.

Taraftarın sırtındaki iklim yükü

2026 Dünya Kupası, futbolun küresel tutkusunu iklim krizinin acı gerçekleriyle karşı karşıya getirmektedir. Turnuvanın kendisi bir ihtişam gösterisi vaat ederken, organizasyonun başarısı artık sadece güvenlik ve lojistikle değil, meteorolojik öngörülemezliği yönetme becerisiyle ölçülecektir. En önemlisi, bu belirsizliğin mali yükü, esnek olmayan bilet ve seyahat kuralları nedeniyle büyük ölçüde taraftarların sırtına yüklenmiş durumdadır. Maç saatlerini belirleme yetkisine sahip olan FIFA’nın, yerel uzmanların uyarılarını dikkate alıp almayacağı, hem sporcuların güvenliği hem de taraftarların deneyimi açısından turnuvanın kaderini belirleyecektir.

Kaynak: Pitches in Peril Raporu, Maddy Orr (Araştırmacı), Lisa Webb (Which? Dergisi), KC2026 Organizasyon Komitesi.