Sadece 2 Avrupa ülkesi askerî emisyonlar için net sıfır hedefi belirledi

Yeni bir analiz, Avrupa’daki 30 ülkenin yalnızca ikisinin ordularına ait sera gazı emisyonlarını sıfırlamak için net tarih belirlediğini ortaya koydu. Uzmanlar, artan askerî harcamaların iklim hedeflerini tehlikeye atabileceği uyarısında bulunuyor.

The Guardian tarafından yayımlanan analize göre, Avrupa’daki ülkelerin büyük çoğunluğu ordularının karbon ayak izini ölçmekte yetersiz kalıyor ve sadece Avusturya ile Slovenya, askerî faaliyetlerde net sıfır emisyon taahhüdünde bulunmuş durumda.

Askeri emisyonlar iklim hesaplarında “kör nokta”

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) iklim araştırmaları direktörü Florian Krampe, bu bulguların, küresel iklim eyleminde uzun süredir ihmal edilen bir boşluğu ortaya koyduğunu belirtti.

Krampe, ❝Askerî emisyonları görmezden gelmek, iklim değişikliğinin Avrupa ve ötesi için oluşturduğu güvenlik tehdidini de görmezden gelmektir❞ ifadelerini kullandı.

Küresel olarak, orduların sera gazı emisyonlarının %5,5’e kadar ulaşabileceği tahmin ediliyor. Bu oran, havacılıktan daha yüksek, ancak çelik üretiminden daha düşük. Ancak mevcut uluslararası iklim anlaşmaları, ülkelerin askerî emisyonlarını raporlamasını zorunlu kılmıyor.

Birçok ülke “net sıfır” hedefinden uzak

AB’ye üye 27 ülke ile İngiltere, Norveç ve İsviçre dahil 30 ülkenin savunma bakanlıkları arasında yapılan değerlendirme, çoğunun kısa vadeli azaltım planlarından ve uzun vadeli net sıfır hedeflerinden yoksun olduğunu gösterdi.

Almanya, Hollanda, Yunanistan ve İngiltere gibi ülkeler, ulusal net sıfır hedeflerine katkı sunduklarını, ancak savunma bakanlıklarının ayrı bir hedef belirlemediğini ifade etti.

İngiltere’de yalnızca Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF), 2040 yılına kadar net sıfır hedefi açıkladı. Diğer askerî branşlar için benzer bir plan bulunmuyor. Alman Savunma Bakanlığı ise, ❝İklim koruması, silah sistemlerinin performansı pahasına olmamalıdır❞ açıklamasında bulundu.

Bazı ülkeler kısmi hedefler belirledi

Belçika 2040 yılına kadar askerî altyapıda karbon nötrlüğü hedeflerken, Portekiz yalnızca “görev destek faaliyetleri” için 2050 yılına kadar net sıfır hedefi belirledi. Portekiz Savunma Bakanlığı, silah sistemlerinin tamamen değiştirilmesinin ekonomik olarak mümkün olmadığını ifade etti.

Norveç, emisyonlarını 2019 seviyelerine göre %20, İrlanda ise 2016–18 dönemine göre %51 azaltmayı planlıyor; ancak her iki ülkenin de net sıfır için kesin bir tarih belirlemediği belirtiliyor.

Uzmanlar: Karbonsuzlaştırma güvenlik için de gerekli

Conflict and Environment Observatory‘den Ellie Kinney, ❝Orduların karbondan arındırılması son iki yıldır ilerleme kaydetti, ancak Avrupa’daki yeniden silahlanma dalgası bu süreci tehdit ediyor❞ dedi.

Kinney, hükümetleri askerî emisyonlara ilişkin şeffaf raporlama ve net azaltım hedefleri açıklamaya çağırdı.

Uzmanlar, fosil yakıtla çalışan uçak, tank ve savaş gemilerinin temiz enerjiye geçişinin zorluğuna işaret etse de, güneş enerjisi yatırımları, ısı pompaları ve yakıt tasarruflu araçlar gibi girişimlerin ordu içinde bile yaygınlaşmaya başladığını belirtiyor.

Artan askerî harcamalar, iklim hedeflerini zorluyor

SIPRI verilerine göre, Avrupa’daki askerî harcamalar 2024 yılında %17 artarak 693 milyar dolara ulaştı. NATO üyesi ülkelerin, GSYH’lerinin %2’sini savunmaya ayırma taahhüdü bu artışta etkili oldu.

Buna ek olarak, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Donald Trump’ın ABD’nin NATO desteğine yönelik şüpheleri ve popülist liderlerin yükselişi, Avrupa’da yeniden silahlanma baskısını artırıyor.

Krampe, ❝Askerî harcamalar artık iklim eyleminin kör noktası olamaz. Artan bütçeler, yeşil savunma teknolojilerini teşvik etmeli, karbon bağımlılığını pekiştirmemeli❞ değerlendirmesinde bulundu.

Fotoğraf: Art Guzman