Okyanusların ısınması, besin zincirini tehdit ediyor

Okyanusların ısınması, sadece buzulların erimesine veya mercan resiflerinin yok olmasına neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda deniz yaşamının temelini oluşturan mikroskobik canlıları da tehdit ediyor.

ABD’li araştırmacılar, besin zinciri için hayati öneme sahip olan “Prochlorococcus” türü alglerin, okyanus yüzey sıcaklıklarının artmasıyla birlikte faaliyet ve üreme oranlarının düştüğünü ortaya koydu. Bu durum, gelecekte okyanus ekosistemlerinin sağlığı ve küresel iklim dengesi için ciddi sonuçlar doğurabilir.

Bu gelişme neden önemli? Çünkü Prochlorococcus, dünyadaki tüm fotosentezin yaklaşık yüzde 5’ini tek başına gerçekleştirerek, gezegenimizin oksijen döngüsüne ve deniz besin zincirine kritik bir katkı sağlıyor. Bu canlıların yok oluşu, sadece deniz yaşamını değil, aynı zamanda küresel iklimi de derinden etkileyecek potansiyele sahip.

Gizli kahramanlar tehlike altında

Prochlorococcus, mikroskobik boyutuna rağmen okyanuslarda en yaygın bulunan fotosentetik canlılardan biridir. Washington Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu küçük canlıların sıcaklık değişimlerine nasıl tepki verdiğini anlamak için yaklaşık 800 milyar örneği analiz etti. Daha önce küresel ısınmadan etkilenmeyeceği düşünülen bu türün, yüzey sıcaklığının 30 santigrat dereceyi aştığı okyanuslarda üreme hızının önemli ölçüde azaldığı tespit edildi.

Araştırmanın en çarpıcı bulgusu, tropik kuşaklardaki okyanus yüzey sıcaklıklarının şiddetli şekilde artması halinde, Prochlorococcus etkinliğinin yüzde 51 oranında azalacağı yönündeki öngörü oldu. Bu düşüş, deniz besin zincirinin en alt basamağında büyük bir boşluk yaratacak ve bu durumdan küçük balıklardan, dev deniz memelilerine kadar tüm canlılar etkilenecek. Uzmanlar, bu durumun deniz ekosistemlerinde dengesizliklere yol açacağını ve biyolojik çeşitliliği tehlikeye atacağını belirtiyor.

Türkiye için ne anlama geliyor?

Türkiye kıyıları, özellikle Akdeniz ve Ege, küresel ısınmanın etkilerini yoğun bir şekilde hissediyor. Bu bölgelerde deniz suyu sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. Prochlorococcus türü algler, Akdeniz’de de yaygın olarak bulunuyor. Bu araştırma sonuçları, Türkiye’nin deniz ekosistemlerinin de benzer tehditler altında olabileceğini gösteriyor. Alglerin azalması, balık popülasyonları üzerinde olumsuz etki yaratabilir ve deniz ürünleri üretimine zarar verebilir. Bu nedenle, deniz suyu sıcaklıklarının izlenmesi ve deniz ekosistemlerinin korunmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, Türkiye için hayati önem taşıyor.

Yorum

Nature Microbiology dergisinde yayımlanan bu araştırma, iklim krizinin gezegenimiz üzerindeki karmaşık ve zincirleme etkilerini bir kez daha ortaya koyuyor. Daha önce göz ardı edilen, mikroskobik düzeydeki bu canlıların bile yok olma riskiyle karşı karşıya kalması, sorunun ne kadar derin olduğunu gösteriyor. Prochlorococcus türü alglerin geleceği, sadece deniz ekosistemlerinin değil, aynı zamanda bizim de geleceğimiz için kritik. Bu nedenle, sera gazı emisyonlarını azaltmak ve okyanusları korumak için acil ve kararlı adımlar atılması gerekiyor. Aksi takdirde, gözle görülmeyen bir kriz, tüm dünyayı etkileyen bir felakete dönüşebilir.

Kaynak: Nature Microbiology, Washington Üniversitesi
Fotoğraf: Linus Belanger