Elon Musk’ın SpaceX şirketi ile ABD Hava Kuvvetleri’nin Pasifik’te gerçekleştirmeyi planladığı hipersonik roket kargo testleri, bölgedeki hassas ekosistemi tehdit ediyor. Uzmanlara göre, projenin seçildiği Johnston Atolü, milyonlarca deniz kuşuna ev sahipliği yapan bir yaban hayatı koruma alanı ve burada gerçekleştirilecek roket inişleri kuşların yaşam alanlarını ciddi şekilde etkileyebilir.
Deniz kuşları için büyük tehdit
ABD Hava Kuvvetleri, Mart ayında yaptığı açıklamada, SpaceX ile birlikte yürütülen Rocket Cargo Vanguard programı kapsamında Johnston Atolü’nü test alanı olarak seçtiklerini duyurdu. Bu proje, Dünya’nın herhangi bir yerine 90 dakika içinde 100 tona kadar kargo teslim etmeyi amaçlayan bir sistemin testini içeriyor. Ancak biyologlar, bu testlerin bölgedeki 14 farklı tropikal kuş türü için büyük bir tehdit oluşturduğunu belirtiyor.
Johnston Atolü, bir milyon kadar deniz kuşuna ev sahipliği yapıyor. Kızıl kuyruklu tropik kuşlar, kızıl ayaklı sümsük kuşları ve kanat açıklığı 2,5 metreyi bulan büyük fregat kuşları gibi türler, burada yuvalıyor. ABD Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı Sistemi’nde çalışan biyolog Steven Minamishin, roket inişlerinin kuşları yuvalarından uzaklaştırabileceğini ve üremelerini engelleyebileceğini vurguluyor.
Proje çevresel etki değerlendirmesinde
Hava Kuvvetleri ve SpaceX, projenin çevresel etkilerini değerlendirmek için bir rapor hazırlıyor. Federal yasalar gereği, proje başlamadan önce kamuoyunun görüşleri alınacak ve çevresel etkiler değerlendirilecek.
Tavsiye Edilen Haberler
-
-
-
-
Eko-SözlükSıvı hava nedir ve neden depoluyoruz?
ABD Hava Kuvvetleri tarafından yapılan açıklamada, projenin göçmen kuşları etkileyebileceği kabul edilse de genel olarak büyük bir çevresel etki yaratmasının beklenmediği belirtildi. Ancak yaban hayatı uzmanları, roket testlerinin gürültü, titreşim ve iniş etkisiyle kuşların yuvalarını terk etmelerine neden olabileceğini söylüyor.
Daha önce de benzer sorunlar yaşandı
SpaceX’in projeleri daha önce de çevresel etkiler nedeniyle eleştirilmişti. 2023 yılında Teksas’taki Boca Chica fırlatma alanında yapılan Starship roket testleri, patlamalar nedeniyle kıyı kuşlarının yuvalarını yok etmiş ve şirket hakkında hukuki süreç başlatılmıştı. Elon Musk ise bu durumu hafifsemek adına bir hafta boyunca omlet yemeyeceğini söyleyerek espri yapmıştı.
Johnston Atolü’ndeki durum ise daha kritik. 1950’lerden 1970’lere kadar nükleer ve kimyasal silah denemeleri yapılan ada, 2004 yılında temizlenerek deniz kuşları için koruma alanına dönüştürüldü. Biyologlar, roket testlerinin, yıllardır süren ekolojik restorasyon çabalarını boşa çıkarabileceğini belirtiyor.
“Geriye kalan tek güvenli alan”
ABD Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı Derneği Başkanı Desirée Sorenson-Groves, bu küçük adaların kuşlar için hayati öneme sahip olduğunu söylüyor. “Bu türlerin geriye kalan tek güvenli alanı burası. Eğer burayı da kaybederlerse, başka gidecek yerleri yok” diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekiyor.
SpaceX ve ABD Hava Kuvvetleri, projeye yönelik eleştirilere karşı henüz resmi bir açıklama yapmadı. Ancak biyologlar ve doğa koruma uzmanları, bu tür projelerin yaban hayatı üzerindeki etkilerinin daha titizlikle incelenmesi gerektiğini savunuyor.
Fotoğraf: ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi