Uzaydan tropikal ormanların karbon haritası: ESA’nın Biomass görevi başlıyor

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) öncülüğünde hayata geçirilen Biomass uzay görevi, tropikal ormanların karbon içeriğini benzeri görülmemiş bir hassasiyetle ölçmek üzere başlıyor.

Nisan ayı sonunda Fransız Guyanası’ndan fırlatılması planlanan 1,25 tonluk uydu, dünyanın en yoğun ve erişilmesi en zor tropikal yağmur ormanlarının 3 boyutlu haritalarını oluşturacak.

3B haritalarla karbon tespiti

Biomass, Afrika, Asya ve Güney Amerika’daki tropikal ormanların üzerinden geçerek, 40 metre yüksekliğindeki yoğun bitki örtüsünün altında kalan bölümleri tarayacak. Görev kapsamında uzay aracı, P-band sentetik açıklıklı radar kullanarak ormanların 3 boyutlu yapısını ve karbon içeriğini belirleyecek.

ESA Dünya Gözlem Programları Direktörü Simonetta Cheli, görevle ilgili olarak şu değerlendirmede bulundu:
❝Tropikal ormanlarımızın sağlığını bilmemiz gerekiyor. Bitki örtüsünün kalitesini, çeşitliliğini ve orada depolanan karbon miktarını anlamak hayati.❞

Karbon emisyonlarının ölçülmesi hedefleniyor

Biomass tarafından elde edilecek verilerle:

• Ormanlarda ne kadar karbon depolandığı hesaplanacak,
• Bu seviyelerin zaman içinde nasıl değiştiği izlenecek,
• Atmosfere salınan karbon miktarı değerlendirilecek.

Görev bilimcisi Bjorn Rommen, ❝Bu ormanlardaki karbon seviyelerinin doğru tahminlerine sahip olmadığımız için, şu anda hangi değişikliklerin gerçekleştiğini tam olarak anlayamıyoruz❞ ifadesini kullandı.

Sheffield Üniversitesi’nden Prof. Shaun Quegan ise, ❝Görevin yapacağı şey, ormanları tartmak olacak. Bu ağırlığın yarısı karbon olduğundan, ormanların karbon içeriğini uzaydan hesaplayabileceğiz❞ dedi.

Biyoçeşitlilik ve toprak yapısı da izlenecek

Sadece karbonla sınırlı kalmayacak görev kapsamında, orman tabanlarının jeolojik ve topografik haritası çıkarılacak, madencilik ve tarım faaliyetlerinin ormansızlaşmaya ve biyoçeşitlilik kaybına etkisi izlenecek.

Airbus UK liderliğinde geliştirilen uydu, 12 metre çapında dev bir radar antenine sahip olacak. Bu radar türü, uzayda daha önce hiç kullanılmadı.

Yapay zeka ile entegre edilecek

Biomass uydusundan elde edilen veriler, yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmalarıyla analiz edilecek, iklim değişikliğiyle ilgili öngörüler geliştirilecek.

Simonetta Cheli, ❝Sıcaklıklar arttıkça Dünya’nın nasıl görüneceğini tahmin edebilmemiz gerekiyor❞ diyerek, bu analizlerin geleceğe dair karar alma süreçlerinde yol gösterici olacağını belirtti.

Bilim insanlarının beklentileri

Tropikal ormanlar, küresel ısınmaya karşı doğal bir kalkan görevi görüyor. Yaklaşık 8 milyar ton karbondioksiti tutma kapasitesine sahip bu ormanlar, sıklıkla “Dünya’nın yeşil akciğerleri” olarak tanımlanıyor. Ancak artan ormansızlaşma, bu işlevi tersine çevirmekte.

Güney Amerika’nın kuzey bölgeleri, Sahra Altı Afrika, Güneydoğu Asya ve Pasifik adaları gibi bölgelerde sığır eti, soya, kahve, kakao, palmiye yağı ve kereste üretimi; yaygın orman kayıplarına neden oluyor.

Görevin temel bilgileri

• Uydu adı: Biomass
• Fırlatma tarihi: 29 Nisan
• Fırlatma yeri: ESA Uzay Üssü, Kourou, Fransız Guyanası
• Radar türü: P-band sentetik açıklıklı radar
• Görev süresi: 5 yıl
• Amaç: Tropikal ormanların karbon içeriğini 3B haritalarla ölçmek, değişimleri izlemek, iklim değişikliğini modellemek

Bu görev, tropikal ormanların küresel iklim üzerindeki etkisini daha iyi anlamak ve iklim politikalarının bilimsel temele dayanmasını sağlamak açısından kritik önemde görülüyor.