Meksika’da hükümete sel felaketi öfkesi! Hala kayıplar var

Meksika son yılların en yıkıcı doğal felaketlerinden biriyle karşı karşıya. Beş gün önce başlayan ve hâlâ etkisini sürdüren sel felaketi, onlarca kişinin yaşamını yitirmesine ve yüz binlerce kişinin evsiz kalmasına yol açtı. Peki, bu felaket neden bu kadar büyük yankı uyandırdı?

Uzmanlar, olayın yalnızca bir doğa felaketi olmadığını, aynı zamanda hükümetin kriz yönetimi kapasitesini sınayan bir siyasi dönüm noktası haline geldiğini belirtiyor. Halkın öfkesi artarken, kayıp 75 kişinin akıbeti ülke gündemini sarsıyor.

Meksika’da tarihi boyutlarda sel felaketi

Resmî açıklamalara göre, sel felaketi şu ana kadar en az 66 kişinin ölümüne neden oldu. Yaklaşık 100.000 ev zarar gördü, bazı kasabalar tamamen sular altında kaldı. Ülkenin orta ve doğu bölgelerinde etkili olan şiddetli yağışlar, nehir taşkınları ve toprak kaymalarıyla birlikte altyapının büyük bölümünü kullanılmaz hale getirdi.

Yetkililer, en çok etkilenen bölgelerde yardım ulaştırmakta zorlandıklarını kabul ederken, yolların ve köprülerin çökmesi birçok köyü izole hâle getirdi.

Devlet Başkanı Sheinbaum için kriz testi

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, felaketin ardından bölgeyi ziyaret etti ancak halktan beklediği karşılığı bulamadı. Daha önce yüksek onay oranlarına sahip olan Sheinbaum, bu kez öfke dolu kalabalıklarla ve hükümete yönelik protestolarla karşılaştı.

Siyasi analist Antonio Ocaranza, Sheinbaum’un sahadaki varlığının olumlu bir adım olduğunu ancak temel sorunun yönetim kapasitesindeki eksiklikten kaynaklandığını söyledi. Ocaranza’ya göre, “trajediye ilk müdahalede ciddi bir koordinasyon eksikliği” yaşandı.

Orduya artan güven ve eleştiriler

Felaket, hükümetin kriz yönetiminde ordunun rolünü genişletmesi konusundaki tartışmaları da yeniden gündeme taşıdı. Sheinbaum yönetimi, havaalanlarından büyük altyapı projelerine kadar birçok alanda orduya önemli sorumluluklar yüklüyor. Ancak bu durum, sivil kurumların devre dışı bırakıldığı eleştirilerine neden oluyor.

Fonden’in kapatılması yeniden gündemde

Eski Devlet Başkanı Andres Manuel López Obrador döneminde kapatılan Doğal Afet Fonu (Fonden), sel felaketi sonrası yeniden tartışma konusu oldu. Obrador, fonun yolsuzluklarla dolu olduğunu öne sürerek kapatılmasına öncülük etmişti.

Sheinbaum, selefinin kararını savunarak, “Fonden’i savunmak, yolsuzluğu savunmak gibidir” dedi. Ancak birçok uzman, fonun kaldırılmasının afet anlarında finansman kaynaklarının belirsizleşmesine yol açtığı görüşünde.

Müdahale planı ve kaynak tartışması

Federal hükümet, acil durumlar için 19 milyar peso (yaklaşık 1,03 milyar dolar) bütçe ayırdığını, bunun şu ana kadar 3 milyar pesoluk kısmının kullanıldığını açıkladı. Sheinbaum, “Acil durumla başa çıkmak için yeterli kaynak var” diyerek eleştirilere yanıt verdi.

Hükümetin yardım planı iki aşamadan oluşuyor: İlk aşamada bölgedeki temizlik ve altyapı onarımı yapılacak, ikinci aşamada ise her evin hasar durumuna göre maddi destek sağlanacak.

Türkiye açısından ne anlama geliyor?

Türkiye de benzer afetlerle mücadele eden bir ülke olarak Meksika’daki durumu yakından izliyor. Afet fonlarının yönetimi, merkezi koordinasyon ve sivil-asker işbirliği konularında Meksika’daki tartışmalar, Türkiye’deki afet politikaları açısından da ders niteliği taşıyor.

Yorum: Krizden çıkış mümkün mü?

Meksika’da yaşanan bu felaket, yalnızca doğanın değil, yönetim sistemlerinin de dayanıklılığını test ediyor. Hükümetin müdahale sürecindeki aksaklıklar, afet yönetimi konusundaki yapısal eksiklikleri bir kez daha gün yüzüne çıkardı.

Uzmanlara göre, kalıcı çözüm yalnızca yeni bütçelerle değil, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesiyle mümkün. Halkın güveninin yeniden kazanılması, şeffaflık ve hızlı müdahale mekanizmalarının inşa edilmesine bağlı.

Kaynak: BBC, Reuters, The Guardian