MEB’in Uluslararası Sıfır Atık Yarışması başladı, başvurular için son tarih belli oldu

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), öğrencilerin çevre bilincini artırmak, atık üretimini azaltmak ve sürdürülebilir bir yaşam kültürünü küresel düzeyde yaygınlaştırmak amacıyla düzenlediği “2026 Uluslararası Sıfır Atık ve Sürdürülebilirlik Yarışması” için başvuruları resmen başlattı. MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün Sıfır Atık Vakfı işbirliğiyle hayata geçirdiği bu yarışma, hem yurt içindeki resmi ve özel okulları hem de yurt dışındaki Maarif Vakfı okulları ve MEB’e bağlı temsilcilikler aracılığıyla uluslararası öğrencileri kapsayacak.

Peki, yarışmanın “İleri Dönüşüm-Faydalı Model” ve “Gıda İsrafı Temalı Kısa Film” gibi uluslararası kategorileri, Türkiye’nin Sıfır Atık vizyonunu küresel ölçekte nasıl destekleyecek? Eğitim yoluyla sürdürülebilir bir yaşam kültürü nasıl yaygınlaştırılabilir? “Yaşayan Okul Bahçeleri” kategorisi, okulları sadece eğitim yuvaları olmaktan çıkarıp aktif birer çevre merkezi haline getirme hedefinde ne kadar etkili olabilir?

Yarışmanın temel hedefleri ve uluslararası kapsamı

MEB tarafından organize edilen bu yarışma, öğrencileri pasif bilgi alıcısı olmaktan çıkarıp, aktif çevre koruyucuları haline getirmeyi hedeflemektedir. Yarışmanın temel amaçları arasında; atık üretimini azaltmak, geri dönüşüm ve ileri dönüşüm pratiklerini teşvik etmek ve uluslararası düzeyde farkındalık yaratacak yenilikçi projeler geliştirmesini sağlamak bulunmaktadır.

Yarışmanın kapsayıcılığı dikkat çekicidir:

• Ulusal Katılım: Türkiye’deki tüm resmi ve özel okullar ile öğrenciler.
• Uluslararası Katılım: MEB’e bağlı eğitim müşavirlikleri, eğitim ataşelikleri ve Türkiye Maarif Vakfı okullarının bulunduğu ülkelerde öğrenim gören öğrenciler ve okullar.

Bu uluslararası boyut, Türkiye’nin küresel çevre sorunlarına çözüm önerileri sunma ve Sıfır Atık hareketini coğrafi sınırların ötesine taşıma isteğini göstermektedir.

Dört ana kategoride yenilikçi projeler aranıyor

Yarışma, öğrencilerin farklı yetenek ve ilgi alanlarına hitap eden dört ana kategoride düzenlenecektir. Her kategori, sürdürülebilirlik kavramının farklı bir boyutuna odaklanmaktadır.

• İleri Dönüşüm-Faydalı Model (Uluslararası): Lise öğrencileri, eski veya kullanılmayan atık malzemeleri kullanarak yeni ve işlevsel eserler tasarlayacak. Bu kategori, atığın değerini artırma ve yaratıcı çözümler üretme becerisini ölçmektedir.
• Gıda İsrafı Temalı Kısa Film (Uluslararası): Ortaokul ve lise öğrencileri, gıda israfının önlenmesi temasını işleyen kısa filmlerle yarışacak. Gıda kaybının küresel açlık ve kaynak israfı üzerindeki etkisine dikkat çekilmesi hedeflenmektedir.
• Atıktan Sanata (Ulusal): Sadece Türkiye’deki tüm kademelerden öğrenciler, atık malzemeleri sanatsal eserlere dönüştürecek. Sanat yoluyla çevre bilincinin yayılması amaçlanmaktadır.
• Yaşayan Okul Bahçeleri (Uluslararası Okullar): Okullar; dikey bahçeler, yeşil duvarlar, kompost alanları, organik tarım ve yenilenebilir enerji köşeleri gibi sürdürülebilir yaşam uygulamalarını içeren projelerle yarışacak. Bu kategori, okul mekânlarını uygulamalı öğrenme laboratuvarlarına dönüştürmeyi teşvik etmektedir.

Değerlendirme süreci ve ödüller

Yarışmaya katılan eserler, titiz bir değerlendirme sürecinden geçecektir. Bu süreç; okul, ilçe, il, ulusal ve uluslararası olmak üzere beş basamakta komisyonlarca gerçekleştirilecektir.

Dereceye giren öğrencilere, kategorileri ve kademelerine uygun çeşitli ödüller takdim edilecektir. Ayrıca, özellikle çevre dostu uygulamaları teşvik eden “Yaşayan Okul Bahçeleri” kategorisinde derece alan okullar, projelerinin başarısının simgesi olarak çevre beratı almaya hak kazanacaktır.

Türkiye’de eğitim ve çevre vizyonunun entegrasyonu

Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu yarışmayla uluslararası düzeye çıkması, Türkiye’nin Sıfır Atık vizyonunu genç nesillerin zihninde somutlaştırma ve bu vizyonu komşu ülkelere yayma çabasını göstermektedir. Türkiye, 2026’ya kadar sürecek bu yarışma süreciyle, okulları sadece müfredatın uygulandığı yerler olmaktan çıkarıp, öğrencilerin ekolojik okuryazarlık ve problem çözme becerilerini geliştirdiği yaşayan sürdürülebilirlik merkezleri haline getirmeyi hedeflemektedir.

Uzmanlar şu noktaya dikkat çekiyor: Eğitim yoluyla çevre bilincinin yaygınlaştırılması, Türkiye’nin ulusal iklim değişikliği hedeflerine ulaşması için hayati önem taşır. Özellikle “Gıda İsrafı” gibi küresel bir soruna odaklanılması, Türkiye’nin bu konudaki küresel sorumluluğunu ve çözüm önerilerini gösterme fırsatı sunmaktadır.

Sürdürülebilirlik kültürünü yetiştirmek

MEB’in bu uluslararası yarışması, ezberci öğrenme yerine deneyime dayalı, projeci ve katılımcı bir eğitim modelini desteklemesi açısından büyük değer taşımaktadır. Yarışmanın yalnızca geri dönüşüm değil, ileri dönüşüm ve gıda israfı gibi daha karmaşık sürdürülebilirlik konularına odaklanması, gençlerin kritik düşünme becerilerini geliştirecektir.

Özellikle yurt dışı ve yurt içi başvuru tarihlerinin (sırasıyla 23 Ocak 2026 ve 2 Şubat 2026) netleştirilmesi, tüm paydaşların hazırlıklarını zamanında yapabilmesi için önemlidir. Bu tür uluslararası platformlar, Türkiye’nin çevre alanındaki ulusal başarılarını uluslararası alana taşıma ve karşılıklı bilgi alışverişini sağlama açısından eşsiz bir fırsattır. Yarışma, çevre sorunlarına karşı duyarlı, çözüm odaklı ve yenilikçi bir neslin yetiştirilmesinde kritik bir rol üstlenmektedir.

Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Açıklaması, Sıfır Atık Vakfı.