SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin “Türkiye Enerji Dönüşümü Görünümü 2024” raporuna göre, geçen yıl Türkiye’de elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 46’sı yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Raporda, enerji dönüşümünün kapsamlı bir yaklaşımla kamu politikalarının merkezine yerleştiği vurgulanırken, dönüşümün sürdürülebilirliği için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım gerektiği belirtildi.
Yenilenebilir enerjinin kurulu güçteki payı yüzde 59’a ulaştı
2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye’nin toplam elektrik kurulu gücü 115,9 gigavata yükseldi. Bunun 68,8 gigavatlık kısmı yenilenebilir enerji kaynaklarından oluştu. Böylece, hidroelektrik, rüzgar, güneş, jeotermal ve biyokütle gibi kaynakların kurulu güçteki payı yüzde 59 olarak hesaplandı.
Yıl içinde devreye alınan yaklaşık 6,5 gigavatlık yeni kapasitenin yüzde 99’u yine yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Güneş enerjisinde 4,3 gigavatlık rekor artış, rüzgarda yaklaşık 1 gigavat, hidroelektrikte ise 240 megavat kapasite artışı kaydedildi.
Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi bir önceki yıla göre yüzde 15 artarak 158,8 teravatsaate ulaştı. Böylece toplam üretimin yaklaşık yüzde 46’sı yenilenebilir enerjiyle karşılandı.
Tavsiye Edilen Haberler
-
SürdürülebilirlikTürkiye Sigorta tarafından “Su Raporu” yayımlandı -
-
-
Fosil yakıt ithalatı azaldı ancak bağımlılık sürüyor
Raporda, yenilenebilir üretimdeki artışa rağmen Türkiye’nin enerji tüketiminde hâlâ ithal fosil yakıtlara bağımlı olduğu ifade edildi. 2023’te enerji ürünleri ithalatı yüzde 5 azalarak 65,6 milyar dolar, enerji kaynaklı dış ticaret açığı ise yüzde 7 azalarak 49 milyar dolar oldu.
Bu düşüşte yenilenebilir üretimin artması kadar, uluslararası enerji fiyatlarındaki gerileme ve iç talepteki durgunluk da etkili oldu.
Elektrikli araçlar ve ısı pompaları ön planda
Raporda, enerji verimliliği ve karbonsuzlaşmanın hızlandırılması için elektrifikasyonun önemi vurgulandı. Bu kapsamda:
- Ulaştırmada elektrikli araçlar,
- Isıtmada ve sanayide ısı pompaları öne çıkan teknolojiler olarak değerlendirildi.
Geçen yıl trafiğe kaydı yapılan otomobillerin yüzde 10’u elektrikli olurken, toplam araç sayısı içinde elektrikli araçların oranı yüzde 1 seviyesinde kaldı. Isı pompaları kullanımında ise henüz beklenen artış sağlanamadı.
Enerji dönüşümünde sanayi ve son kullanıcı dönüşümü şart
Raporda sadece elektrik üretiminde değil, son kullanıcı tarafında da dönüşümün gerekliliğine dikkat çekildi. Sanayinin yeniden yapılandırılması ve karbonsuzlaştırılması, Türkiye’nin enerji dönüşümünde kritik önemde gösterildi.
SHURA: Dönüşüm için uzun vadeli strateji şart
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü, değerlendirmesinde şunları söyledi:
❝Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerindeki iddialı artış, dönüşümdeki kararlılığı gösteriyor. Ancak fosil yakıt projeksiyonlarının hâlâ güncellenmemiş olması belirsizlik yaratıyor❞
Güllü, yalnızca elektrik sektörünün dönüşümü için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım gerektiğini belirtti. Bu yatırımın sağlanabilmesi için piyasalarda şeffaflık ve öngörülebilirliğin hayati olduğunu vurguladı.
Emisyon ticareti sistemi için mevzuat hazırlığı sürüyor
Güllü, ulusal Emisyon Ticareti Sistemi’nin kurulmasının önemli bir adım olduğunu, bu kapsamda hazırlanacak ikincil mevzuatın, enerji dönüşümüne katkı sağlayacak şekilde netleştirilmesinin gerekliliğine dikkat çekti.
Fotoğraf: Ahmet Kurt