Perito Moreno Buzulu çöktü: Sessiz dev, iklim krizinin baskısına dayanamıyor

Arjantin’in güneyindeki Patagonya bölgesinde yer alan Perito Moreno Buzulu, on yıllar boyunca küresel iklim değişikliğine meydan okuyan nadir örneklerden biri olarak gösterildi. Ancak yeni gözlemler ve bilimsel veriler, bu görkemli doğa harikasının da sonunda geri çekilmeye başladığını gösteriyor.

Santa Cruz eyaletindeki Los Glaciares Milli Parkı’nda her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlayan Perito Moreno, yakın zamanda ses getiren bir doğa olayına sahne oldu. Buzun içinden gelen derin bir çatlama sesi, 70 metre yüksekliğindeki bir buz kütlesinin göl sularına çöküşünü haber verdi. Yaklaşık 20 katlı bir binaya eşdeğer bu buz bloğunun düşüşü, hem turistler hem de bilim insanları için büyüleyici ama aynı zamanda kaygı verici bir manzara oluşturdu.

Parkın resmi rehberlerinden Pablo Quinteros, bu ölçekteki buzağılama olaylarının son 20 yıl içinde nadiren görüldüğünü, ancak son 4-6 yılda belirgin şekilde arttığını belirtiyor. Bu, buzulun geçmişteki kararlılığını kaybetmeye başladığının önemli bir göstergesi.

Uzun süre sabit kalan dev, artık geri çekiliyor

Perito Moreno, Patagonya’daki diğer buzulların aksine, uzun yıllar boyunca istikrarlı kütle ve yüzey alanını koruyarak iklim değişikliğine direnen bir “istisna” olarak öne çıkmıştı. Ancak Arjantin’in önde gelen bilim kurumu CONICET’ten buzul bilimci Lucas Ruiz’in aktardığına göre, bu durum değişmeye başladı.

Ruiz’in de katkı sunduğu 2024 tarihli devlet raporu, buzulun 2015’ten itibaren istikrarlı kütlesini koruyamadığını ve son 47 yılın en hızlı erime sürecine girdiğini ortaya koyuyor. Yılda ortalama 0,85 metre kalınlık kaybeden buzul, artık hem yüksekliğini hem de yüzey alanını yitiriyor.

İklim değişikliğinin sessiz ama etkili ilerlemesi

Araştırmalar, bölgedeki hava sıcaklığının her on yılda yaklaşık 0,06°C arttığını ve aynı dönemde yağışların azaldığını gösteriyor. Bu da buzulu besleyen kar miktarında azalma, buna karşılık alt tabakalarda daha fazla erime anlamına geliyor. Ruiz, “Eskiden buzun üstünde biriken kar, altta eriyen buzu telafi ederdi. Ama artık bu denge bozuldu,” diyor.

UNESCO’nun Mart ayında yayımladığı rapor da bu gözlemleri destekliyor: Dünya genelindeki buzullar daha önce görülmemiş hızda eriyor. Özellikle son üç yılda, kayıtların tutulmaya başlandığı tarihten bu yana en büyük buzul kütlesi kayıpları yaşandı.

Turistik cazibe mi, yok oluşun sessiz tanığı mı?

Bugün Perito Moreno hâlâ turistlerin gözdesi. Buzun devasa parçalarının koparak göle düşmesini izlemek, gölde yüzen dev buzdağlarına yaklaşmak ziyaretçiler için büyüleyici bir deneyim sunuyor. Ancak bu güzellik, aynı zamanda büyük bir çevresel alarmı da beraberinde getiriyor.

Brezilyalı turist Giovanna Machado, gördüğü manzara karşısında hayranlıkla şunları söylüyor: “Fotoğraflar ne kadar büyük olduğunu anlatamıyor. Gerçekten muhteşem. Bence herkes burayı hayatında bir kez görmeli.” Ancak bu sözler, aynı zamanda bu güzelliğin kalıcılığına dair içten bir endişeyi de yansıtıyor.