Fosil yakıt devi Shell, biyoyakıt tesisini iptal etti: İklim hedeflerinden geri adım mı?

Shell, Hollanda’nın Rotterdam limanında inşa etmeyi planladığı büyük biyoyakıt tesisinin inşasını durdurdu. Geçen yıl Temmuz ayında teknik sorunlar nedeniyle askıya alınan proje, şirketin tesisi “yeterince rekabetçi” bulmaması ve hissedar kârlarına öncelik vermesi nedeniyle tamamen iptal edildi. Bu karar, petrol ve gaz sektöründe yenilenebilir enerji projelerinden uzaklaşma ve fosil yakıtlara geri dönüş eğiliminin arttığına dair endişeleri gündeme getiriyor.

Bu gelişme neden önemli? Çünkü bu, Shell’in son bir yılda iptal ettiği ikinci büyük biyoyakıt projesi oldu. Şirket, Mart 2023’te Singapur’daki benzer bir sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) projesini de rafa kaldırmıştı. Bu durum, bir yandan küresel olarak yenilenebilir enerjiye yatırımın azaldığına işaret ederken, diğer yandan fosil yakıt şirketlerinin iklim hedeflerine olan bağlılığını sorgulamamıza neden oluyor.

Shell’in kararının arka planı ve yükselen endişeler

Shell, Rotterdam’daki tesisin inşasına 2021 yılında başlamıştı ve tamamlandığında Avrupa’nın en büyük atık yeşil yakıt üreticilerinden biri olması planlanıyordu. Tesisin yıllık 820.000 tona kadar biyoyakıt üretmesi bekleniyordu ve bu üretimin yarısının atık yemeklik yağ ve hayvansal yağlardan elde edilecek sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) olması hedefleniyordu. Ancak, 2024’te faaliyete geçmesi planlanan tesisin tarihi önce 2025’e ertelenmiş, şimdi ise tamamen iptal edilmiştir.

Shell yöneticileri, pazar dinamiklerini ve tamamlanma maliyetlerini gözden geçirdikten sonra projenin kârlı olmayacağına karar verdiklerini belirtiyor. Bu karar, şirketin Mart 2023’te açıkladığı ve emisyon azaltma hedefini yüzde 20’den yüzde 15-20’ye düşürdüğü politikayla da örtüşüyor. Uzmanlar, bu kararın fosil yakıt şirketlerinin kârlılık baskısıyla yenilenebilir enerji yatırımlarından geri çekildiğinin bir göstergesi olduğunu savunuyor. Bu durum, küresel iklim hedeflerine ulaşma yolunda ciddi bir engel teşkil edebilir.

Sürdürülebilir havacılık yakıtları ve Türkiye bağlantısı

Sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF), havacılık sektörünün karbon emisyonlarını azaltmak için hayati bir çözüm olarak görülüyor. Havacılık, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık yüzde 3’ünden sorumlu. Ancak, SAF’ın üretimi ve maliyeti hala büyük bir sorun teşkil ediyor. Shell gibi devlerin bu alandaki projeleri iptal etmesi, SAF’ın yaygınlaşmasının ne kadar zorlu bir süreç olduğunu gösteriyor.

Türkiye de havacılık sektöründe sürdürülebilirliğe önem veren bir ülke. Türk Hava Yolları (THY) gibi şirketler, karbon emisyonlarını azaltmak ve çevre dostu uygulamaları yaygınlaştırmak için SAF kullanımını artırmaya yönelik hedefler belirlemiştir. Shell’in bu kararı, küresel tedarik zincirlerinde aksamalara yol açabilir ve Türkiye’nin havacılık sektörü için SAF’a erişimini zorlaştırabilir. Bu durum, Türkiye’nin kendi yerel biyoyakıt üretimini desteklemesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Yorum

Shell’in biyoyakıt tesisini iptal etme kararı, iklim kriziyle mücadeledeki karmaşık dinamikleri gözler önüne seriyor. Şirketlerin kârlılık kaygıları ve kısa vadeli hedefleri, uzun vadeli iklim hedeflerini baltalayabilir. Bu olay, sürdürülebilir enerji dönüşümünün sadece teknolojik bir mesele değil, aynı zamanda ekonomik ve politik bir irade meselesi olduğunu da kanıtlıyor. Küresel ısınmaya karşı mücadelede gerçek bir ilerleme sağlamak için fosil yakıt şirketlerinin yenilenebilir enerji yatırımlarına olan bağlılıklarını sorgulamamız ve hükümetlerin bu yatırımları teşvik etmesi gerekiyor.

Kaynak: The Guardian
Fotoğraf: Russel Bailo