Trump’tan nükleer enerji hamlesi: Yeni santrallerin inşası hızlandırılacak

ABD Başkanı Donald Trump, ülkede nükleer santral inşaatlarını hızlandırmak amacıyla dört ayrı başkanlık kararnamesi yayımladı. Bu adım, özellikle küçük modüler reaktörler (SMR) ve ileri nesil nükleer reaktörler gibi henüz uygulanmamış teknolojilerin yaygınlaştırılmasını hedefliyor.

Nükleer Düzenleme Komisyonu’na (NRC) 18 ayda onay zorunluluğu

Yayımlanan kararnamelerden biri, ülkenin bağımsız güvenlik düzenleyicisi olan Nükleer Düzenleme Komisyonu’na (NRC) yönelik. Bu kararnameyle Komisyon’un, yeni reaktör başvurularını 18 ay içinde karara bağlaması isteniyor. Aynı zamanda, mevcut radyasyon güvenlik sınırlarının gözden geçirilmesi de talep ediliyor. Beyaz Saray’a göre, bazı güvenlik standartları ❝gereğinden fazla❞ katı olabilir.

Reaktörler federal arazilere ve askeri üslere kurulabilir

Başka bir kararnameyle, Enerji Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı, nükleer reaktörlerin federal mülklere ve askeri tesislere kurulma olasılığını araştırmakla görevlendirildi. Bu yaklaşım, federal onay süreçlerini hızlandırma ve mevcut regülasyonların dışına çıkma ihtimalini doğuruyor.

Nükleer kapasite 2050’ye kadar dörde katlanacak

Trump yönetimi, halihazırda yaklaşık 100 gigawatt (GW) olan nükleer elektrik kapasitesini, 2050 yılına kadar 400 GW seviyesine çıkarmayı hedefliyor. Bu kapasite, yaklaşık 400 milyon haneye yetecek elektrik anlamına geliyor. Girişim, özellikle yapay zekâ destekli veri merkezlerinin enerji talebini karşılamayı da amaçlıyor.

Burgum: “Bu, nükleer endüstri için tarihi bir gün”

İçişleri Bakanı Doug Burgum, Oval Ofis’teki imza töreninde Trump’ın arkasında durarak ❝Bu, nükleer endüstri için tarihi bir dönüm noktası. 50 yıllık aşırı regülasyon geride kalıyor❞ ifadesini kullandı.

İki partili destek: Demokratlar ve Cumhuriyetçiler ortak noktada

ABD Kongresi’nde nükleer enerjiye yönelik iki partili destek bulunuyor. Demokratlar arasında, nükleer atıkların yönetimi ve güvenlik konularında endişeler dile getirilse de, emisyonsuz enerji üretimi açısından nükleer enerjiye pozitif bakanlar artıyor. Cumhuriyetçiler ise enerji güvenliği ve ekonomik faydalar açısından bu teknolojiye uzun süredir destek veriyor.

Nükleer endüstri teşvik kapsamında kalıyor

Bu hafta Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçileri tarafından kabul edilen yeni iç politika yasasında, çoğu emisyonsuz enerji türüne yönelik vergi teşvikleri kaldırılırken, nükleer enerji için istisna tanındı. Yeni reaktör inşa edecek şirketler, 2028’e kadar projeye başlamaları halinde vergi indiriminden yararlanabilecek.

Yatırım zorlukları: Vogtle örneği

Her ne kadar ABD, dünyadaki en büyük nükleer reaktör filosuna sahip olsa da, 1996’dan bu yana sadece üç yeni reaktör devreye alındı. Özellikle yüksek maliyetler, yatırımcıları caydırıyor. Örneğin, Georgia eyaletindeki Vogtle santralinde, iki yeni reaktörün maliyeti 35 milyar doları aştı. Bu rakam, ilk tahminlerin iki katı ve proje yedi yıl gecikti.

Küçük reaktörler umut vaat ediyor ama henüz inşa edilmedi

Son yıllarda birçok firma, küçük ve modüler nükleer reaktörler (SMR) geliştirmeye odaklandı. Bu reaktörler, daha düşük başlangıç maliyeti ve seri üretim avantajları nedeniyle umut vaat ediyor. Ancak şu ana kadar bu yeni nesil reaktörlerden hiçbiri faaliyete geçmedi. Projeler Wyoming, Texas ve Tennessee gibi eyaletlerde geliştirme aşamasında.

Eleştiriler: “Güvenlik geri plana atılmasın”

Bazı uzmanlar, NRC üzerinde artan Beyaz Saray baskısının, güvenlik standartlarını zayıflatabileceğinden endişeli. Endişeli Bilim İnsanları Birliği’nden Edwin Lyman, ❝Yeni bir büyük radyolojik sızıntı, kamu güvenini sarsar ve ABD nükleer teknolojisinin uluslararası reddine yol açar❞ uyarısında bulundu.

NRC reform sürecinde zaten adım atıyor

Nükleer Yenilik İttifakı direktörü Judi Greenwald, ❝NRC halihazırda önemli reformlar gerçekleştiriyor. Personel kesintisi veya çelişkili yönlendirmeler bu süreci yavaşlatabilir❞ değerlendirmesinde bulundu.

Hedef: Kapatılan santraller yeniden açılacak

Bir başka kararname, Enerji Bakanlığı’nın Kredi Programları Ofisi’ne, kapalı nükleer santralleri yeniden faaliyete geçirme ve yeni projelere finans sağlama görevi verdi. Bu ofisin yaklaşık 400 milyar dolarlık kredi kapasitesi bulunuyor. Amaç, 2030 yılına kadar 10 büyük reaktörün inşa halinde olması.

Ancak bu ofis, son aylarda personelinin yarısından fazlasını kaybetti ve Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçileri bütçe kesintileri öneriyor.

Yerli nükleer yakıt stratejisi gündemde

Trump’ın imzaladığı kararnamelerden biri de, Rusya’dan ithal edilen uranyuma bağımlılığı azaltmak amacıyla, ABD’nin nükleer yakıt üretim altyapısının yeniden inşasını hedefliyor.

Nükleer gelişmeler için siyasi ve ekonomik destek şart

Temiz Hava Görev Gücü direktörü Armond Cohen, ❝Gelişmiş ve küçük reaktörlerin hayata geçebilmesi için ciddi hükümet desteği gerekli. Kongre’nin finansmanı artırması şart❞ dedi.