G20 liderlerinin gündeminde iklim riski kısa vadede geri plana düştü

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından yayımlanan 2025 Yönetici Görüşü Anketi‘nin (G20 iş dünyası liderleri görüşleri, Çin ve Rusya hariç) verilerine göre, küresel iş dünyasının kısa vadeli risk haritası değişime uğruyor. Anket sonuçları, G20 liderlerinin en büyük endişesinin üst üste üçüncü yıl da ekonomik durgunluk olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ancak listeye bu yıl damgasını vuran, toplumsal parçalanma kaygıları ve yapay zeka kaynaklı bilgi savaşlarının yarattığı yeni siber tehditler oldu. Önemli bir gelişme olarak, 2024’te beşinci en büyük risk olarak gösterilen aşırı hava olayları, bu yıl ilk beşe giremedi.

Peki, küresel ekonomiyi sekteye uğratma potansiyeli yüksek olan ekonomik durgunluk ve enflasyon, liderlerin neden bir numaralı korkusu olmayı sürdürüyor? Yanlış ve yanıltıcı bilgilerin (dezenformasyon) ilk kez bu kadar üst sıralara çıkması, yapay zekanın jeopolitik gerilimler ve seçimler üzerindeki etkisine dair hangi endişeleri yansıtıyor? Aşırı iklim olayları gibi varoluşsal bir tehdidin kısa vadeli risk listesinden düşmesi, uzun vadeli çevresel hedefleri nasıl etkileyebilir?

Kısa vadeli baskı: Durgunluk ve enflasyon

116 ülkeden 11.000’den fazla iş dünyası liderinin katılımıyla hazırlanan yıllık anketin G20 sonuçlarında, ekonomik faktörler zirvedeki yerini korudu.

1. Ekonomik Durgunluk: Üçüncü yıl üst üste listenin başında yer alıyor ve özellikle ABD ile İngiltere’de en büyük risk olarak görülüyor.
2. Enflasyon: 2024’te üçüncü sırada yer alan enflasyon, bu yıl dördüncü sıraya gerilemiş olsa da, hala G20 liderlerinin en çok endişe duyduğu konular arasında bulunuyor.

Bu durum, işletmelerin ve yöneticilerin, yüksek faiz oranları, zayıflayan tüketici talebi ve maliyet baskıları gibi makroekonomik zorlukların etkisinden henüz kurtulamadığına işaret etmektedir. Kısa vadeli gelir ve büyüme hedeflerini sürdürme baskısı, karar vericilerin önceliklerini belirlemede hâlâ baskın rol oynamaktadır.

Toplumsal fay hatları ve teknoloji tehditleri

Anketteki en dikkat çekici değişim, toplumsal risklerin ve teknolojik tehditlerin yükselişi oldu. Bu durum, artan ekonomik eşitsizliğin ve hızlı dijitalleşmenin sosyal dokuyu nasıl etkilediğine dair artan kaygıları gösteriyor:

• 2. Sıra: Yetersiz Kamu Hizmetleri ve Sosyal Korumalar
• 3. Sıra: Ekonomik Fırsatların Eksikliği veya İşsizlik

Bu iki riskin ikinci ve üçüncü sırayı alması, G20 ülkelerindeki toplumsal parçalanma, gelir eşitsizliği ve sosyal güvenlik ağlarının yetersizliğine dair endişelerin arttığını ortaya koymaktadır.

Teknolojik Risklerin Yükselişi:

• 5. Sıra: Yanlış ve Yanıltıcı Bilgiler (Dezenformasyon)

Bu, yanlış ve yanıltıcı bilgilerle bağlantılı teknolojik tehditlerin G20 iş dünyası liderlerinin kısa vadeli en önemli beş riski arasına ilk kez girdiğini gösteriyor. Marsh Özellikli Ürünler Lideri Andrew George, bu yükselişin, yapay zekadaki gelişmelerin, artan jeopolitik gerilimler ortamında bilgi savaşını körüklediği ve seçimleri ile küresel piyasaları etkilediği endişesini yansıttığını belirtti.

İklim riski kısa vadede neden geri plana düştü?

Anketin en çarpıcı sonucu, 2024’te beşinci en büyük risk olarak belirtilen aşırı hava olaylarının bu yıl ilk beş risk arasında yer almaması oldu.

Uzmanlar şu noktaya dikkat çekiyor: Aşırı iklim olayları gibi varoluşsal bir riskin kısa vadeli listelerden düşmesi, yöneticilerin odağının “hayatta kalma” moduna geçtiğini gösterir. Kısa vadede ekonomik durgunluk, enflasyon ve toplumsal istikrarsızlık gibi acil operasyonel riskler, uzun vadede dönüşüm gerektiren iklim risklerinden daha baskın görülmektedir. Marsh’tan Andrew George, ekonomik ve jeopolitik faktörler kısa vadede değişim taahhütlerine odaklanmayı saptırsa da, işletmelerin uzun vadede iklim değişikliğine bağlı riskleri azaltmak için çevresel hedeflerine odaklanmaya devam etmeleri gerektiğini vurguladı.

Türkiye’de ekonomik baskı ve toplumsal istikrar

Türkiye, bir G20 üyesi olarak anket sonuçlarında belirtilen risklerin çoğunu yakından deneyimlemektedir. Özellikle ekonomik durgunluk (1. sıra) ve enflasyon (4. sıra) endişeleri, Türkiye’deki iş dünyası için de birincil önceliklerdir.

Toplumsal Riskler: Yetersiz kamu hizmetleri ve sosyal korumalar ile ekonomik fırsatların eksikliği (2. ve 3. sıra) gibi toplumsal risklerin yükselmesi, Türkiye’de de gelir adaletsizliği, işsizlik ve sosyal güvenlik ağlarının yetersizliği konularının iş dünyası ve kamu gündeminde daha fazla yer alması gerektiğini göstermektedir. Yanlış ve yanıltıcı bilgilerin (5. sıra) yükselişi ise, özellikle sosyal medya ve siber güvenlik zafiyetlerinin seçim ve ticari istikrar üzerindeki etkileri açısından Türkiye için de geçerli bir tehdittir.

Acil olan, önemli olanı öteliyor

2025 Yönetici Görüşü Anketi, G20 iş dünyası liderlerinin zihinlerinin kısa vadeli ve somut tehditlerle meşgul olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Ekonomik kaygılar ve toplumsal istikrarsızlık, yöneticileri hemen harekete geçmeye zorluyor. Ancak, aşırı hava olayları gibi uzun vadeli, geri döndürülemez iklim riskinin ilk beşten düşmesi, küresel iş dünyasının “acil olan, önemli olanı öteliyor” tuzağına düştüğünü düşündürmektedir. Yapay zeka kaynaklı dezenformasyonun siber tehditlerle birleşerek listeye girmesi ise, teknolojinin getirdiği yeni risklerin, klasik ekonomik riskler kadar hızlı bir şekilde kurumsal gündemi domine ettiğini göstermektedir. İşletmelerin uzun vadeli sürdürülebilirliklerini sağlamak için bu kısa vadeli baskılara rağmen iklim hedeflerinden sapmaması hayati önem taşımaktadır.

Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2025 Yönetici Görüşü Anketi, Marsh McLennan, Zurich Sigorta Grubu.