Bir zamanlar yemyeşil olan Sahra Çölü, gizemli bir insan soyuna ev sahipliği yapıyordu

Kuzey Afrika’daki Sahra Çölü, yaklaşık 7 bin yıl önce dış dünyadan izole bir insan soyunun yaşadığı yemyeşil bir savanaydı. Bilim insanları, bölgede bulunan mumyalanmış kalıntılardan elde ettikleri DNA ile insanlık tarihine dair önemli bir keşfe imza attı.

Dünyanın en büyük sıcak çölü olarak bilinen Sahra, bugün kuraklığıyla tanınsa da yaklaşık 14.500 ila 5.000 yıl önce su kaynaklarıyla dolu, canlı yaşamın sürdüğü bir bölgeydi. Yeni bir araştırma, bu dönemde Libya’da yaşamış iki bireyin kalıntılarından elde edilen genetik verilerin, daha önce tanımlanmamış, gizemli bir insan soyuna işaret ettiğini ortaya koydu.

❝Takarkori halkı, dış dünyadan izoleydi❞

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden arkeogenetikçi Johannes Krause liderliğindeki ekip, Libya’nın güneybatısında yer alan Takarkori kaya sığınağında bulunan iki kadın iskeletinin DNA’sını analiz etti. Kalıntılar, doğal yollarla mumyalanmış ve Sahra bölgesinde bilinen en eski mumyalanmış insan örneklerini temsil ediyor.

Krause, Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, ❝İlginç olan, bu bireylerin Sahra altı, Yakın Doğu ve Avrupa’daki çağdaş topluluklarla genetik bağlarının olmaması. Bu durum, kültürel etkileşimlere rağmen genetik olarak izole kaldıklarını gösteriyor❞ ifadelerini kullandı.

Çoban kültürü izleri bulundu

Araştırmaya göre, Takarkori halkı, evcil hayvanları güden çobanlardan oluşuyordu. Bölgede taş, ahşap ve hayvan kemiklerinden yapılmış aletler, çömlekler, dokuma sepetler ve figürinler gibi çok sayıda arkeolojik eser bulundu.

İki bireyin atalarının, yaklaşık 50 bin yıl önce Sahra altı Afrika’dan ayrılmış bir Kuzey Afrika soyuna dayandığı belirlendi. Bu dönem, insanların Afrika dışına yayılmaya başladığı ve Neandertallerle temas kurduğu zamana denk geliyor.

❝Sahra tekrar yaşanmaz hale gelmeden önce izole kaldılar❞

Krause, ❝Takarkori soyu muhtemelen 50.000 ila 20.000 yıl önce Kuzey Afrika’daki genetik çeşitliliğin kalıntısını temsil ediyor. Ancak neden binlerce yıl boyunca izole kaldıkları hala bilinmiyor❞ dedi.

Sahra’nın yaklaşık 15 bin yıl önce yeniden yaşanabilir hale geldiğini hatırlatan Krause, bu soyun yaşam alanının da tam olarak tespit edilemediğini belirtti. Yaklaşık 5 bin yıl önce Afrika Nemli Dönemi sona erdiğinde, Sahra tekrar çölleşti ve Takarkori halkı ortadan kayboldu.

Neandertal etkisi yok denecek kadar az

Araştırmaya göre, Takarkori bireyleri Neandertal DNA’sını eser miktarda taşıyor. Bu durum, dış popülasyonlarla çok sınırlı temasları olduğunu gösteriyor.

Krause, ❝Bu izole topluluğun genetik mirası, bugün Kuzey Afrika’daki bazı gruplarda halen izlenebiliyor ve bölgenin derin tarihine yeni bir bakış sunuyor❞ diye konuştu.

Fotoğraf: Greg Gulik