Türkiye’de 1 Ocak 2019’da başlayan ücretli plastik poşet uygulaması, çevre koruma açısından büyük bir başarıya imza attı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre, uygulamayla yaklaşık 2,6 milyon ton plastik atığın oluşumu engellendi ve 20 milyar lira tasarruf sağlandı.
Sıfır Atık Projesi’yle büyük dönüşüm
AA muhabirinin “2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”ndan derlediği bilgilere göre, Bakanlık tarafından yürütülen Sıfır Atık Projesi kapsamında, Haziran 2017 – Eylül 2025 döneminde 205 bin bina ve yerleşkede sıfır atık yönetim sistemi uygulamaya geçirildi.
Aynı süreçte 25 milyon kişiye sıfır atık eğitimi verildi. Ayrıca, sistemin idari, mali ve teknik unsurlarını belirlemek amacıyla 11 farklı kılavuz hazırlandı.
Haftalık Çevre Bültenine Kaydolun
En önemli haberleri anında alın
81 ilde hayata geçirilen İl Sıfır Atık Yönetim Planları, yerel ölçekte strateji belirlenmesi ve hedeflerin netleştirilmesi açısından önemli bir adım oldu. 2024/4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile bina, yerleşke ve mahalli idarelerde sıfır atık sisteminin uygulanması zorunlu hale getirildi.
TAVSİYE EDİLEN
Bakanlık, uygulamaların mevzuata uygun ve etkin biçimde yürütülmesi için denetim ve takip çalışmalarını sürdürürken, eksikliklerin giderilmesi amacıyla mahalli idarelere destek sağladı.
74,5 milyon ton atık ekonomiye kazandırıldı
Sıfır atık uygulamasının başladığı 2017 yılından 2024 sonuna kadar, Türkiye genelinde:
- 32,5 milyon ton kağıt-karton,
- 9,1 milyon ton plastik,
- 3,1 milyon ton cam,
- 6,4 milyon ton metal,
- 23,4 milyon ton organik ve diğer atık geri kazanılarak, toplam 74,5 milyon ton atığın ekonomiye kazandırılması sağlandı.
Proje başlangıcında %13 olan geri kazanım oranı, 2035’te %60’a, 2053’te ise %70’e çıkarılmayı hedefliyor.
Plastik poşetlerde dev kazanım
2019 Ocak – 2025 Haziran döneminde yürürlükte olan ücretli poşet uygulaması sayesinde:
- 2,6 milyon ton plastik atık oluşumu engellendi,
- Yaklaşık 20 milyar lira tasarruf sağlandı,
- 121 bin ton sera gazı salımı önlendi.
Bu sayede hem çevresel hem de ekonomik fayda elde edilirken, plastik hammadde ithalatında da önemli bir azalma yaşandı.
Depozito iade sistemi yolda
Bakanlık, cam, plastik ve alüminyum ambalajlı içecekler için Depozito İade Sistemi’ni gelecek yıldan itibaren uygulamaya geçirmeyi planlıyor. Sistem, geri dönüşüm oranlarını artırmayı ve çevresel sürdürülebilirliği güçlendirmeyi hedefliyor.
