Tahran tarihi su kriziyle boğuşuyor: Barajlar kuruma noktasına geldi

İran’ın başkenti Tahran, yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla son yılların en ciddi su krizlerinden birini yaşıyor. Kente su sağlayan beş ana barajda doluluk oranları tarihi dip seviyelere gerilemiş durumda.

Tahran ve Elburz eyaletlerine su sağlayan Lar, Mamlu, Emir Kebir, Talikan ve Latyan barajlarının neredeyse tamamında su seviyeleri tehlikeli düzeylere düştü. Ülke medyasına yansıyan haberlere göre, Tahran’ın en büyük su kaynağı olan Emir Kebir Barajı’nda doluluk oranı yüzde 35’e inerken, Lar Barajı’nda bu oran sadece yüzde 6’ya geriledi.

Kuraklık beşinci yılını doldurdu

İran genelinde son beş yıldır yağış miktarlarında ciddi düşüş yaşanıyor. Meteoroloji kurumlarının verileri, bu yıl Tahran’da mevsim normallerine göre yağışların yaklaşık yüzde 40 daha az olduğunu gösteriyor. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında neredeyse hiç yağış düşmemesi, barajlardaki rezervlerin alarm verici seviyelere inmesine yol açtı. Bu durum, sadece yüzey sularında değil, yeraltı su rezervlerinde de ciddi düşüşe neden oldu.

Tahran Eyaleti Su İdaresi, 20 Temmuz’da yaptığı uyarıda, son beş yıldır süren kuraklık nedeniyle Tahran’a su sağlayan barajlardaki rezervlerin son yüz yılın en düşük seviyesine ulaştığını belirtti. Su İdaresi Şirketi Genel Müdürü Muhsin Erdekani, Tahran eyaletindeki ortalama yağış miktarının 280 milimetre olmasına karşın, bu yılki yağışların 149 milimetreye düştüğünü aktararak, “Bu eyalet, beşinci yıldır üst üste kuraklık yaşıyor” dedi.

Erdekani, sürdürülebilir su temininin en kolay yolunun su tüketimini teknik yöntemlerle yönetmek ve abonelerin ile Tahranlı vatandaşların desteğini ve işbirliğini sağlamak olduğunu vurguladı. Ayrıca, su israfında bulunan aşırı tüketim yapan abonelere karşı yasal işlem başlatılacağını da bildirdi.

Barajlarda durum kritik: Rezervler kırmızı çizginin altında

Enerji Bakanı Abbas Aliabadi, 15 Temmuz’da yaptığı açıklamada, “Ülke beş yıldan fazla bir süredir kuraklık yaşıyor ve geçen yıla kıyasla yağışta yüzde 31, uzun vadede ise yüzde 44 geride” uyarısında bulundu. Aliabadi, ülkenin önümüzdeki ay içinde Mamlu Barajı’nı, ardından sırasıyla Latyan, Lar ve Kerec Emir Barajı’nı kaybedebileceği endişesini dile getirdi.

Aliabadi son açıklamasında da, Mazenderan ve Gilan gibi kuzey eyaletleri dışında ülkenin neredeyse tamamının su kriziyle karşı karşıya olduğunu belirterek, “Birçok bölgede rezervler kırmızı çizginin altına indi” dedi.

Yetkililerden tasarruf çağrısı ve alınan önlemler

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da 23 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Tahran’daki su sıkıntısının mevcut hızıyla devam etmesi ve çözüm üretilmemesi halinde halka su ulaştırmanın imkansız hale geleceğini ifade etti. Pezeşkiyan, “Enerji dengesizliği ciddi aşamada. Tahran’ın gerçekten suyu yok ve eğer böyle devam ederse halka su sağlayamayacağız” ifadelerini kullandı.

Pezeşkiyan, 25 Temmuz’da Emir Kebir ve Talekan barajlarını ziyaret ederek durumu yerinde inceledi ve barajlardaki durumun alarm seviyesine ulaştığını belirtti. Tahran ve Elburz eyaletlerindeki su krizinin Talikan Barajı’ndan hızla su transferi yapılarak telafi edilmesi için çalışacaklarını aktaran Pezeşkiyan, halkı mevcut durum istikrara kavuşana kadar mutlaka su tasarrufu yapmaya çağırdı.

İlk aşamada, şehir şebekesindeki su basıncının keskin bir şekilde düşmesi nedeniyle Su İdaresi, vatandaşlara her konut birimi için pompa ve su deposu alması tavsiyesinde bulundu. Su kesintisi söylentileri yaygınlaşırken, birçok kişi evlerinde su depolama sistemlerine yönelmiş durumda. Mahalle bazında suyun tazyikinin azalması ve belirli saatlerde verilmesi gibi önlemler de bazı bölgelerde uygulanmaya başlandı. Yaz sıcaklarının artmasıyla birlikte su tüketiminin yükselmesi, barajlardaki durumun daha da kötüleşebileceği endişesini doğuruyor.

Anadolu Ajansı (AA) ekibi, Tahran’ın en büyük su kaynağı olan Emir Kebir Barajı’nı ziyaret ederek krizin çıplak gözle görülebilir hale geldiğini belgeledi. Baraj çevresinde su seviyesinin gözle görülür biçimde düştüğü tespit edildi. Yetkililer, Emir Kebir Barajı’nda depolanan su miktarının geçen yıla göre yaklaşık 100 milyon metreküp azaldığını ve bu hızla devam edilirse baraj rezervlerinin Ekim ayına kadar tamamen tükenebileceği uyarısında bulundu.