Washington’da ‘tarihi’ sel felaketi: Acil durum ilan edildi

ABD’nin Washington eyaletinde günlerdir süren şiddetli sağanak yağışlar, eyalet genelinde taşkınlara, sellere ve toprak kaymalarına yol açarak büyük bir felakete neden oldu. Şiddetli yağışların ardından çok sayıda ev sular altında kalırken, köprüler ve ana kara yolları kullanılamaz hale geldi. Bu durum üzerine Washington Valisi Bob Ferguson, eyalet genelinde “acil durum” ilan edildiğini duyurdu ve felaketin boyutunu vurgulayarak, “Şu anda tarihi bir durumla karşı karşıyayız,” ifadesini kullandı.

Bu acil durum, uzmanların “felaket boyutuna ulaşabileceği” uyarısında bulunduğu sel ve toprak kaymalarının yol açtığı hasar nedeniyle on binlerce kişi için “tahliye emri” verilmesini gerektirdi.

Felaketin boyutları ve tahliye emri

Yaşanan sel felaketi, eyalet genelinde ciddi can ve mal kaybı riski yarattı:

• Yıkılan Evler ve Mahsur Kalanlar: Bazı aileler çatılarda mahsur kaldı, arama-kurtarma ve tahliye çalışmaları devam etti. En az 2 evin sel sularının aşındırması sonucu temellerinden koparak yıkıldığı bildirildi.
• 78 Bin Kişilik Tahliye Emri: Seattle şehrinin kuzeyindeki tarım bölgesinde yer alan Skagit Nehri havzasında yaklaşık 78 bin kişi için “tahliye emri” verildi.
• Nehirler Tarihi Seviyede: National Water Prediction Service, Skagit ve Snohomish nehirlerinin “tarihi seviyelere yükseldiğini” ve bazı noktalarda “önceki rekorların aşıldığını” bildirdi. Skagit Nehri yakınlarındaki Concrete kasabasında sel baskınları ve maddi hasarlar meydana geldi.

Ulaşımda büyük aksama ve sınır kapatma

Sel ve heyelanlar, eyaletin ulaşım ağını felç etti:

• Heyelan ve Otoyol Kapanması: Seattle’ın doğusunda, 90 numaralı eyaletler arası otoyolun bir bölümü heyelan nedeniyle kapandı. Otoyoldaki araçların ağaç gövdeleri, dallar, çamur ve sular altında kaldığı görüldü.
• Kullanılamaz Hale Gelen Yollar: Eyaletin birçok bölgesinde köprüler tamamen su altında kalırken, 410 numaralı eyalet kara yolu dahil bazı ana yollar kullanılamaz hale geldi.
• Kanada Sınırı ve Tren Seferleri: ABD-Kanada sınırı yakınındaki Sumas, Nooksack ve Everson kentlerinde geniş çaplı tahliyeler yapıldı. Sumas Belediye Başkanı Bruce Bosch, kentin dört yıl aradan sonra yeniden büyük bir kısmının “yıkıma uğradığını” söyledi ve Sumas’taki sınır geçişe kapatıldı. Seattle ve Kanada’nın British Columbia eyaletinde bulunan Vancouver şehri arasındaki tren seferleri de askıya alındı.

Aşırı yağışlar ve altyapı direnci

Washington eyaletinde yaşanan “tarihi” sel felaketi, Türkiye’nin de sıkça karşılaştığı aşırı yağış ve taşkın olaylarının kent altyapısı ve can güvenliği üzerindeki yıkıcı etkilerini bir kez daha gözler önüne seriyordu. Türkiye’de özellikle Karadeniz Bölgesi, İstanbul ve Batı Karadeniz gibi yoğun yapılaşmanın olduğu bölgeler, seller ve heyelanlara karşı yüksek risk altındaydı.

Washington’daki tahliye emirlerinin 78 bin kişiye ulaşması ve nehirlerin tarihi seviyelere yükselmesi, kent planlamasında doğal su yollarına saygı gösterilmesi, su emilimini artıran yeşil alanların korunması ve mevcut altyapının iklim değişikliğinin yol açtığı “tarihi” seviyedeki aşırı yağışlara karşı dirençli hale getirilmesi gerektiği dersini vurguluyordu. Türkiye için bu durum, kentsel dönüşüm ve altyapı projelerinde iklim krizinin getirdiği felaket risklerinin öncelikli olarak ele alınması gerektiğini gösteriyordu.

İklim değişikliğinin yeni normali

Washington Valisi’nin “tarihi bir durumla karşı karşıyayız” ifadesi, bu tür aşırı hava olaylarının, iklim değişikliği çağında “yeni normal” haline geldiğinin acı bir kabulüydü. Sel sularının evleri temelinden kopararak yıkması ve nehirlerin önceki rekorları aşması, sadece yerel bir problem değil, küresel bir adaptasyon zorluğuydu. Hükümetlerin ve yerel yönetimlerin, artık sadece “normal” yağış senaryolarına göre değil, “tarihi” ve “felaket boyutundaki” olaylara göre planlama yapması zorunluydu. Tahliye emirleri ve altyapının felç olması, can ve mal kaybını en aza indirmek için acil eylem planlarının ve iklim dirençli altyapı yatırımlarının ne kadar hayati olduğunu gösteriyordu. Washington’da yaşananlar, diğer şehirler ve ülkeler için de, iklim krizinin getirdiği fiziki risklerin artık görmezden gelinemeyecek kadar somut ve maliyetli olduğunu gösteren güçlü bir uyarıydı.

Kaynak: Washington Valisi Bob Ferguson (X), National Water Prediction Service, Sumas Belediye Başkanı Bruce Bosch.