University College London (UCL) tarafından yapılan ve İngiltere’deki rüzgar enerjisinin maliyetler üzerindeki etkilerini inceleyen çığır açıcı bir araştırma, 2010 yılından bu yana rüzgar santrallerinin ülke ekonomisine net 104.3 milyar sterlin tasarruf sağladığını ortaya koydu. Bu devasa miktar, Birleşik Krallık’ın 2021’den beri Ukrayna savaşıyla bağlantılı olarak artan fiyatlar nedeniyle gaza harcadığı 90 milyar sterlinlik ek maliyetten bile daha yüksek.
Bu gelişme neden önemli? Çalışma, rüzgar enerjisinin genellikle “maliyetli çevresel sübvansiyon” olarak algılanan statüsünü, “yüksek getirili ulusal yatırım” olarak yeniden konumlandırıyor. En büyük faydayı doğalgaz kullanıcılarının gördüğünü belirten araştırmacılar, rüzgar enerjisinin faturalar üzerinde iki ana yolla tasarruf sağladığını kanıtladı.
Elektrik fiyatlarını direkt düşürmesi (14.2 milyar sterlin) ve doğalgaz talebini azaltarak fiyatları normalden daha düşük seviyelere çekmesi (133.3 milyar sterlin}.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
Türkiye için ne anlama geliyor? Enerjide büyük ölçüde dışa bağımlı olan Türkiye için bu model, yenilenebilir kaynakların uzun vadede sadece iklimsel değil, aynı zamanda kronik enerji açığını ve yüksek faturaları çözebilecek kritik bir araç olduğunu gösteriyor.
TAVSİYE EDİLEN
Tasarrufun iki ayağı: Fiyat düşüşü ve talep azalması
UCL araştırması, 2010 ila 2023 yılları arasında elde edilen 104.3 milyar sterlinlik net tasarrufu oluşturan üç temel finansal bileşeni detaylandırıyor:
1. Doğrudan elektrik faturası tasarrufu: 4.2 milyar sterlin
Rüzgar enerjisinden elde edilen elektriğin, aynı miktarın gaz yakıtlı santrallerden üretilmesi durumunda oluşacak maliyetten daha düşük olması, tüketicilerin elektrik faturalarında doğrudan 14.2 milyar sterlinlik azalmaya yol açtı.
2. Azalan gaz maliyeti ve altyapı ihtiyacı: 133.3 milyar sterlin
Rüzgar enerjisi üretimi, Avrupa genelinde gaz talebini düşürerek gaz fiyatlarının baskılanmasını sağladı. Ayrıca, rüzgar santrallerinin devreye girmesi, elektrik şirketlerinin maliyetli yeni gaz yakıtlı santraller inşa etme ihtiyacını azalttı. Bu dolaylı tasarruf miktarı, en büyük kalemi oluşturarak 133.3 milyar sterline ulaştı.
3. Yeşil sübvansiyon maliyeti: -43.2 milyar sterlin
Aynı dönemde tüketiciler, rüzgar santrallerini teşvik etmek için elektrik faturalarına uygulanan yeşil sübvansiyonlar için 43.2 milyar sterlin ödediler.
- Net Sonuç: 14.2 milyar sterlin + 133.3 milyar sterlin – 43.2 milyar sSterlin = 104.3 milyar sterlin net tasarruf
- Piyasa Reformu Çağrısı: Gaz Fiyatlarından Ayrılma Zorunluluğu
Raporun başyazarı Colm O’Shea, bu verilerin, yeşil yatırımlara bakış açısının kökten değişmesi gerektiğini gösterdiğini belirtti. UCL profesörü Mark Maslin ise, Birleşik Krallık tüketicilerinin daha fazla fayda görmesi için elektrik piyasasının yeniden düzenlenmesi gerektiğini savunuyor.
