AB’de bir ilk: Güneş enerjisi, elektrik üretiminde tüm kaynakları geride bıraktı

Avrupa Birliği, Haziran 2025’te tarihi bir dönüm noktasına ulaştı. Güneş enerjisi, AB genelinde ilk kez tüm enerji kaynaklarını geride bırakarak elektrik üretiminde birinci sıraya yerleşti.

Enerji düşünce kuruluşu Ember tarafından yayımlanan verilere göre, güneş enerjisi geçen ay AB’nin toplam elektrik üretiminin %22,1’ini oluşturdu. Böylece güneş, nükleer enerjiyi kıl payı, fosil yakıtları ise büyük farkla geride bıraktı.

En az 13 ülkede rekor kırıldı: Hollanda ve Yunanistan zirvede

Haziran ayındaki bu artışta, kapasite artışı ve güneşli hava koşulları etkili oldu. En az 13 AB üyesi ülke, güneş enerjisi üretiminde şimdiye kadarki en yüksek aylık paylarını kaydetti. Öne çıkan ülkeler:

• Hollanda: %40,5
• Yunanistan: %35,1
• Belçika, Fransa, Macaristan, İtalya, Portekiz, Slovakya ve Hırvatistan da rekor seviyelere ulaştı.

Ember enerji analisti Chris Rosslowe, ❝Avrupa bir güneş enerjisi santrali haline geliyor❞ değerlendirmesinde bulundu.

Kömürden uzaklaşma hız kazandı

Güneş enerjisindeki yükseliş, kömür kullanımında da önemli bir düşüşü beraberinde getirdi. AB’de elektriğin yalnızca %6,1’i kömürden üretildi. Bu oran, geçen yılın aynı dönemine göre %8,8 azalarak tarihi düşük seviyeye geriledi.

• Almanya: Kömürden elektrik üretimi %12,4
• Polonya: %42,9 (hala yüksek ancak düşüşte)
• Çekya: %17,9
• Bulgaristan: %16,7
• Danimarka: %3,3

İrlanda, Haziran ayında son kömür santralini kapatarak kömürden tamamen çıkarken, İspanya ve Slovakya da yıl sonuna kadar kömürden çıkmayı planlıyor.

Yenilenebilir enerjiye kamu desteği güçlü

Avrupa Komisyonu’na göre, Avrupalıların yaklaşık %90’ı AB’nin yenilenebilir enerjiyi artırma yönündeki çabalarını destekliyor. Bu destek, çatı üstü güneş sistemleri, düşük enerji faturaları ve topluluk temelli enerji projeleri ile daha da genişliyor.

2008 yılında AB’nin enerji karışımında güneşin payı sadece %1 iken, 2023’te bu oran %20,5’e yükseldi. Haziran 2025’te ise bu oran %22,1 ile zirve yaptı.

Rosslowe:

❝Kesintisiz rekorlar yalnızca güneşli havanın değil, aynı zamanda her yıl inşa edilen yeni güneş enerjisi sistemlerinin sonucudur❞ dedi.

Yeni hedef: Esneklik ve depolama kapasitesi

Uzmanlar, fosil yakıtların hâlâ sistemde yer tuttuğuna dikkat çekiyor. Haziran 2025’te AB’de elektrik üretiminin yaklaşık %25’i hâlâ fosil yakıtlardan sağlandı. Bunun azaltılması için:

• Akıllı şebekeler
• Enerji depolama sistemleri
• Talep yönetimi stratejileri gibi adımların atılması gerektiği vurgulanıyor.

Rosslowe şu değerlendirmeyi yaptı:

❝Düşük maliyetli yenilenebilir enerji, Avrupa’nın enerji sistemini fosil enerji fiyatlarındaki dalgalanmalardan koruyor.
Bir sonraki büyük fırsat, sabah ve akşam saatlerinde yenilenebilir enerjiyi yaygınlaştırmak için pil depolama kapasitesinin artırılmasıdır❞.

Kapanan kömür sahaları yeni fırsatlar sunuyor

Global Energy Monitor verilerine göre, Avrupa genelindeki 1,2 milyon hektar eski kömür madeni sahası güneş enerjisi santrallerine dönüştürülebilir. Bu potansiyel, Almanya büyüklüğünde bir ülkenin elektrik ihtiyacını karşılayabilecek seviyede.

Fotoğraf: Mark Merner