İngiltere’de 2025 yılında orman yangınları rekor kırdı, itfaiye personeli tükendi

İngiltere’de 2025 yılı, kayıtların tutulmaya başlandığı tarihten bu yana en fazla alanı yok eden orman yangınları yılı olarak tarihe geçti. Küresel Orman Yangını Bilgi Sistemi’nin tahminlerine göre, Kasım 2025 itibarıyla Birleşik Krallık’ta orman yangınları toplamda 47.026 hektardan (116.204 dönüm) fazla alanı küle çevirdi. Bu rakam, daha önceki rekorun sahibi olan 2022 yazında yanan alanın iki katından fazla olmasıyla, ülkenin iklim krizi karşısında ne denli savunmasız hale geldiğini çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor.

Bu tarihi rekor, sadece doğaya verilen zararı değil, aynı zamanda ülkenin kritik kamu hizmetlerinden biri olan itfaiye teşkilatının da limitlerini zorladığını gösteriyor. İklim krizinin getirdiği yeni gerçeklikle (artan yangınlar ve seller) başa çıkmak zorunda kalan itfaiyeciler, yetersiz fon, personel eksikliği ve uygun ekipman yetersizliği gibi sorunlarla mücadele ediyor. Peki, bir G7 ülkesi olan İngiltere, neden bu denli tehlikeli bir şekilde hazırlıksız yakalandı? Personel ve kaynak kesintileri, iklim olaylarının şiddeti karşısında ne gibi geri dönülmez riskler yaratıyor?

Hazırlıksızlık uyarısı: Felaketler katlanarak artıyor

İtfaiye Tugayları Sendikası (FBU), iklim grupları (Greenpeace, Friends of the Earth) ve vergi adaleti örgütlerinin desteğiyle hükümete gönderdiği mektupta, Birleşik Krallık’ın artan orman yangınları ve sel tehditlerine karşı tehlikeli derecede hazırlıksız olduğu konusunda çarpıcı bir uyarıda bulundu. Mektupta, ülkenin kamu güvenliği, iklim eylemi ve sosyal adalet alanlarında çalışan kuruluşların ortak sesi olarak, acilen uzun vadeli ve önemli bir yatırım yapılması talep edildi.

2012’de izleme çalışmalarının başlamasından bu yana rekor kıran bu tahribat, 47.026 hektarlık alanı kapsıyor. Bu durum, iklim krizinin bir “gelecek tehdidi” olmaktan çıkıp, artık Birleşik Krallık’ın günlük realitesi haline geldiğini gösteriyor. Yangınlar, sadece fundalıkları değil, ormanları ve tarım arazilerini de yok ederek ekolojik ve ekonomik zararın boyutlarını artırıyor.

Personel ve ekipman krizi: İtfaiyecilerin tükenişi

İtfaiye teşkilatı, artan risklerle başa çıkmak yerine, 2010 yılından bu yana uygulanan bütçe kesintileri nedeniyle ciddi şekilde zayıfladı. Sendika mektubunda altı çizilen krizin boyutları şöyledir:

• Personel Kaybı: 2010’dan bu yana yaklaşık 12.000 itfaiyeci kaybedildi, bu da her beş görevden birinin eksik olduğu anlamına geliyor.
• Finansman Kesintisi: Merkezi hükümetin sağladığı nakit fonlar yüzde 30 oranında kesildi.
• Ekipman Yetersizliği: Birçok teşkilat, ekipman sıkıntısı ve yetersiz koruyucu ekipmanla (KKD) karşı karşıya kaldı.

Bu yetersiz yatırım, acil durumlara müdahaleyi doğrudan etkiliyor. Ağustos ayında Dorset’teki Holt Heath’te çıkan büyük yangını söndürmek için, Büyük Manchester gibi çok uzak yerlerden 17 itfaiye ekibi görevlendirildi. Olay yerine giden pek çok itfaiyecinin orman yangınlarına özel KKD’si (Kişisel Koruyucu Donanım) bulunmaması, personeli sıcak çarpması, bitkinlik ve yanık riskine karşı daha savunmasız hale getirdi.

Sel felaketleri ve sigortalanamaz bölgeler

Orman yangınlarının yanı sıra, itfaiye teşkilatı artan sel riskiyle mücadelede de ön saflarda yer alıyor. Geçtiğimiz ay Claudia Fırtınası bölgeyi vurduğunda hayatta kalanları kurtaran Monmouth itfaiyecisi Sam Harding, teşkilatın bu yeni gerçeklikle başa çıkmakta zorlandığını şu sözlerle özetledi:

“Su baskınları son yıllarda yaşadığımız en kötü olaylardan biriydi ve tüm su kurtarma kaynaklarımızı tüketti. Güney Galler’de başka bir yerde su kurtarma gerektiren başka bir su baskını olsaydı, nasıl müdahale edebileceğimizi bilmiyorum.”

Guardian’ın ortaya çıkardığı veriler de bu endişeyi destekliyor; iklim bozulması nedeniyle önümüzdeki yıllarda milyonlarca evin yıkıcı sellerle karşı karşıya kalacağı ve bazı kasabaların sigortalanamaz hale gelerek terk edilmek zorunda kalınabileceği belirtiliyor.

Bu durum, sadece acil durum müdahalesini değil, ülkenin yerleşim ve ekonomik planlamasını da kökten tehdit ediyor.

Türkiye ve bölgeye bağlantı: Kaynak yetersizliği ve mevsim kayması

İngiltere’nin yaşadığı bu kriz, iklim değişikliğinin ön saflarında yer alan ve Akdeniz iklim bölgesinde bulunan Türkiye için hayati dersler içermektedir.

1. Personel ve Ekipman İhtiyacı: Türkiye’nin de özellikle orman yangınları ve sel felaketleri dönemlerinde itfaiye ve kurtarma teşkilatlarının artan yüke karşı kalıcı ve uzmanlaşmış uzun vadeli yatırıma ihtiyacı vardır. İngiltere’deki gibi, farklı bölgelerden ekiplerin yüzlerce kilometre ötedeki yangına yönlendirilmesi, mevcut kaynakların yetersizliğinin bir göstergesidir.
2. Mevsim Kayması: Türkiye’de de yangın mevsimi, geçmişe göre daha uzun ve daha şiddetli hale gelmektedir. İngiltere’de yılın bu kadar büyük bir bölümünde yangınların etkili olması, Türkiye’de de iklimsel risklerin sadece yaz aylarıyla sınırlı kalmayıp tüm yıla yayılabileceği uyarısını yapmaktadır.

Geleceğin felaketlerine bugünden yatırım

İngiltere’de 2025 yılının rekor kıran orman yangınları bilançosu, iklim krizi karşısında kamu güvenliğini hafife almanın maliyetini net bir şekilde ortaya koymaktadır. İtfaiyecilerin ve korudukları toplulukların kaderini, on yıldan uzun süredir devam eden bütçe kesintileriyle riske atmak, kısa vadeli ekonomik tasarrufun uzun vadeli feci sonuçlar doğurabileceğinin bir kanıtıdır.

Hükümet, bu krizi sadece geçici fonlarla veya “koordinasyon danışmanları” atayarak çözemez. Mektupta belirtildiği gibi, ihtiyaç duyulan şey, yangınlar, seller ve diğer aşırı hava olaylarına karşı yeterli uzman personel, modern ekipman ve kalıcı stratejidir. İngiltere’nin karşılaştığı bu iklim gerçeği, tüm dünyaya, gelecekteki felaketlerin maliyetinin, bugünden yapılacak önleyici yatırımın maliyetinden kat kat fazla olacağını göstermektedir.

Kaynak: The Guardian