“Bir aşamada, Birleşik Krallık hükümeti gaz ve elektrik fiyatlarını birbirinden ayırmalıdır. Bu, gaz fiyatlarının küresel piyasaları, elektrik fiyatlarının ise rüzgar ve güneşten elde edilen tasarrufları yansıtacağı anlamına gelir.”
Bu çağrı, İngiltere enerji piyasasının işleyiş şekli nedeniyle yapılmaktadır: Enerji borsasında elektrik fiyatını, marjinal maliyeti en yüksek olan (çoğu zaman gaz yakıtlı) santraller belirlemeye devam etmektedir.
Politik gerilim ve yatırımın iddialı olması gerekliliği
Bu parlak rapor, hükümetin son dönemde açık deniz rüzgar kapasitesi için düzenlenen ihalede, sektörün umduğundan daha düşük bir sübvansiyon bütçesi (1.1 milyar sterlin) belirlemesinin yarattığı hayal kırıklığıyla tezat oluşturmaktadır.
RenewableUK politika direktörü Ana Musat, rüzgar sektörünün 55.000 kişiye istihdam sağladığını ve 2030 yılına kadar bu sayının 110.000’e çıkmasının beklendiğini vurguladı. Musat, her bir gigawatt açık deniz rüzgarının ülkeye 2 ila 3 milyar sterlinlik özel yatırım getirdiğini belirterek, hükümetin enerji maliyetini dengeleme fırsatından en iyi şekilde yararlanması için ihalenin bütçesinin iddialı bir seviyede tutulması gerektiğini savundu.
Yenilenebilir enerji yatırımının milli güvenlik boyutu
Türkiye, doğalgazda büyük ölçüde Rusya ve Azerbaycan gibi dış kaynaklara bağımlıdır ve bu bağımlılık, hem jeopolitik risk hem de kronik cari açık kaynağıdır. İngiltere’deki bu çalışma, rüzgar enerjisinin 104 milyar sterlinlik net tasarruf sağlamasının, yenilenebilir enerjiye yatırımın sadece bir iklim politikası değil, aynı zamanda milli ekonomik güvenlik politikası olduğunu kanıtlamaktadır.
Türkiye’nin 2030’a kadar rüzgar ve güneş kapasitesini katlama hedefleri, sadece çevresel bir taahhüt değil, aynı zamanda İngiltere modelinde görüldüğü gibi hanelerin ve sanayinin elektrik maliyetlerini küresel fosil yakıt şoklarından korumanın en güvenilir yoludur. Türkiye, elektrik piyasası mekanizmalarını gözden geçirerek, yenilenebilir enerjiden elde edilen ucuz elektriğin gaz fiyatları tarafından domine edilmesini önleyecek reformları hızlandırmalıdır.
Yorum
UCL'nin rüzgar enerjisinin İngiltere'ye 104 milyar sterlin kazandırdığını gösteren bu araştırması, rüzgar ve güneşin birer "çevresel yük" değil, ekonomik bir kaldıraç olduğunu gösteren en güçlü kanıttır.
Rapor, geleneksel siyasi argümanları tersine çevirerek, fosil yakıtların değişken küresel piyasa fiyatlarına maruz kalmak yerine, yerel, temiz ve maliyet düşürücü kaynaklara yatırım yapmanın kaçınılmaz bir ekonomik zorunluluk olduğunu ortaya koyuyor.
İngiltere hükümetinin bu somut verilere rağmen rüzgar ihalelerinde iddialı bütçelerden kaçınması ise kısa vadeli mali kaygılarla uzun vadeli ulusal çıkarların çeliştiği bir siyasi karmaşaya işaret etmektedir. Yenilenebilir enerji devrimi hızlanıyor ve bu verilerle desteklenen temiz enerjiye geçiş, artık sadece bir çevre tercihi değil, ekonomik bir hayatta kalma stratejisidir.
Kaynak: The Guardian, University College London (UCL) Araştırması, RenewableUK, Enerji ve İklim İstihbarat Birimi
