İspanya açıklarında İber orkaları olarak bilinen bir katil balina grubunun teknelere çarpması sonucu yaşanan olaylar, bölgede endişeye yol açmaya devam ediyor. 30 Ağustos’ta art arda iki gemiye çarpan balinalar, denizcilerin kurtarılmasını gerektiren hasara neden oldu. 2020 yılından bu yana yüzlerce benzer olayın sonuncusu olan bu çarpışmalar, bilim insanlarını ve yetkilileri bu gizemli davranışın nedenleri üzerine düşünmeye itiyor.
Bir saldırıdan çok “oyun”
Bu çarpışmaların ardındaki motivasyon hakkında birçok teori ortaya atılsa da, bilim insanlarının çoğu bunun öğrenilmiş bir kültürel davranış ve oyun olduğunu düşünüyor. Hayvan Refahı Enstitüsü’nden kıdemli bilim insanı Naomi Rose, “Bunlar saldırı değil; neredeyse kesinlikle bir oyun,” diyor. Balinaların asıl amacının tekneleri batırmak veya insanlara zarar vermek olmadığını, daha çok dümenleri kırmak olduğunu belirtiyor. Rose, bu davranışın balinaların inanılmaz zekasının bir göstergesi olduğunu da ekliyor.
- Sığ Sulara Yöneliş: Çarpışmaların çoğu derin sularda gerçekleşse de, son olaylar balinaların sığ kıyı bölgelerine de yöneldiğini gösteriyor. Bu durum, sürünün yeni avlanma alanları keşfediyor olabileceğine dair bir ipucu veriyor.
- Kalıcı Bir Alışkanlık mı?: Katil balinalar, kültür üretebilen ve bu davranışları nesilden nesile aktarabilen nadir hayvanlardan. “Somon şapkası takma” gibi geçici alışkanlıklar olsa da, bu “koçbaşı sürme” geleneğinin kalıcı bir kültürel unsur haline gelmesinden endişe ediliyor.
Tehlike altındaki tür ve yanlış müdahaleler
Denizciler için ürkütücü olan bu durum karşısında, bazı mürettebat üyeleri balinalara havai fişek atma gibi zararlı yöntemlere başvurdu. Ancak Uluslararası Balina Komisyonu, bu tür davranışların sadece etkisiz kalmakla kalmayıp, aynı zamanda balinaların davranışlarını pekiştirebileceği ve hasarın şiddetini artırabileceği konusunda uyarıyor. İber orkalarının kritik düzeyde tehlike altında bir tür olması nedeniyle, onlara zarar vermek veya öldürmek yasa dışı.
Yetkililerden ve bilim insanlarından çözüm önerileri
Uzmanlar, bu durumun bir “balina sorunu değil, bir insan sorunu” olduğunu belirtiyor. Denizcilerin ve yetkililerin bu yeni duruma uyum sağlaması için çözümler üretiliyor.
Tavsiye Edilen Haberler
-
-
-
-
Köşe YazarlarıNeden karbon depolama iklim krizini çözemez?
- Sakince Uzaklaşın: Denizcilere, katil balinalarla karşılaştıklarında sakin ve sessiz kalmaları, mümkünse onlardan uzaklaşmaya çalışmaları tavsiye ediliyor.
- Caydırıcı Ekipmanlar: İspanya Çevre Bakanlığı, dümenlere pürüzlü yüzeyler veya uçlar ekleyerek balinaları caydırmayı düşünüyor.
- Gerçek Zamanlı Takip: Yetkililer, gemilerin balinalardan kaçınabilmesi için gerçek zamanlı izleme bilgileri sağlamak için çalışıyorlar.
Yorum
Katil balinaların teknelerle olan etkileşimi, doğa ile insan arasındaki ilişkinin karmaşıklığını bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu durum, vahşi hayvanlarla ortak yaşam alanlarını paylaşırken gösterilmesi gereken saygıyı ve sorumluluğu hatırlatıyor. Bilimsel veriler ışığında geliştirilecek doğru stratejiler ve iş birliği sayesinde, hem denizcilerin güvenliği sağlanabilir hem de bu eşsiz ve tehlike altındaki türün korunmasına katkıda bulunulabilir. Bu olay, “misafir” olduğumuz doğada, onun kurallarına uyum sağlamanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Kaynak: Nat.Geo
Fotoğraf: Rémy Godet
