Trump yönetimi, araç emisyon kurallarını iptal ediyor: Sera gazı tehlike bulgusu geri çekiliyor

ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), sera gazı tehlike bulgusunu iptal ettikten sonra önümüzdeki günlerde hafif, orta ve ağır hizmet tipi araçlar ile motorlar için tüm sera gazı emisyon standartlarını yürürlükten kaldırmayı planlıyor. Bu hamle, küresel iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir geri adım olarak değerlendiriliyor.

Reuters’ın elde ettiği taslak özete göre, EPA’nın yakında sunulacak teklifte şunları söylemesi bekleniyor:

• Temiz Hava Yasası’nın EPA’ya küresel iklim değişikliği endişelerini gidermek için emisyon standartları uygulama yetkisi vermediği.
• Yeni motorlu taşıtlar ve motorlardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının halk sağlığını veya refahını tehlikeye attığı bulgusunu geri çekeceği.
• Bulguyu oluşturmak için kullanılan bilimsel kayıtlara şüphe düşürerek, tehlike bulgusunun iptalini haklı çıkaracağı.

Özette, “Alternatif olarak, EPA’nın bilimsel kayıtları makul olmayan bir şekilde analiz etmesi ve gelişmelerin bulguların güvenilirliği konusunda ciddi şüpheler yaratması nedeniyle Yöneticinin bulgularını iptal etmeyi öneriyoruz” ifadesi yer alıyor.

Hukuki arka plan ve önceki uygulamalar

Bu karar, geçmişteki hukuki süreçlerle çelişiyor. ABD Yüksek Mahkemesi, 2007 yılında Massachusetts v. EPA davasında, EPA’nın Temiz Hava Yasası kapsamında sera gazı emisyonlarını düzenleme yetkisine sahip olduğunu belirtmiş ve kurumun halk sağlığını tehlikeye atıp atmadığına dair bilimsel bir bulguya varmasını zorunlu kılmıştı.

Eski Başkan Barack Obama dönemindeki EPA, 2009 yılında yeni motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyonların kirliliğe katkıda bulunduğu ve halk sağlığı ile refahını tehlikeye attığı yönünde bir tespitte bulunmuştu. Bu tespit, çeşitli davalarda onaylanmış ve sonraki sera gazı düzenlemelerine temel teşkil etmişti.

Özette ayrıca, araç standartlarının yürürlükten kaldırılmasının gerekçelerinden birinin, emisyonları azaltmak için gereken teknolojinin halk sağlığı ve refahına daha büyük zararlar verme riski taşıdığı belirtiliyor. Eski Başkan Joe Biden’ın yönetimi ise, standartların başlangıçta araç fiyatlarını artıracağını ancak düşük yakıt maliyetleri göz önüne alındığında uzun vadede tüketicilere para kazandıracağını savunmuştu.

Geniş kapsamlı etkiler ve idari adımlar

Konuya yakın kaynaklara göre, kurumun teklifi önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor. EPA, tehlike bulgusunun yeniden değerlendirilmesi için teklifini 30 Haziran’da Beyaz Saray’a gönderdiğini açıkladı. Kurum, “Teklif, kurumlar arası inceleme tamamlandıktan ve Yönetici tarafından imzalandıktan sonra kamuoyunun bilgisine ve yorumlarına sunulacak” dedi. Kurum, egzoz borusu kuralları hakkında yorum yapmadı.

Tüm araç emisyon standartlarının yürürlükten kaldırılması, 2032 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 2026 seviyelerine göre %49 oranında azaltması öngörülen EPA egzoz gazı kurallarına hızla son verme yönündeki en son ve en kapsamlı girişimdir. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) verilerine göre, ABD’deki sera gazı emisyonlarının yaklaşık %29’u ulaşım sektöründen kaynaklanıyor.

EPA, önceki tahminlerinde 2030-2032 yılları arasında tüm araç satışlarının %35 ila %56’sının gereklilikleri karşılamak için elektrikli araçlardan oluşacağını öngörüyordu.

Trump yönetimi, araç verimliliğini artırmak, yakıt tüketimini azaltmak ve elektrikli araçları desteklemek için tasarlanan kuralları ortadan kaldırmak için çok yönlü bir yaklaşım benimsedi. Bunlar arasında 30 Eylül’de 7.500 dolarlık yeni EV vergi kredisi ve 4.000 dolarlık kullanılmış EV vergi kredisini sona erdirmek ve eyaletler için milyarlarca dolarlık EV şarj fonunu dondurmak da yer alıyor.

Başkan Donald Trump’ın bu ayın başlarında imzaladığı yasa tasarısı uyarınca, otomobil üreticileri 2022 model yılından bu yana yakıt verimliliği kurallarını karşılamadıkları için herhangi bir para cezasıyla karşı karşıya kalmayacak. Geçtiğimiz yıl, Chrysler’ın ana şirketi Stellantis, 2016’dan 2019’a kadar yaklaşık 400 milyon dolar ceza ödedikten sonra, 2019 ve 2020’de ABD yakıt ekonomisi gereksinimlerini karşılamadığı için 190,7 milyon dolar ceza ödemişti. GM daha önce 2016 ve 2017 için 128,2 milyon dolar ceza ödemişti.

Haziran ayında Trump, Kaliforniya’nın elektrikli araç satış zorunluluklarını ve dizel motor kurallarını yasaklayan üç kongre kararı imzaladı. Trump, 11 eyalet tarafından kabul edilen ve ABD otomobil pazarının üçte birini temsil eden, Kaliforniya’nın 2035 yılına kadar yalnızca benzinle çalışan araç satışını sona erdirme planını yasaklayan bir kararı onayladı. Kaliforniya, iptal kararını bozmak için dava açtı.

Fotoğraf: Jens Aber