Çin, yenilenebilir enerji alanındaki maliyet avantajını ve güçlü sanayi altyapısını kullanarak temiz yakıt teknolojilerinde küresel rekabette öne çıkıyor. Yeşil amonyak ve metanol gibi düşük karbonlu yakıtların üretimine yönelik büyük ölçekli yatırımlar, ülkenin hem sanayi sektörünü karbonsuzlaştırma hedeflerini hızlandırıyor hem de küresel temiz teknoloji tedarik zincirlerinde Çin’in ağırlığını artırıyor.
Rüzgardan yeşil amonyağa: Yeni sanayi hamlesi
İç Moğolistan Özerk Bölgesi’ndeki Chifeng kentinde kurulan sanayi parkı, Çin’in yeşil dönüşüm stratejisinin somut örneklerinden biri olarak gösteriliyor. Envision şirketinin Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Zhang Lei, rüzgar enerjisinden elde edilen elektrikle “yeşil amonyak” üreterek gübre, kimya ve denizcilik sektörlerine temiz yakıt sağlamayı hedefliyor.
Zhang Lei, yılın başlarında yaptığı değerlendirmede, ❝Bu, yalnızca teknolojik bir dönüm noktası değil. Ölçeklenebilir ve çevre dostu alternatifler artık gerçek ve işler durumda❞ ifadelerini kullanmıştı.
Uzmanlara göre Envision gibi şirketler, Çin’in bol ve düşük maliyetli güneş ve rüzgar enerjisi potansiyelini kullanarak ağır sanayi başta olmak üzere geniş bir üretim alanında karbon salımını azaltma kapasitesine sahip.
Tavsiye Edilen Haberler
Temiz yakıtlar pahalı, Çin avantajlı
Temiz yakıt teknolojileri henüz erken aşamada olmasına rağmen, maliyetlerin ölçek büyüdükçe düşmesi bekleniyor. Şangay merkezli danışmanlık şirketi Lantau Group’ta Enerji Analisti olarak görev yapan David Fishman, güneş panellerinde yaşanan maliyet düşüşüne işaret ederek, ❝Ölçek büyüdükçe maliyetlerin düşeceği yönünde güçlü bir beklenti var❞ değerlendirmesinde bulundu.
Dünyada endüstriyel ölçekte en fazla üretilen kimyasallardan biri olan amonyak, ağırlıklı olarak gübre üretiminde kullanılıyor. Geri kalan kısmı ise plastik, tekstil, temizlik ürünleri ve madencilikte kullanılan patlayıcıların hammaddesi olarak değerlendiriliyor. Yenilenebilir enerjiyle üretilen yeşil amonyak, yüksek enerji yoğunluğu, kolay depolanabilir ve taşınabilir yapısıyla dikkat çekiyor.
8 milyar yuanlık Chifeng yatırımı
Şangay merkezli Envision, Chifeng’deki yeşil amonyak tesisi için yaklaşık 8 milyar yuan (1,1 milyar dolar) yatırım yaptı. Şirketten yapılan açıklamaya göre tesisin yıllık başlangıç kapasitesi 320 bin ton olarak belirlendi. Japonya, Singapur, Güney Kore ve Avrupa’daki müşterilerle tedarik anlaşmaları imzalanırken, önümüzdeki 10 yıl içinde üretimin 5 milyon tona çıkarılması planlanıyor.
Buna karşın Çin’de güneş ve rüzgar enerjisinin düşük maliyetli olmasına rağmen, elektrolizörlerin yüksek fiyatı ile depolama ve dağıtım altyapısındaki eksiklikler, temiz yakıtların kitlesel ticarileşmesinin önündeki başlıca engeller arasında gösteriliyor.
Envision’da Sıfır Karbon Gaz ve Hidrojen Enerjisi Çalışmaları Lideri Frank Yu, Financial Times’a verdiği demeçte, ❝Süreç hâlâ gelişiyor. 2035’e kadar teknolojide ciddi ilerlemeler olacağını düşünüyorum❞ ifadelerini kullandı.
ABD’nin üç katı proje Çin’de
Uluslararası kar amacı gütmeyen Mission Possible Partnership verilerine göre, Chifeng tesisi Çin’de faaliyette olan veya finanse edilen 54 ticari ölçekli temiz sanayi projesinden biri. Bu rakam, ABD’deki benzer projelerin yaklaşık üç katına karşılık geliyor.
Çin’in önde gelen yenilenebilir enerji şirketleri Longi, Goldwind ve Mingyang da yeşil yakıt ve kimyasal üretimi alanında projelerini erken aşamada geliştiriyor. Bu projeler ağırlıklı olarak amonyak, metanol ve sürdürülebilir havacılık yakıtlarını kapsıyor.
Metanol üretiminde dönüşüm
Çin’in yeşil yakıt hamlesi yalnızca amonyakla sınırlı değil. Ülkenin kuzeyinde, Jungar Sancağı yakınlarında bulunan büyük bir metanol tesisinde de dönüşüm süreci yürütülüyor. Hong Kong borsasında işlem gören ve 300’den fazla Çin kentine doğal gaz sağlayan Towngas tarafından işletilen tesis, başlangıçta ucuz yerel kömüre dayalı üretim yapıyordu.
Towngas Yeşil Yakıtlar ve Kimyasallar Yöneticisi Tony Lin, 2021’den itibaren hurda lastiklerin hammadde olarak kullanılmaya başlandığını, 2026’ya kadar yıllık 300 bin tonluk üretimin yarısının biyokütle bazlı hammaddelerle yapılacağını söyledi. Geri kalan üretimin ise 2028’e kadar biyoyakıt hammaddesine dönüştürülmesi planlanıyor.
Lin, Çin’in 2060 karbon nötr hedefi doğrultusunda, ❝Metanolü gri yakıtlardan yeşil yakıtlara dönüştürmek zorundayız. Aksi takdirde uzun vadede ayakta kalamayız❞ dedi.
“Yeşil yakıtlar yeni petrol”
Bu yıl nihai yatırım kararına ulaşan 19 küresel temiz sanayi projesinin 12’sinin Çin’de yer alması, ülkenin bu alandaki hızını ortaya koyuyor. Birleşik Arap Emirlikleri hükümeti ve Bloomberg Philanthropies tarafından desteklenen Industrial Transition Accelerator’ın Genel Müdürü Faustine Delasalle, Çinli geliştiricilerin yeşil molekülleri ve yakıtları ❝yeni petrol❞ olarak gördüğünü belirterek, Çin’in büyük ölçekli ticarileşmede lider konumda olduğunu vurguladı.
Devlet desteği ve politika belirsizliği
Lantau Group’tan Fishman, Çin’deki temiz sanayi projelerinin düşük faizli krediler, ucuz arazi tahsisi ve araştırma-geliştirme sübvansiyonları içeren kapsamlı bir devlet destek paketinden yararlandığını söyledi.
Çin Komünist Partisi, hidrojeni önümüzdeki beş yıllık planında hızlandırılması hedeflenen “gelişmekte olan ve geleceğin endüstrileri” arasında gösteriyor. Ancak elektrikli araçlar ve bataryalarda olduğu gibi ülke genelinde geniş kapsamlı sübvansiyonlara henüz gidilmedi.
Envision’dan Frank Yu, Batı ülkelerinde karbonsuzlaşma politikalarına yönelik belirsizliğin yatırımlar açısından en büyük risk olduğunu belirterek, ❝Güçlü bir CO₂ emisyon azaltım politikası olmadan yeşil yakıtlar fosil yakıtlarla nasıl rekabet edebilir?❞ değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: Financial Times
