Yanlış bilgi iklim krizini felakete sürüklüyor

Uluslararası Bilgi Çevresi Paneli (Ipie) tarafından yayımlanan yeni bir rapor, iklimle ilgili yaygın yanlış bilgilerin krizin derinleşmesine ve küresel felakete dönüşmesine neden olduğunu ortaya koydu. Fosil yakıt şirketlerinin, sağcı politikacıların ve bazı devletlerin yaydığı dezenformasyonun, iklim eylemini geciktirdiği ve engellediği vurgulandı.

Raporda, iklim değişikliğiyle ilgili 300’den fazla bilimsel çalışmanın sistematik olarak incelendiği ve özellikle çevrimiçi platformlarda yayılan yanlış anlatıların, kamuoyunun doğru bilgiye ulaşmasını zorlaştırdığı ifade edildi.

“Doğru bilgi olmadan doğru karar alınamaz”

Kopenhag Üniversitesi’nden Dr. Klaus Jensen, “Eğer elimizde doğru bilgi yoksa, doğru liderlere oy vermemiz ve politikaların bilime dayalı olması mümkün değil” dedi. Dr. Jensen, iklim krizinin bir bilgi bütünlüğü krizine dönüştüğünü ve bunun felaketi tetikleyebileceğini vurguladı.

Raporda, fosil yakıt endüstrisinin “çifte aldatma” stratejisi uyguladığı belirtiliyor: İlk olarak iklim değişikliğinin varlığını reddetmek ve sorumluluktan kaçınmak, ardından ise kendini çevre dostu bir aktör gibi tanıtmak. Buna “yeşil aklama” deniyor.

İklim dezenformasyonu artıyor

Ipie raporu, iklimle ilgili yanlış bilgilerin kasıtlı veya kasıtsız yollarla nasıl yayıldığını ve bunun sonuçlarını analiz ediyor. Yanıltıcı içerikler arasında, fosil gazın “düşük karbonlu yakıt” olarak tanıtılması ve Kaliforniya’daki orman yangınlarının komplo teorileriyle ilişkilendirilmesi gibi örnekler yer alıyor.

Uzmanlara göre, çevrimiçi botlar ve troller, iklimle ilgili yalanların hızla yayılmasında büyük rol oynuyor. Raporda, Rusya’nın istihbarat ağlarıyla trol çiftlikleri kurduğu ve yanlış bilgi yaydığı da belirtiliyor.

Ayrıca ABD, Almanya, Fransa ve İspanya’daki sağcı partilerin iklim bilimine karşı aktif tutum aldığı; AfD, Vox ve Ulusal Birlik gibi partilerin bilimsel verilerle çelişen açıklamalar yaptığına dikkat çekiliyor.

BM ve UNESCO’dan küresel mücadele çağrısı

BM İnsan Hakları ve İklim Değişikliği Özel Raportörü Elisa Morgera, fosil yakıt şirketlerinin yanlış bilgi yaymasının suç sayılması gerektiğini ifade etti. BM Genel Sekreteri António Guterres, Haziran ayında yaptığı açıklamada, fosil yakıt şirketlerinin reklamlarının yasaklanması çağrısında bulunmuştu: ❝Bu şirketler iklim kaosunun vaftiz babalarıdır❞ dedi.

UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, iklimle ilgili yanlış bilgilerin sosyal medyada hızla yayıldığını ve bilgi bütünlüğüne karşı küresel bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

Yasal düzenleme ve eğitim şart

Ipie raporunda, iklim dezenformasyonuyla mücadele için önerilen önlemler arasında şunlar yer alıyor:

• Sosyal medya platformlarının içerik denetimini artırması
• Fosil yakıt şirketlerinin emisyon verilerini şeffaf şekilde açıklaması
• Yanıltıcı bilgi yayanlara yönelik yasal davalar
• İklim okuryazarlığının eğitim yoluyla artırılması

Dr. Jensen, özellikle Afrika, Asya ve Latin Amerika gibi bölgelerde iklim dezenformasyonu üzerine daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirterek, “300 çalışmadan yalnızca biri Afrika’ya odaklanmış. Bu küresel bir sorun ve çözümleri de küresel olmalı” dedi.