Işıltılı galaksiler sahilde: Biyolüminesans algler Melbourne plajlarını aydınlatıyor

Melbourne’deki St Kilda plajını ziyaret edenler, bu hafta “kozmik” ve “büyülü” bir manzarayla karşılaştılar: Gece karanlığında parlayan biyolüminesans algler.

Halk arasında “deniz ışıltıları” olarak da bilinen bu doğa olayı, suyun yüzeyinde ışıltılı galaksiler gibi dönen, parlak mavi bir ışık yarattı. Bu nadir olay, hem yerel halkı hem de turistleri hayran bıraktı.

Bu ışıltılı fenomen ne anlama geliyor ve bilim bu doğa olayını nasıl açıklıyor? Güzelliğinin yanı sıra, biyolüminesans alglerin ortaya çıkışı, iklim değişikliği ve okyanus ekosistemindeki dengesizlikler hakkında önemli ipuçları taşıyor.

Deniz ışıltıları: Güzellik ve uyarının birleşimi

St Kilda’daki Earthcare St Kilda adlı çevre grubunda deniz biyoloğu olan Richard Pensak, Pazar günü suda fark ettiği parlak pembe bulutun, biyolüminesans algler olan noctiluca scintillans‘tan kaynaklandığını hemen anladı. Bu algler, lüsiferaz adı verilen proteinler sayesinde geceleri ışık saçarak büyüleyici bir manzara yaratıyor. Ancak bu alglerin yüksek konsantrasyonu, sudaki amonyak seviyesini artırıp oksijeni azaltarak, balıklar için olumsuz etkiler yaratabiliyor.

Bu durum, bilim insanları için karmaşık bir tablo sunuyor. Bir yandan hayranlık uyandıran bu ışıltı, diğer yandan alglerin yaşam alanlarının genişlemesinin artan okyanus sıcaklıklarıyla ilişkili olduğuna dair bir uyarı niteliği taşıyor. Melbourne’de daha önce bu denli yaygın görülmeyen bu olayın, Sidney ve Tazmanya gibi Avustralya’nın doğu kıyılarında 1990’lardan bu yana daha sık yaşandığı biliniyor.

Biyolüminesans algler Türkiye’de görülüyor mu?

Biyolüminesans algler, her ne kadar nadir olsa da, Türkiye’nin bazı kıyı bölgelerinde de görülüyor. Özellikle Çanakkale Boğazı ve Ege kıyılarında zaman zaman rastlanan bu olay, iklim değişikliğinin ve deniz kirliliğinin artmasıyla birlikte daha sık yaşanabilir. Küresel sıcaklık artışları, Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki su sıcaklıklarını yükselterek, bu tür alglerin çoğalması için uygun ortamlar yaratabilir. Dolayısıyla, Avustralya’daki bu büyüleyici manzara, Türkiye kıyılarının geleceği için de bir erken uyarı niteliğinde olabilir.

Yorum

St Kilda plajındaki “deniz ışıltıları”, doğanın hem en güzel hem de en savunmasız yüzlerinden birini gösteriyor. Bu görsel şölen, küresel ısınmanın ve okyanus ekosistemindeki değişikliklerin göz ardı edilmemesi gerektiğini hatırlatıyor. Denizdeki yaşamı ve doğal güzellikleri korumak için attığımız her adım, bu büyüleyici manzaraların sadece birer anı değil, geleceğin de bir parçası olmasını sağlayacaktır.

Kaynak: The Guardian, Euronews, NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration)