En dayanıklı buzullar bile iklim değişikliği karşısında tehlikede

Orta Asya’nın en ücra köşelerindeki buzullar, uzun yıllar boyunca artan küresel sıcaklıklara direnç gösterdi. Ancak son bilimsel veriler, bu direncin sona ermek üzere olduğunu gösteriyor.

Communications Earth and Environment dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Tacikistan’daki Kızılsu Buzulu’nun 2018’de “kırılma noktasına” ulaştığını ve o zamandan beri hızla eridiğini ortaya koydu. Bu durum, on milyonlarca insanın su güvenliğini tehdit eden ciddi bir tehlikeye işaret ediyor.

Bu keşif neden bu kadar önemli? Çünkü bugüne kadar iklim değişikliğinin doğrudan etkilerinden en az etkilenen buzullar olarak biliniyorlardı. Şimdi ise en dayanıklı buzulların bile iklim krizine yenik düşmesi, sorunun gerçekten küresel bir boyuta ulaştığını ve acil önlemler alınması gerektiğini gösteriyor.

Veriler ne söylüyor?

Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden Achille Jouberton liderliğindeki araştırma ekibi, 25 yıllık dönemi incelemek için hesaplamalı modeller kullandı. Çalışma, Kızılsu Buzulu’nun, Alpler ve And Dağları’ndaki buzullara kıyasla daha dayanıklı olduğunu kanıtladı. Ancak, bölgedeki yıllık yağış miktarının önemli ölçüde azaldığı 2018’den bu yana küçülmeye başladığı görüldü. Azalan kar yağışı, buzulun yaz sıcaklarına karşı kendini koruyacak yeterli kar örtüsü oluşturmasını engelledi.

Uzmanlar, buzulların geri dönüşü olmayan bir noktayı geçip geçmediğinden emin olamasa da, Orta Asya’nın su kaynakları için buzullara büyük ölçüde bağımlı olması nedeniyle durumun endişe verici olduğunu belirtiyor. Buzulların sağladığı eriyik suyun azalması, Tacikistan ve çevresindeki milyonlarca insan için su kıtlığı riskini artırıyor.

Türkiye ve su yönetimi için önemli dersler

Orta Asya’daki buzulların yaşadığı bu sorun, Türkiye’nin su yönetimi stratejileri için de önemli bir uyarı niteliği taşıyor. Türkiye’deki bazı bölgeler de dağ buzullarına ve kar eriyiklerine bağımlı. Küresel ısınmanın etkisiyle Türkiye’de de kar yağışlarının azalması ve sıcaklıkların artması, su kaynaklarının geleceği açısından risk oluşturuyor. Bu durum, suyun daha verimli kullanılmasını, tarım uygulamalarının gözden geçirilmesini ve su tasarrufu bilincinin yaygınlaştırılmasını zorunlu kılıyor.

Yorum

Orta Asya’daki buzulların dramatik şekilde erimesi, iklim değişikliğinin gezegenimizin en uzak ve en dirençli köşelerine bile ulaştığını gösteren sarsıcı bir gelişme. Bu durum, iklim krizinin bir “başkasının sorunu” olmadığı, tüm dünyayı etkileyen acil bir tehdit olduğu gerçeğini bir kez daha kanıtlıyor. Bu buzulların geleceği, aynı zamanda onlara bağımlı olan milyonlarca insanın geleceği anlamına geliyor.

Kaynak: Communications Earth and Environment, Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (ISTA)